جواد ظریف پس از ۶روز به سفر خود به آمریکا پایان داد و از نیویورک به روسیه پرواز کرد. سفر ظریف و اظهارات ملتمسانهٔ او در چند مصاحبه، برای باز کردن راهی تازه در رابطه با آمریکا موضوعی بود که مورد توجه رسانهها و ناظران سیاسی قرار گرفت.
ظریف در یک مصاحبه با شبکهٔ تلویزیونی سیبیاس آمریکا، در برابر سؤالات مجری این شبکه به ضدو نقیضگویی و پریشانگویی افتاد.
مجری تلویزیون در قسمتی از مصاحبه مطرح کرد: وقتی که شما و من یک سال و اندی پیش نشسته بودیم و صحبت میکردیم، شما گفتید که رئیسجمهور شما (روحانی) اینجا در نیویورک از ملاقات با پرزیدنت ترامپ امتناع کرد. آیا از این موضوع الآن پشیمانید؟ آیا فکر میکنید که دو رهبر لازم است که ملاقات کنند؟
ظریف که پیش از این همه جا مدعی شده بود که رژیم برای مذاکره آماده است، اما این دولت آمریکاست که تن به مذاکره نمیدهد، در جواب گفت: «نه ما پشیمان نیستیم. بهدلیل اینکه ما بر مبنای احترام متقابل ملاقات میکنیم. ما نمیتوانیم با کسی ملاقات کنیم که برخورد احترامآمیز ندارد. کسی که تعهدات بینالمللی کشورش را نقض کرده است. کسی که از توافقنامهها خارج شده است».
ظریف توضیح نداد که مگر رویکرد دولت آمریکا عوض شده که او اکنون خواستار مذاکره است.
موضع سخنگوی وزارتخارجه آمریکا
در جواب اظهارات ظریف، مورگان اورتگاس سخنگوی وزارتخارجه آمریکا بدون آن که خود ظریف را مخاطب قرار دهد، اصحاب مماشات در آمریکا را مورد حمله قرار داد و در حساب توئیتری خود نوشت: «تعجبآور نیست جواد ظریف «پرفسور حقوق بشر» خودخوانده که سخنگوی رژیم خشونت بار ایران است به ایالات متحده آمده تا از آزادیهایی که او مانع آنها برای مردم ایران است بهرهبرداری کند. چیزی که تعجبآور است این است که بعضی افراد هنوز به این ریاکار دورو، امکان ظهور میدهند».
موضع جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید
همچنین جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید ادعای ظریف مبنی بر اینکه او و مقامهای برخی کشورها قصد دارند آمریکا را به جنگ با رژیم سوق دهند را، کاملا مسخره خواند و این اظهارات را تبلیغات از پیش نوشته شده رژیم ایران با هدف دروغپراکنی توصیف کرد.
جان بولتون که با شبکهٔ تلویزیونی فاکس نیوز گفتگو میکرد، بدون نام بردن از ظریف گفت: «کاملاً مسخره است! آن مصاحبه یک تبلیغات به تمام معنی بود. سیاست فشار حداکثری به ایران برای تغییر رفتار رژیم ایران، بسیار قبل از پیوستن من به دولت بنیان گذاشته شده بود. آنچه سران رژیم ایران را نگران کرده این است که این سیاست بهخوبی دارد پیش میرود».
مشاور امنیت ملی آمریکا در ادامه این گفتگو افزود: «واقعیت این است که رژیم ایران به سرکوب مردم خود ادامه میدهد، تلاش برای دستیابی به توان موشک بالستیک را رها نکرده و هنوز بزرگترین تأمین کننده منابع مالی برای تروریسم بینالملل است. بولتون خاطرنشان کرد: تقریباً یک سال پیش، وقتی ماکرون رئیسجمهور فرانسه به آمریکا آمده بود، پرزیدنت ترامپ به او گفت که قصد دارد آمریکا را از برجام خارج کند. اگر سران رژیم ایران میخواهند مذاکره کنند، رئیسجمهور آماده است در مورد فعالیتهای تروریستی و موشکی آنها، سایر اقدامات شریرانهشان در خاورمیانه و تغییر رفتار در این موارد گفتگو کند».
انعکاس اظهارات ظریف در درون حاکمیت
اظهارات ظریف در درون حاکمیت هم انعکاسات خود را داشت. قابل توجه آن که رسانههای باند خامنهای برخلاف معمول از حمله به ظریف و التماس و درخواستهای او در آمریکا خودداری کرده و لحن مثبتی در منعکس کردن خبرهای او داشتهاند.اما برخی مهرهها و رسانههای حکومتی نیز اقدامات ظریف را ناکارآمد و بیثمر دانستهاند.
از جمله یکی از مهرههای باند روحانی به نام مهدی ذاکریان که از وی بهعنوان کارشناس مسائل بینالملل یاد میشود، با اشاره به پیشنهاد مبادلهٔ زندانیان که ظریف مطرح کرده بود، گفت: «آمریکاییها نمیخواهند در قالب سبدهای مختلف با ما مذاکره کنند بلکه میخواهند همه مسائل را در داخل یک سبد قرار داده و در این چارچوب با ایران مذاکره کنند».
وی اینگونه شیوهها را مربوط به ۳۰سال پی دانست و گفت اکنون چنین شیوههایی جواب نمیدهد. (خبرگزاری ایسنا ۹اردیبهشت ۹۸)
شکست خفتبار
شکست ظریف و توسری خوردن او در سفر به آمریکا در شرایطی است که بهقول خودش دارای اختیارات برای مذاکره و معامله بود.
او هر دری را زد و به هر منتکشی زبونانهیی متوسل شد تا هم مطمئن شود آمریکا با رژیم وارد قهر و جنگ نخواهد شد وهم اینکه بابی برای گفتگو پیدا کند.
برای رسیدن به چنین هدفی تا آنجا پیش رفت که در مصاحیه با شبکه فاکس نیوز به مجیز گویی از رئیسجمهور آمریکا افتاد و گفت: «این سایرین هستند که میخواهند رژیم ایران را تغییر دهند و آمریکا را به جنگ بکشانند، ولی پرزیدنت ترامپ خواستار این نیست زیرا در کارزار انتخاباتی قول داد آمریکا را وارد جنگ دیگری نکند».
واضح است چنین اظهاراتی از جانب ظریف بدون اطلاع و اذن خامنهای نبوده آنچنان که در رابطه با مبادله زندانیان گفت اختیار کامل دارد و در باب مذاکره با آمریکا موضعی را اعلام کرد، که در تناقض با رجزخوانیهای سردمداران حاکمیت بهویژه علی خامنهای است.
اما بهرغم مواضع و اظهارات ذلیلانه اوکه بیانگر موضع خفتبار نظام پس از کلان ضربههای لیستگذاری سپاه پاسداران توسط آمریکا و لغو معافیتهای خرید نفت رژیم توسط ۸کشور است، پاسخ طرف مقابل به ظریف آنچنان بود که سایت حکومتی فرارو ۷اردیبهشت ۹۷در این رابطه نوشت: «واضح است که ظریف در سفر به آمریکا بهدنبال گشودن باب مذاکرات با این کشور است. اما شرایط فعلی در واشنگتن بهگونهیی است که زمینهسازی برای مذاکرات، حتی از خود مذاکرات هم دشوارتر است...».
در توجیه شکست خفتبار سفر ظریف و مواضع ذلیلانه او در آمریکا نصرتالله تاجیک یکی از دیپلماتهای سابق نیز گفت«ما نباید از این سفر انتظار داشته باشیم که همه مسائل حل شود یا خیلی سریع مشکلات رو به حل شدن برود».(سایت انتخاب ۷اردیبهشت ۹۷)