روزنامههای رژیم در روز سیام آذر با بررسی نتایج سفر روحانی به ژاپن و مالزی بحران درونی رژیم در مورد مذاکره با آمریکا به نمایش گذاشتهاند. این بحران همچنین در بررسی وضعیت برجام در روزنامههای هر دو باند حاکم دیده میشود. وحشت از قیام مردم و استمرار آن هنوز یکی از موضوعات مطرح در روزنامههای هر دو باند حاکم است. بحرانهای اجتماعی اقتصادی در قالب بررسی سیل خوزستان، بودجه ۹۹،نمایش انتخابات آتی رژیم، گرانیها بهخصوص گرانیهای شب یلدا از دیگر موضوعات روزنامههای حکومتی در آخرین روز پاییز است.
وحشت از قیام موضوع مشترک روزنامههای هر دو باند حاکم است.
روزنامه فرهیختگان از باند خامنهای بهعلت نفرت مردم از تبلیغات حکومتی علیه قیام اذعان کرده و نوشته است: «روایت رسمی که خبر نیست بلکه روابطعمومی دستگاههای اجرایی است، روایت رسمی که در آن هیچ نقدی دیده نمیشود و اگر هم چیزی باشد آنقدر سیاست زده است و بهقول اهل خبر آنقدر دست سردبیر از آن بیرون زده که نیت و مبدأ و مقصد نقد برای مخاطب خیلی سریع و صریح روشن میشود، روایت رسمی سالهاست بهگونهیی است که اگر سوژه را همراه با چند داده مختصر به خود مردم هم بدهید به احتمال بسیار زیاد آنچه را خبر سیما برایشان قرار است تدارک ببیند، تصویرسازی میکنند».
در روزنامههای همسو با روحانی ابراز وحشت از قیام رو در روی ادعاهای حکومتی علیه قیام آفرینان دیده میشود:
آرمان در مطلبی با عنوان «آتش زیر خاکستر» به نقل از کارشناسان حکومتی از جمله نوشته است: «بهدلیل بحران اقتصادی پس از خروج آمریکا از برجام، شاهد ایجاد یک طبقه عمودی اجتماعی ناشی از ریزش طبقات مختلف اقتصادی جامعه هستیم که ویژگی مشترک آن نارضایتی است،...این طبقه جدید که آن را بیقراران فرودست یا بیقرارگران مینامیم پیام مشترک و سخن مشخصی ندارد، بلکه به وضعیت موجود معترض است و به آن طبقه خطرناک میگویند، چرا که حاضر است در این اعتراض نه تنها به دیگران، بلکه حتی به خود نیز صدمه بزند»... در ادامه هم تأکید کرده است: «ویژگی طبقه بیقرار آن است که تغییر را از نابودی وضع موجود که ممکن است خودشان هم آسیب ببینند، اما برای آنها اهمیت ندارد و به هر قیمت حتی خودکشی میخواهند این وضع را تغییر دهند... این وضعیت بیعدالتی اگر هر چه جلوتر برود، عریانتر و خشنتر شود، چشماندازی برای آینده باقی نمیگذارد و امید اجتماعی را از بین میبرد».
روزنامهٔ حکومتی مردمسالاری هم به نقل از محسن هاشمی علت قیام را خفگی اقتصادی رژیم ارزیابی کرده و از جمله گفته است: «ناآرامیهای آبان پاسخی به سخت شدن شرایط معیشتی بود». وی همچنین اذعان کرده است: «از سال ۱۳۸۵ که ایران اولین قطعنامه را از طرف شورای امنیت دریافت کرد این تحریمها روزبهروز بیشتر و مستحکمتر شده و موانع اقتصادی بیشتری را ایجاد کرد. در کنار آن بحث ناکارآمدی و ناهماهنگی دستگاههای مختلف هم وجود دارد که در ۴۰سال گذشته بیسابقه بوده، اختلافات سیاسی در اوج خود است و جریانهای افراطی و تفریطی بیشتری در کشور حاکم شده است. ناکارآمدی به قدرت اجرایی کشور رسوخ کرده و ناهماهنگی وجود دارد».
روزنامههای هر دو باند حاکم اظهارات هراسآلود آخوند منتظری دادستان رژیم را که در وحشت از قیام و اینترنت بیان کرده و در شبکههای اجتماعی بازتاب گسترده داشته است انعکاس دادهاند.
ایران به نقل از آخوند منتظری نوشته است: «وقتی میبینیم دشمن با عوامل نفوذی خود به داخل کشور اسلحه فرستاده، برنامهریزی کرده، فضای مجازی را نیز بستر هدایت قرار داده، در خارج از کشور اغتشاش را هدایت میکند و میگوید فلان ساعت به فلان خیابان بروید، ما فریاد میزنیم که آقای وزیر ارتباطات این مسیر جهنمی فضای مجازی که دارد مملکت را به آشوب میکشد، ببند».
فرهیختگان هم در واکنش به ابراز نفرت اجتماعی به آخوند منتظری، به وی هشدار داده: «اظهارات دادستان با عنوان «مسیر جهنمی فضای مجازی» در محیط اجتماعی بهمعنای مخالفت یکی از مسئولان بلندپایه دستگاه قوه قضاییه و نظام سیاسی کشور با «فضای مجازی» تعبیر شد. سادهتر اینکه این اظهارات منتظری، متأسفانه تصویری که رسانههای ضد انقلاب از جمهوری اسلامی در مخالفت با مظاهر آزادی میسازند را برای مخاطب میلیونی آن نزدیک به واقعیت میکند».
بازتاب سفر روحانی به ژاپن در روزنامههای حکومتی، نمایش بنبست رژیم از یکسو و شکست سفر روحانی از سوی دیگر است:
کیهان خامنهای نوشته است: «ژاپن تایمز در تحلیلی خاطرنشان کرد: کارشناسان ژاپنی میگویند توکیو قدرت دیپلماتیک چندانی برای تغییر معادله در روابط تهران - واشنگتن را ندارد و همزمان هشدار دادند که ممکن است «آبه» در دیدار آینده با «روحانی» به پیشرفت قابل توجهی نرسد». کیهان در ادامه افزوده است: «کارشناسان دیپلماتیک ایران میدانند که ژاپن نمیتواند هیچ اقدامی برخلاف و در نقض تحریمهای آمریکا انجام دهد».
سردبیر روزنامه رسالت از باند مؤتلفه نوشته است: «خواستم از سفر جناب آقای روحانی به ژاپن بنویسم؛ آنقدر خروجی جلسات و صحبتهای ردوبدل شده، بیرمق بود که فقط باید گفت: «به فکر نان باش که خربزه آبه».
جوان وابسته به سپاه پاسداران هم نوشت: «این دیدار هم مانند دیگر دیدارهای مقامات کشور مان برای نجات برجام و ترغیب طرفهای برجامی تنها یک دیدار به ظاهر معمولی بود. حتی برخلاف تصور این طرف ژاپنی بود که از ایران خواست از اتخاذ گامهای بیشتری (کاهش تعهدات هستهای) که ممکن است به تضعیف این توافق منجر شود، خودداری کند»...جوان در ادامه دلواپسی خود را انعکاس داده و نوشته است:« آنچه از دیدار دو مقام عالیرتبه دولتهای ایران و ژاپن منتشر شده و چیزی فراتر از یک دیدار معمولی نیست، مربوط به دیدار علنی است. روحانی و شینزو گفتگویی خصوصی و پشت درهای بسته هم داشتند که فی الحال خبری حتی غیررسمی از آن بیرون نیامده است. روشن نیست آن هم دیدار هم یک دیدارمعمولی بوده یا اتفاقاتی خاص در جریان آن روی داده است».
فرهیختگان با عنوان «محرمانه توکیو» ضمن اشاره به توئیت روحانی در استقبال از مذاکره نوشته است: «بهنظر میرسد با استناد به این توئیت، باید مسأله مذاکره را بیش از قبل جدی گرفت.همه این اقوال و گزارشها گویای این است که تلاشهای زیادی صورتگرفته تا توکیو مرکزی برای میانجیگری و برداشتن موانع برای ازسرگیری مذاکرات برجامی یا شبیه آن باشد، اما اینکه در تهران همچنان خبری از ارائه توضیح نیست، عجیبتر از همیشه است و بهنظر میرسد... اینبار محرمانهتر از قبل احتمالاً مسأله مذاکره پیگرفته شده ولی خبری از آن نیست...حالا همه میدانند رفتار محرمانه و سری از خصلتهای بارز دولتهای یازدهم و دوازدهم است و هر بار که با این الگو مسیری از جانب آنها طیشده، خسارتهای بزرگی به کشور و مردم وارد شده است». رسالت در ادامه با ابراز نگرانی از بروز قیامی دیگر پیشاپیش تقصیر آنرا به گردن باند روحانی انداخته و نوشته است:« از برجام گرفته، تا قراردادهای نفتی معروف به IPC و حتی همین اواخر ماجرای افزایش ناگهانی قیمت بنزین بدون اطلاع مردم و کارشناسان که خسارت عظیمی را به کشور وارد کرد و زمینه تشدید نارضایتی عمومی و نهایتاً سوار شدن برخی اغتشاشگران بر این بستر را فراهم آورد». در روزنامههای باند روحانی هم بهرغم استقبالهای قبلی از امکان گشودن راه نفسی در تحریمها، ادعای پیروزی برای سفر روحانی نشده و همه به بیان احتمال و ضرورت تداوم مذاکره جویی تأکید کردهاند:
آفتاب یزد به نقل از ساداتیان یک مقام پیشین وزارتخارجه رژیم نوشته است: «احتمالاً بهصورت خصوصی میان روحانی و آبه سخنانی درباره نحوه گفتگوی ایران و آمریکا نیز مطرح شده است».
همدلی هم تلویحا به اخطارهای داده شده به نظام اشاره کرده و نوشته است: «محققاً روحانی در دیدار با آبه شینزو حامل انتقال این پیام به مقامات تهران است که این مقامات و البته تصمیمسازان و تصمیمگیران بخواهند در تصمیمات و رفتارهای خود در کاهش تعهدات برجامی تجدید نظر کنند و به تعهدات خود در برجام پایبند بمانند، چرا که اگر تهران بخواهد بر عزم خود در کاهش تعهدات برجامی و حتی در برخی از رفتارهای منطقهیی و برنامههای موشکی جدی باشد، مکانیسم ماشه که متضمن بازگشت تحریم بینالمللی و چند جانبه است، علیه تهران اجرایی خواهد شد».
آرمان در واکنش به تذکر نخستوزیر ژاپن به رژیم مبنی بر ضرورت پایبندی به برجام نوشته است: «انگلیس، فرانسه و آلمان در طول دو سال اخیر با کارشکنی و وقتکشی به تعهدات یازدهگانه خود عمل نکردهاند و مسائل دیگری را که ارتباط با برجام ندارد وارد مدار مذاکرات کردهاند. لذا آقای شینزو آبه باید نسبت به کارشکنی سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان ابراز نگرانی کند».
آرمان در مطلب دیگری به قلم فریدون مجلسی عضو سابق مجلس رژیم، رو در روی منع مذاکره توسط خامنهای، بر ضرورت مذاکرات رو در رو با آمریکا تأکید کرده و نوشته است: «باید دید مطالبات دو طرف از یکدیگر چیست و این مسأله تنها زمانی مشخص میشود که گفتگویی صریح میان طرفین، چه مستقیم و چه غیرمستقیم وجود داشته باشد».
جهان صنعت هم از مذاکره جویی نظام در ماههای اخیر خبر داده و نوشته است: «جمهوری اسلامی حداقل در چندماه گذشته نشان داده برای حسننیت اقداماتی هم انجام داده ولی بهدنبال این میگردد که با تضمین لازم بر میز بنشیند اما این آمریکاییها هستند که در حال حاضر باید این تضمین لازم را بدهند تا توافق، گفتگو و راهحل منطقی حاصل شود».
جمهوری اسلامی هم به نقل از خبرگزاری رسمی ژاپن «کیودو» نوشته است: «شینزو آبه نخستوزیر ژاپن... از ایران خواست که در برقراری صلح و ثبات در منطقه و تعهد کامل به توافق هستهیی نقش سازنده ایفا کند».
بحرانهای اقتصادی – اجتماعی در روزنامههای هر دو باند حاکم دیده میشود. از جمله ناکارآمدی نظام در مهار سیل خوزستان موضوع کشمشکهای باندی شده است:
جوان نوشته است: «خوزستان درگیر بحران است و آب و فاضلاب در خانههای مردم خواب و راحتی را از همه گرفته است. وزیر کشور، اما در منتهیالیه شمالشرق کشور برای خوزستان نسخه میپیچد و بحران را از هزار و اندی کیلومتر آن طرفتر مدیریت میکند». این روزنامه در ادامه به یک قلم چپاول حکومتی در بالا کشیدن بودجه راهاندازی فاضلاب اهواز نوشته است:« «بانک جهانی در اوایل دهه ۸۰ اعتبار کلانی را برای رفع مشکل فاضلاب اهواز و برخی نقاط کشور اختصاص داد، اما متأسفانه این اعتبارات در شهرستان اهواز هزینه نشد».
رسالت هم ناکارآمدی ۳۰ساله نظام در مورد خوزستان را به گردن باند روحانی انداخته و نوشته است: «۳۰سال آزگار است که جنگ تمامشده، خوزستان نه آبی دارد و نه هوایی. از جنگ و زخمهایش که بگذریم، باید جویهای گندیده آب و نبرد فرسایشی ریههای ناسالم با توفان گردو غبار را نفس کشید تا عمق فاجعه را بهتر درک کرد... آنان که ردای مسئولیت زیادی بر تنشان زار میزند، از دردهای ناتمام و زخمهایی که هر بار سرباز میکند، تا اطلاع ثانوی بیاطلاعاند و موعدش که فرا برسد، باز هم گریزگاهی مییابند».
ایران ارگان دولت روحانی هم به لیست بالا بلندتری از چپاول بودجه رسیدگی به فاضلاب اهواز و کارون و کوت عبدالله اشاره کرده و نوشته است: «پولهایی که تاکنون میتوانست برای حل مشکل دفع آبهای سطحی بهکار آیند بدین شرح میباشند: ۱- در سال ۱۳۸۴ بانک جهانی وامی به میزان ۱۴۹میلیون دلار برای اصلاح شبکه فاضلاب اهواز پرداخت نموده است. ۲- در سال ۱۳۹۴ در شورای عالی آب کشور با حضور جهانگیری با اعتباری برابر هشت هزار میلیارد تومان برای مدیریت پسابها و فاضلاب در استان خوزستان مصوب شد و قول تخصیص این مبلغ چهار ساله داده شد. ۳- مجدداً در سال ۱۳۹۶ هیأت دولت بر اختصاص اعتبار نُه هزار میلیارد تومانی بدین منظور موافقت کرد که ظاهراً در سال ۱۳۹۶ یکسوم آن پرداخت شده...روی هم رفته ورود این پولها باید میتوانست مشکل فاصلاب و دفع آبهای سطحی اهواز و حتی سایر شهرهایی استان را مرتفع نماید اما بواقع اکنون اهواز نه سیستم دفع آبهای سطحی را دارد و نه سیستم قابل اطمینانی برای دفع فاضلاب خانگی».
گرانی و وضعیت حقوق بازنشستگان در بودجه از دیگر موضوعاتی است که روزنامههای حکومتی به سیاستهای چپاولگرانه دولت در خصوص آنها اذعان کردهاند. همچنین گرانی چراغ خاموش برق و کشمکشهای معمول بر سر رد یا قبول لوایح FATF از دیگر موضوعات روزنامههای حکومتی شنبه است.