«جنایت علیه بشریت» به اعمال خشونت‌باری گفته می‌شود که منزلت انسان را زیر پا می‌گذارد. شامل سرکوب‌های دولتی برای از بین بردن مخالفان است. هم‌چنین به‌عملیاتی گسترده‌یی اطلاق می‌شود که به قصد نابودی گروه‌های خاص به‌اجرا درمی‌آید.
قتل‌عام۶۷ به‌عنوان بخشی از یک حملهٔ گسترده یا سازمان‌یافته بوده و ۳۰هزار قربانی داشته است. برای این قتل‌عام از ماهها قبل زمینه‌سازی شده و با فرمان خمینی و اطلاع بالاترین مقام‌های حاکمیت از به اجرا درآمده است. در آن خط مشخصی دیده می‌شود، سازمان‌یافته، سیستماتیک و جریان‌وار است.
این حمله علیه افرادی صورت گرفته که در درگیری مسلحانه شرکت نداشته‌اند. طبق اظهارات قضات شرع و دادستانهای این رژیم حکم کسانی که در صحنهٔ درگیری مسلحانه دستگیر می‌شوند، تمام‌کش کردن در محل دستگیری است و کار به زندان و دادگاههای فرمایشی نمی‌رسیده است
بدین ترتیب تردیدی باقی نمی‌ماند که قتل‌عام ۶۷ طبق ترتیبات و شرایط فوق مشمول جرم «جنایت علیه بشریت» بوده است.
نسل‌کشی (ژنوسید)
این اصطلاح برای اولین بار از سوی رافائل لمکین، پیشنهاد شد. تحت تأثیر هولوکاست و نیز پشتکار این وکیل لهستانی، سازمان ملل در ۹دسامبر ۱۹۴۸ کنوانسیون منع و مجازات نسل‌کشی را به تصویب رساند.
نسل‌کشی یا ژنوسید هر اقدامی است که با هدف نابودی و حذف فیزیکی بخشی یا تمام یک گروه نژادی، قومی، ملی، مذهبی یا ایدئولوژیک انجام می‌شود. نسل‌کشی چه در زمان صلح و چه در زمان جنگ قابل پیگیری و مجازات است.
این جنایت در موارد زیر مصداق دارد:
۱ـ کشتن اعضای گروه
۲ـ وارد کردن صدمات جسمی یا روحی شدید به اعضای گروه
۳ـ تحمیل عمدی نوعی شرایط خاص زندگی بر یک گروه با هدف نابودی فیزیکی بخشی یا تمام آن
۴ـ انتقال اجباری کودکان گروه به گروه دیگر
در مادهٔ چهارم این کنوانسیون آمده است:
«اشخاصی که مرتکب نسل‌کشی یا اعمال مشروحه در ماده سوم شوند، اعم از این‌که اعضای حکومت یا مستخدمین دولت یا اشخاص عادی باشند مجازات خواهند شد».
هم‌چنین باید افزود که مرور زمان در جرم نسل‌کشی تغییری ایجاد نمی‌کند و نمی‌توان محاکمه و مجازات آن را تغییر داد.
ثبت قتل‌عام۶۷ به‌عنوان نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت
با توجه به آنچه را که در تطابق قتل‌عام۶۷ با شروط جنایت علیه بشریت گفتیم، «کشتن اعضای گروه» واضح‌تر از آن است که کتمان شود. بی‌تردید یک نسل‌کشی فراموش‌شده و یک جنایت فاحش علیه بشریت است. قسمت کتمان‌شده، «وارد کردن صدمات جسمی یا روحی شدید به اعضای گروه است». در این مورد کتاب‌های خاطرات زندانیان، کتاب‌های «ایران، فراخوان برای عدالت، گشودن پرونده حسابرسی از ابراهیم رئیسی به‌خاطر جنایت علیه بشریت»، «ابراهیم رئیسی، عامل قتل‌عام، نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت»، «قهرمانان در زنجیر»، «قتل‌عام زندانیان سیاسی» حاوی اسناد و اطلاعات متقن از جنایت و شاهدان جنایت هستند. در کنفرانس آنلاین نسل‌کشی و قتل‌عام سال۶۷ با حضور هزار زندانی از بندرسته در اشرف۳ بخشی از مشاهدات زندانیان به اطلاع عموم رسید. هر یک از آنان می‌توانند در هر دادگاه بین‌المللی شهادت دهند.
کنوانسیونهای سوم و چهارم ژنو، پروتکل‌های الحاقی از جمله قواعد مرتن کلواس، در بررسی قتل‌عام۶۷ لازم هستند اما کافی نه، برای تبدیل دادگاه حمید نوری، به دادگاهی برای محاکمهٔ خامنه‌ای، رئیسی و نظام قتل‌عام باید این کیس را به‌عنوان نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت به ثبت رساند.
چند گواهی در اجلاس جهانی ایران آزاد ۱۴۰۲
ثبت و پیگرد قتل‌عام ۶۷ به‌عنوان جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی، دغدغهٔ بسیاری از فعالان حقوق‌بشر، شخصیت‌های مستقل و حقوق‌دانان انسان‌دوست است. پروفسور آریل دولیتسکی، در آخرین روز اجلاس جهانی ایران آزاد ۱۴۰۲، در مورد قتل‌عام ۶۷ گفت:
«آنچه در سال۶۷ در ایران اتفاق افتاد یک جنایت علیه بشریت است و هم‌چنین می‌تواند نسل‌کشی باشد. می‌شود عناصر نسل‌کشی را در آن دید.
ما از عدد ۳۰هزار قربانی قتل‌عام حرف می‌زنیم، اما قربانیان بسیار فراتر از این هستند همه کسانی که از این ناپدید شدن آسیب می‌بینند، قربانی محسوب می‌شوند».
دکتر ملانی اوبراین نیز این موضوع را تأیید کرد و گفت:
«وقتی پدیدهٔ نسل‌کشی مورد حسابرسی قرار نمی‌گیرند این تکرار می‌شود، این چیزی است که ما در ایران شاهد هستیم
جنایت علیه بشریت یک تعرض علیه مردم است. کشتاری که در سال۶۷ در ایران انجام گرفته، جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.
تعدادی که در این جنایت علیه بشریت دست داشتند به بالاترین مقامات در ایران رسیدند، از جمله رئیسی که به ریاست‌جمهوری رژیم رسید.
شورای امنیت ملل متحد باید پرونده این جنایت را به دیوان عالی بین‌المللی ارائه دهد».
ژیلبر میتران نیز اظهارات مشابهی در این مورد دارد. او در همین اجلاس گفت:
«در مورد قتل‌عام۶۷ باید گفت که این جنایت علیه بشریت است و از همین رو بنیاد فرانس‌لیبرته تلاش کرد در شورای حقوق‌بشر ملل متحد در ژنو وارد شود و از همان موقع رژیم هم‌چنان به همان جنایت ادامه داده است.
رئیسی در هیأت مرگ حضور داشته و مدارک در این باره بسیار فراوان است. اکنون باید گزارشگر ملل متحد در این مورد وارد شود و گزارش بدهد».
کارزاری جهانی
قتل‌عام ۶۷ اکنون به یک ترم جهانی تبدیل شده است. ثبت آن به‌عنوان یک نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت، کارزاری نیست که رسالت شرکت در آن فقط متوجه حقوق‌دانان بین‌المللی و زندانیان سیاسی باشد، هر یک از ما به‌عنوان یک انسان و یک شهروند جهانشهر در آن سهم داریم. یادمان باشد هر جنایتی علیه هر انسان در هر گوشه از جهان، جنایت علیه بشریت است و تمام بشریت باید به آن واکنش نشان دهد.
