حسن روحانی روز چهارشنبه (27بهمن) طی یک سفر یک روزه عازم عمان و کویت شد. روحانی در فرودگاه مهرآباد گفت: «شرایطی (را) که در عراق و سوریه وجود دارد، به‌خصوص در یمن… برای پایان دادن به خونریزیها بررسی خواهیم کرد». روحانی سپس تصریح کرد: «اگر هم سوءتفاهمی باشد با مذاکره حل و فصل (می‌شود) ». (1) روحانی پیش از این نیز بارها تصریح کرده بود که راه‌حل مسائل منطقه‌یی، گفتگو با «الگوی برجام» است.
روزنامه‌ایران ارگان دولت روحانی نیز این سفر را «برد ـ برد» منطقه‌یی خواند و نوشت: «ایران به‌دنبال ایجاد تغییرات در مناسبات میان خود و کشورهای این حوزه است» روزنامه حکومتی جهان صنعت (27بهمن) نیز این سفر را «مهم و استراتژیک» توصیف کرد و به‌خصوص در مورد سفر روحانی به کویت نوشت: «این سفر را می‌توان ادامه نامه‌یی که امیر کویت برای رئیس‌جمهور ایران فرستاد نیز تلقی کرد و حضور رئیس‌جمهور در این کشورها را پاسخ روشنی جهت اعلام آمادگی برای اجرایی کردن مفاد این نامه دانست». (2)
از طرف دیگر شاهد تحولات پیاپی مهمی در منطقه هستیم که معنای «استراتژیک» این سفر را نمایان می‌سازد:
تنش در روابط میان رژیم و روسیه یکی از این تحولات است و رسانه‌های حکومتی نگرانی زیادی از پشت کردن مسکو به رژیم بارز کرده‌اند. روز سه‌شنبه رسانه‌ها از منتفی شدن سفر معاون نخست‌وزیر روسیه به ایران خبر دادند؛ (3) منابع رسمی در مسکو علت لغو سفر را «فنی» قلمداد کردند، اما رسانه‌ها دلایل دیگری را برای آن عنوان کردند؛ از جمله برخی، افشای اطلاعات این سفر محرمانه، توسط رژیم و برخی نیز از قول «یک منبع دولتی روسیه» علت را نارضایتی مسکو از اقدام رژیم ایران برای «تهیه سخت‌افزار از کشورهایی که از طریق تحریم دست به تحقیر ایران می‌زنند» دانستند. (4) “
یک نشریه آمریکایی هم نوشت: «ترامپ در جهت سمت دادن روسیه و دور کردن این کشور از ایران تلاش کرده...» (5)
رسانه‌های باند رفسنجانی روحانی نیز بدگمانی و ناراحتی خود را از سیاست مسکو در سوریه که دارد به زیان رژیم و موقعیت آن رقم می‌خورد، پنهان نمی‌کنند: «نگرانی آن است که با هزینه‌های فراوانی که ایران در زمین سوریه انجام داده، … مبادا تحولات به شکلی رقم بخورد که… روسها با دیگر بازیگران طرف مقابل، پارچه را تن‌خور خود ببرند و دوخت بزنند، که در این صورت بازی دو سر باخت برای ما رقم خواهد خورد». (6)
و رسانهٴ دیگری با عنوان «جایگاه ایران در آیندهٴ سوریه» به «رفتارهای روسیه در هفته‌های اخیر» اشاره نموده و از این‌که روسیه «اقدام خاصی» به‌سود رژیم در سوریه انجام دهد، ابراز ناامیدی می‌کند و می‌نویسد: «روسها… همواره به‌دنبال این هستند که با کارت ایران بازی کرده و منافع خود را پیش ببرند». (7)
همهٴ این نشانه‌ها حاکی از آن است که حسن روحانی از موضع ضعف، مبادرت به این سفر کرده است.
روشن است که روحانی نه تنها نمی‌تواند بدون اجازه خامنه‌ای به این سفر رفته باشد، بلکه یقیناً خامنه‌ای او را به این سفر فرستاده است؛ چرا که نشانه‌ها (که به برخی از آنها اشاره شد) همه حاکی از آن است که این سفر را بایستی مقدمه‌یی برای سر کشیدن جام‌زهر منطقه‌یی تلقی کرد.
اگر تحولات منطقه‌یی را طی یک ماه گذشته در کنار هم قرار دهیم، معنای «استراتژیک» سفر روحانی را که می‌تواند مقدمه سر کشیدن جام‌زهر منطقه‌یی یا «برشام» باشد، بیشتر نمایان می‌سازد:
ـ خروج اوباما از صحنهٴ سیاست و مواضع سخت دولت جدید آمریکا در برابر رژیم آخوندی
ـ فاصله گرفتن روسیه از رژیم پس از اشغال حلب
ـ نزدیکی روسیه به ترکیه و عربستان سعودی
ـ حضور نظامی و سیاسی ترکیه در صحنهٴ سوریه و پیشروی نیروی زمینی ترکیه در خاک سوریه که به‌نوشته روزنامه حکومتی سیاست روز (27بهمن) «می‌تواند عواقب جدی داشته باشد». همین روزنامه به برخی از این «عواقب جدی» که گسترش «سیطره و نفوذ ترکیه در خاک سوریه» می‌باشد اشاره کرده است.
در این رابطه شایان توجه است که ترکیه طی عملیات مشترکی با ارتش آزاد سوریه عمده شهر ”الباب“ را تسخیر کرده و رئیس‌جمهور ترکیه اعلام نموده است که این عملیات تا تصرف شهر ”رقه“ (مرکز داعش در سوریه) ادامه خواهد یافت و این منطقه به مساحت 5هزار کیلومتر مربع، به منطقهٴ امن همراه با پروازممنوع تبدیل خواهد شد. همچنین «اردوغان چندی پیش تصریح کرده بود هدف از لشگرکشی ترکیه به سوریه، ساقط کردن دولت ”بشار اسد“ … می‌باشد». (8)
این تحولات حاکی از آن است که رژیم آخوندی در آستانهٴ حذف ناگزیر از سوریه و متعاقباً از سایر مناطق نفوذ خود در منطقه قرار گرفته، به این ترتیب زهر منطقه‌یی، هم‌چون زهر اتمی و برجام دیگر برای خامنه‌ای نه یک انتخاب، بلکه یک اجبار است. بنابراین سفر روحانی به عمان و کویت، تنها یک فرار به جلو و به این امید است که با سر کشیدن داوطلبانهٴ جام‌زهر منطقه‌یی، شاید بتواند چیزهای خرده‌ریزی را از زیر آوار ناشی از فرو ریختن «عمق استراتژیک» ش در سوریه بیرون بکشد. تحولات روزهای آتی، واقعیتهای بیشتری را در این رابطه عیان خواهد کرد.
پانویس: ــــــــــــــــــــــــ
1 ـ خبرگزاری صدا و سیمای رژیم ـ 27بهمن 95
2 ـ تلویزیون اسکای نیوز (عربی) 26بهمن 95 می‌نویسد: «این سفر برای پاسخگویی به پیشنهادهایی است که نزدیک به 3هفته پیش کشورهای حوزه خلیج‌فارس توسط وزیر خارجه کویت در نامه‌یی به روحانی ارسال کرده بودند؛ «در این نامه پایه‌های گفتگو میان کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس و رژیم ایران مشخص گردیده و تأکید شده بود که می‌بایست رژیم به حاکمیت کشورهای عرب و (عدم مداخله) در امور داخلی آنها احترام بگذارد، در این نامه همچنین بر میثاقهای سازمان ملل تأکید شده بود».
3 ـ خبرگزاری روسی اینتر فکس ـ 26بهمن
4ـ سایت حکومتی دیپلوماسی ایران به‌نقل از روزنامه روسی کامرسانت ـ 26بهمن 95
5 ـ ”ویکلی‌استاندارد“ نشریهٴ انستیتوی انترپرایز آمریکا 27بهمن
6 ـ سایت حکومتی تدبیر ـ26بهمن
7 ـ سایت حکومتی دیپلوماسی ایرانی ـ 27بهمن
8 ـ روزنامه حکومتی سیاست روز ـ 27بهمن.
روزنامه‌ایران ارگان دولت روحانی نیز این سفر را «برد ـ برد» منطقه‌یی خواند و نوشت: «ایران به‌دنبال ایجاد تغییرات در مناسبات میان خود و کشورهای این حوزه است» روزنامه حکومتی جهان صنعت (27بهمن) نیز این سفر را «مهم و استراتژیک» توصیف کرد و به‌خصوص در مورد سفر روحانی به کویت نوشت: «این سفر را می‌توان ادامه نامه‌یی که امیر کویت برای رئیس‌جمهور ایران فرستاد نیز تلقی کرد و حضور رئیس‌جمهور در این کشورها را پاسخ روشنی جهت اعلام آمادگی برای اجرایی کردن مفاد این نامه دانست». (2)
از طرف دیگر شاهد تحولات پیاپی مهمی در منطقه هستیم که معنای «استراتژیک» این سفر را نمایان می‌سازد:
تنش در روابط میان رژیم و روسیه یکی از این تحولات است و رسانه‌های حکومتی نگرانی زیادی از پشت کردن مسکو به رژیم بارز کرده‌اند. روز سه‌شنبه رسانه‌ها از منتفی شدن سفر معاون نخست‌وزیر روسیه به ایران خبر دادند؛ (3) منابع رسمی در مسکو علت لغو سفر را «فنی» قلمداد کردند، اما رسانه‌ها دلایل دیگری را برای آن عنوان کردند؛ از جمله برخی، افشای اطلاعات این سفر محرمانه، توسط رژیم و برخی نیز از قول «یک منبع دولتی روسیه» علت را نارضایتی مسکو از اقدام رژیم ایران برای «تهیه سخت‌افزار از کشورهایی که از طریق تحریم دست به تحقیر ایران می‌زنند» دانستند. (4) “
یک نشریه آمریکایی هم نوشت: «ترامپ در جهت سمت دادن روسیه و دور کردن این کشور از ایران تلاش کرده...» (5)
رسانه‌های باند رفسنجانی روحانی نیز بدگمانی و ناراحتی خود را از سیاست مسکو در سوریه که دارد به زیان رژیم و موقعیت آن رقم می‌خورد، پنهان نمی‌کنند: «نگرانی آن است که با هزینه‌های فراوانی که ایران در زمین سوریه انجام داده، … مبادا تحولات به شکلی رقم بخورد که… روسها با دیگر بازیگران طرف مقابل، پارچه را تن‌خور خود ببرند و دوخت بزنند، که در این صورت بازی دو سر باخت برای ما رقم خواهد خورد». (6)
و رسانهٴ دیگری با عنوان «جایگاه ایران در آیندهٴ سوریه» به «رفتارهای روسیه در هفته‌های اخیر» اشاره نموده و از این‌که روسیه «اقدام خاصی» به‌سود رژیم در سوریه انجام دهد، ابراز ناامیدی می‌کند و می‌نویسد: «روسها… همواره به‌دنبال این هستند که با کارت ایران بازی کرده و منافع خود را پیش ببرند». (7)
همهٴ این نشانه‌ها حاکی از آن است که حسن روحانی از موضع ضعف، مبادرت به این سفر کرده است.
روشن است که روحانی نه تنها نمی‌تواند بدون اجازه خامنه‌ای به این سفر رفته باشد، بلکه یقیناً خامنه‌ای او را به این سفر فرستاده است؛ چرا که نشانه‌ها (که به برخی از آنها اشاره شد) همه حاکی از آن است که این سفر را بایستی مقدمه‌یی برای سر کشیدن جام‌زهر منطقه‌یی تلقی کرد.
اگر تحولات منطقه‌یی را طی یک ماه گذشته در کنار هم قرار دهیم، معنای «استراتژیک» سفر روحانی را که می‌تواند مقدمه سر کشیدن جام‌زهر منطقه‌یی یا «برشام» باشد، بیشتر نمایان می‌سازد:
ـ خروج اوباما از صحنهٴ سیاست و مواضع سخت دولت جدید آمریکا در برابر رژیم آخوندی
ـ فاصله گرفتن روسیه از رژیم پس از اشغال حلب
ـ نزدیکی روسیه به ترکیه و عربستان سعودی
ـ حضور نظامی و سیاسی ترکیه در صحنهٴ سوریه و پیشروی نیروی زمینی ترکیه در خاک سوریه که به‌نوشته روزنامه حکومتی سیاست روز (27بهمن) «می‌تواند عواقب جدی داشته باشد». همین روزنامه به برخی از این «عواقب جدی» که گسترش «سیطره و نفوذ ترکیه در خاک سوریه» می‌باشد اشاره کرده است.
در این رابطه شایان توجه است که ترکیه طی عملیات مشترکی با ارتش آزاد سوریه عمده شهر ”الباب“ را تسخیر کرده و رئیس‌جمهور ترکیه اعلام نموده است که این عملیات تا تصرف شهر ”رقه“ (مرکز داعش در سوریه) ادامه خواهد یافت و این منطقه به مساحت 5هزار کیلومتر مربع، به منطقهٴ امن همراه با پروازممنوع تبدیل خواهد شد. همچنین «اردوغان چندی پیش تصریح کرده بود هدف از لشگرکشی ترکیه به سوریه، ساقط کردن دولت ”بشار اسد“ … می‌باشد». (8)
این تحولات حاکی از آن است که رژیم آخوندی در آستانهٴ حذف ناگزیر از سوریه و متعاقباً از سایر مناطق نفوذ خود در منطقه قرار گرفته، به این ترتیب زهر منطقه‌یی، هم‌چون زهر اتمی و برجام دیگر برای خامنه‌ای نه یک انتخاب، بلکه یک اجبار است. بنابراین سفر روحانی به عمان و کویت، تنها یک فرار به جلو و به این امید است که با سر کشیدن داوطلبانهٴ جام‌زهر منطقه‌یی، شاید بتواند چیزهای خرده‌ریزی را از زیر آوار ناشی از فرو ریختن «عمق استراتژیک» ش در سوریه بیرون بکشد. تحولات روزهای آتی، واقعیتهای بیشتری را در این رابطه عیان خواهد کرد.
پانویس: ــــــــــــــــــــــــ
1 ـ خبرگزاری صدا و سیمای رژیم ـ 27بهمن 95
2 ـ تلویزیون اسکای نیوز (عربی) 26بهمن 95 می‌نویسد: «این سفر برای پاسخگویی به پیشنهادهایی است که نزدیک به 3هفته پیش کشورهای حوزه خلیج‌فارس توسط وزیر خارجه کویت در نامه‌یی به روحانی ارسال کرده بودند؛ «در این نامه پایه‌های گفتگو میان کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس و رژیم ایران مشخص گردیده و تأکید شده بود که می‌بایست رژیم به حاکمیت کشورهای عرب و (عدم مداخله) در امور داخلی آنها احترام بگذارد، در این نامه همچنین بر میثاقهای سازمان ملل تأکید شده بود».
3 ـ خبرگزاری روسی اینتر فکس ـ 26بهمن
4ـ سایت حکومتی دیپلوماسی ایران به‌نقل از روزنامه روسی کامرسانت ـ 26بهمن 95
5 ـ ”ویکلی‌استاندارد“ نشریهٴ انستیتوی انترپرایز آمریکا 27بهمن
6 ـ سایت حکومتی تدبیر ـ26بهمن
7 ـ سایت حکومتی دیپلوماسی ایرانی ـ 27بهمن
8 ـ روزنامه حکومتی سیاست روز ـ 27بهمن.
