با گذشت یک ماه از برداشتن گام سوم از روند کاهش تعهدات برجامی رژیم و در حالی که یک ماه به موعد برداشتن گام چهارم باقی مانده، قیل و قال در رژیم، حول این موضوع بالا گرفته و در روزهای اخیر، سردمداران و ایادی حکومت آخوندی، پی‌درپی به صحنه آمده و تهدید می‌کنند که اگر اروپا به تعهدات خود پاسخ ندهد، رژیم در موعد مقرر(۱۵آبان ۹۸) اتخاذ گام چهارم را اعلام خواهد کرد.
گام چهارم و مواضع ضدونقیض
کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی رژیم، طی یک گفتگوی تلویزیونی(۱۷مهر) اروپا و جامعهٔ بین‌المللی را تهدید کرد که اگر رژیم گام چهارم را بردارد، در آن صورت «از چارچوب برجام عملاً چیز زیادی باقی نمی‌ماند».
اما پیش از او صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی رژیم، طی مصاحبه‌ای ضمن اعلام به‌اصطلاح رونمایی از زنجیرهٔ ۳۰تایی سانتریفوژهای جدید ۶IR طی ۲-۳هفتهٔ آینده، گفت: «کاهش تعهدات به‌لحاظ فنی نقض برجام محسوب نمی‌شود و امکان شرایط برگشت‌پذیری به قبل برجام فراهم است».(سایت حکومتی خانه ملت ۱۵مهر ۹۸)
ظریف وزیر خارجهٔ رژیم نیز ضمن تهدید به برداشتن گام چهارم، اما درِ مذاکره را هم باز گذاشت و گفت: «ما اعلام کردیم از روز اول که همزمان با برداشتن این گامها آماده مذاکره هستیم اروپایی‌ها هر زمان که به تعهدات خودشان عمل بکنند این امکان وجود دارد که نه تنها گامهای بعدی برداشته نشود بلکه امکان بازگشت وجود دارد».(تلویزیون رژیم ۱۵مهر)
این اظهارات ضدونقیض گویای آن است که رژیم برخلاف تهدیدها و هارت و پورتهای ظاهری، از این نگران است رشتهٔ نازک برجام را چندان نکشد که پاره شود. رویکردی که باند دلواپسان نظام آن را به‌عنوان سیاست منفعلانه و عملکرد ضعیف دولت روحانی مورد حمله قرار می‌دهند. صادق کوشکی، از مهره‌های باند خامنه‌ای، در همین رابطه می‌گوید: «تهدیدهای اروپا در قبال ایران پاسخ اروپا به رویکرد دستگاه دیپلماسی است؛ خوش‌باوری، ساده‌لوحی و عملکرد ضعیف دستگاه دیپلماسی سبب شده تا اروپایی‌ها نیز به خود جرأت گستاخی دهند و به بیان دیگر واکنش اروپا به نبود اراده تهران، تهدید است و این روند را برای چندمین بار از سوی اروپایی‌ها شاهد هستیم».(روزنامهٔ حکومتی سیاست روز ۱۷مهر ۹۸)
اشارهٔ این مهرهٔ حکومتی به تهدید اروپا پیام غیرعلنی تهدیدآمیز ۳کشور اروپایی است که ابتدا توسط روزنامهٔ گاردین فاش شد مبنی بر این‌که اگر رژیم به روند نقض تعهدات برجامی خود ادامه دهد، این ۳کشور از برجام خارج خواهند شد.
پس از آن هم شاهد اعلام مواضع علنی از سوی برخی مقام‌های اروپایی بودیم؛ آخرین این موضع‌گیری‌ها روز ۱۷مهر از سوی نمایندهٔ اتحادیهٔ اروپا و نمایندهٔ آلمان در جلسه کمیته اول مجمع عمومی منتشر شد. نمایندهٔ پارلمان اروپا گفت: «اتحادیه اروپا از اقداماتی که (رژیم) ایران از ابتدای ماه ژوئیه(اشاره به اعلام گام سوم در ۱۵شهریور ۹۸) در منافات با تعهدات برجامی‌اش انجام داده عمیقاً نگران است... ما از (رژیم) ایران مصرانه می‌خواهیم که این اقدامات را به‌حالت اول برگرداند و از هرگونه اقدام بیشتری که ریسک دشوارکردن وضعیت را دارد، خودداری کند و به همکاری کامل و به‌موقع با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ملتزم باشد».
نمایندهٔ آلمان موضع تندتری داشت و تصریح کرد که رژیم ایران باید در رابطه با همهٔ موضوعات با آژانس همکاری کند، از جمله در موارد مربوط به موافقت‌نامه پادمانی جامع و پروتکل الحاقی. همچنین باید از فعالیت‌های موشک بالستیک خودداری کند و «انتقال موشک و فن‌آوری موشک به‌عوامل دولتی و غیردولتی در منطقه... را متوقف کند».
نتایج معکوس باج‌خواهی
به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که تهدیدهای باج‌خواهانهٔ رژیم نتیجهٔ معکوس داشته و اروپا موضع قاطع‌تری در این رابطه اتخاذ کرده است.
یکی از کارشناسان سیاسی رژیم به‌نام امیرعلی ابوالفتح با اعتراف به بی‌نتیجه بودن باجگیری اتمی از طریق تهدید اروپا، نوشت: «آمریکا مسیرش در تحریم و فشار حداکثری را تغییر نمی‌دهد. صحبت آقای لودریان مبنی بر این‌که ایران و آمریکا تنها یک ماه برای حل مسائل فیمابین فرصت دارند، عملاً به‌منزله شکست اروپا در تلاش‌های میانجیگرانه است. اگر نظام ۱۰گام هم در نقض برجام بردارد و حتی اگر در چند قدمی دستیابی به‌سلاح هسته‌ای باشد، اروپا نمی‌تواند کاری انجام دهد».(خبرگراری حکومتی ایلنا ۱۷مهر ۹۸)
مشابه همین نظر را روزنامه جوان(۱۶مهر) وابسته به سپاه پاسداران ابراز کرده و نوشته است: «برداشتن گامهای مشابه گامهای قبلی، نمی‌تواند محاسبات آمریکا ـ اروپا نسبت به‌طرف مقابل در ایران را تغییر دهد، مگر آن‌که بعد از اتمام ۶۰روز گام سوم، طرف ایرانی گامهای جدی و با قابلیت اجرایی را مورد توجه قرار داده و با مجموعه‌ای از رفتار و موضع‌گیری‌ها نشان دهد که در انتظار پایان‌یافتن دولت ترامپ نیست».
به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که تهدیدهای رژیم مبنی بر کاهش تدریجی تعهدات برجامی، نه تنها نتیجهٔ مورد نظر را به‌بار نیآورده، بلکه رژیم به این ترتیب خود را در موقعیت بغرنجی قرار داده که اگر از گامهایی که برداشته عقب‌نشینی کند، بادکنک تهدیداتش می‌ترکد و معنایی جز ضعف و شکست و غلتیدن در سراشیب عقب‌نشینی‌های پی‌درپی یا به‌قول خامنه‌ای «تنزل بی‌پایان» که سرانجامش نابودی است، ندارد. برداشتن گام چهارم در ۱۵آبان به‌گفتهٔ سخنگوی آژانس رژیم عملاً به‌معنی نفی چارچوب برجام و در واقع نقض برجام است و رژیم خوب می‌داند که اگر به‌عنوان ناقض برجام شناخته شود، مکانیسم ماشه که در برجام پیش‌بینی شده به‌طور اتوماتیک به‌کار می‌افتد و رژیم در ذیل بند هفتم منشور ملل متحد قرار می‌گیرد و اقدام نظامی علیه آن مشروعیت بین‌المللی پیدا می‌کند. از همین رو بود که روحانی هنگامی که گام اول کاهش تعهدات برجامی را در روز ۱۸اردیبهشت اعلام می‌کرد، قسم و آیه خورد که «امروز ما نمی‌خواهیم از برجام خارج بشویم و امروز روز پایان برجام نیست». و این موضع را رژیم تا همین امروز بارها و بارها تکرار کرده است.
اما رژیم در عین‌حال به‌دلیل خفگی اقتصادی و فضای انفجاری جامعه از یک‌سو ناگزیر است در سیاست خارجی خود شیوهٔ مألوف خود، باج‌خواهی را در پیش بگیرد، که به‌دلیل تعادل‌قوای موجود، نتایجی معکوس برایش داشته و از سوی دیگر به لگداندازی‌های تروریستی و موشک‌پرانی به کشورهای منطقه روی بیاورد که در این زمینه نیز بحرانهای سخت سیاسی و حتی خطر پیامدهای محتمل نظامی را به‌جان خریده است.
این وضعیت بغرنج و بن‌بست مرگبار را یک کارشناس حکومتی به‌نام آیت‌اللهی‌تبار به این صورت تصویر و بیان می‌کند: «ایران دوباره در قفس افتاده است. اتکای فزاینده تهران بر نیروهای نیابتی و موشکهایش به‌عنوان یک راهبرد بازدارنده، به این دلیل است که توانمندی‌های کشور ضعیف شده و هیچ چشم‌اندازی برای بهبود آنها زیر بار تحریم‌های فزاینده‌ای که ایران را فقیرتر می‌کند، وجود ندارد».(سایت حکومتی دیپلوماسی ایرانی ۱۸مهر ۹۸)
