فضای مطبوعات حکومتی در این روز بهشدت سیاسی و پرتنش است. محور اصلی، حمله هماهنگ مجلس و تندروها به حسن روحانی و ظریف و در مقابل، دفاع روزنامههای میانهرو از حق نقد سیاست خارجی و رابطه با روسیه است. در کنار این، بحرانهای اقتصادی و اجتماعی ـ از گرانی لبنیات و فقر تا مهاجرت پرستاران و خودکشی کودکان ـ در بخشهای دیگر مطبوعات بازتاب یافته است.
گزیده رسانههای حکومتی:
توسعه ایرانی
با تیتر «برانگیختگی و روحانیستیزی در خانه ملت» به حملات قالیباف و تندروهای مجلس به روحانی واکنش نشان داده و این رفتارها را نشانهٔ بحران مشروعیت و شکاف عمیق در حاکمیت دانسته است.
هممیهن
در چند یادداشت از جمله «اهمیت دیپلماتهای سابق» و «از بیعملی تا ابتذال سیاسی» بر ضرورت تحمل نقد و پرهیز از تندروی تأکید کرده و حملات مجلس به روحانی و ظریف را اقدامی ضدانسجام ملی توصیف کرده است.
جهان صنعت
در یادداشتی با عنوان «۴ سؤال از قالیباف» ضمن انتقاد از سیاست وابستگی به روسیه، عملکرد رئیس مجلس را فرصتطلبانه و فاقد پاسخگویی به بحرانهای واقعی کشور دانسته است.
سازندگی
در گزارشی با تیتر «جدال بر سر روسیه»، نطق قالیباف علیه روحانی را مصداق بسته شدن فضای گفتگو و تقویت سیاست نگاه یکسویه به شرق توصیف کرده است.
آرمان ملی
گفتوگو با محسن غرویان با عنوان «تندروها به فکر مشکلات مردم نیستند» از رفتار تندروها در سرکوب منتقدان و تحمیل سیاستهای خشن انتقاد کرده است.
کیهان (ارگان بیت خامنهای)
با تیتر «شرمآور نیست؟ البته که هست!» مدعی شده بیش از ۹۰میلیارد دلار ارز صادراتی بازنگشته و این مسأله را بهانهیی برای حمله به دولت و بخش خصوصی قرار داده است.
خراسان
در چند گزارش از «بحران لبنیات» تا «کاهش اهداف برنامه هفتم» و «خط فقر ۲۴میلیونی» از فشار معیشتی و ناکارآمدی دولت پزشکیان سخن گفته و لحن انتقادی اما محافظهکارانه دارد.
بهارنیوز
در گزارشهایی از افزایش خودکشی کودکان، ناکامی طرح کالابرگ و احتمال گرانی بنزین هشدار داده و دولت را در موضعی مبهم و ناپاسخگو توصیف کرده است.
شرق
با تیتر «ریزش سرمایهگذاری در پتروشیمی» از کاهش شدید سرمایهگذاری و بحران ارزی در یکی از صنایع کلیدی کشور خبر داده است.
سازندگی
در گزارشی زیستمحیطی با عنوان «رودخانهخواری» مصوبه جدید دولت برای ساختوساز در حریم رودخانهها را قانونیسازی تخریب محیطزیست دانسته است.
جمهوری اسلامی
با تیتر «بانک آینده معلول است، علت را معالجه کنید» فساد مالی در نظام بانکی را نشانه بینظارتی ساختاری دانسته اما از طرح موضوع فراتر نرفته است.
کامل رسانههای حکومتی:
توسعه ایرانی: برانگیختگی و «روحانیستیزی» در خانه ملت!
کشتی سیاست ایران در امواج سهمگین چالشهای داخلی و خارجی دست و پا میزند، حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین، بار دیگر موجی از واکنشها را در میان جریانهای تندرو مجلس و محافل سیاسی برانگیخته است
حسن روحانی که خشم تندروهای بهارستان را برانگیخته است، در سخنرانی اخیر خود با انتقاد شدید از وضعیت حکمرانی و مشروعیت مجلس، هشدار داد که شکاف میان حاکمیت و مردم به حدی رسیده که بقای کشور را تهدید میکند. او تأکید کرد که اگر رویکرد حکمرانی تغییر نکند، حکمرانان تغییر خواهند کرد و «غرق شدن این کشتی، غرق شدن همه است»، که نشاندهنده واقعیت بحران موجود و لزوم بازنگری در سیاستهاست…
محاکمه چهرههایی چون ظریف و روحانی، نه به گویندگان آن وجاهت میدهد و نه گره از کار رقابت سیاسی میگشاید؛ بلکه تنها بر عمق بحران و شکافهای موجود میافزاید. این رویکرد حذفی، که به جای رقابت منصفانه و ارائه استدلال، به تخریب و حذف فیزیکی و سیاسی متوسل میشود، در بلندمدت به بیاعتمادی عمومی و کاهش مشارکت سیاسی منجر خواهد شد…؟ احمد زیدآبادی، فعال سیاسی در واکنش به انتقاد قالیباف از روحانی و ظریف نوشت: «در هیچ جای دنیا اظهارنظر مقامهای سابق، لطمهای به روابط دولتها وارد نمیکند». «اگر چنین شرطی وجود داشته باشد، معنایی جز رابطهای استعماری و تحقیرآمیز ندارد». این نوع اتهامزنی، به نظر میرسد بیش از آن که ریشه در واقعیت داشته باشد، تلاشی برای سرکوب صدای منتقدان و توجیه سیاستهای فعلی است. چگونه میتوان روسیه را «شریک راهبردی» نامید، در حالی که تمامی شش قطعنامه تحریمی ایران در شورای امنیت سازمان ملل با رأی مثبت این کشور همراه بوده است؟… همانطور که روحانی هشدار داد، قانونگذاری برخلاف نظر اکثریت قاطع مردم، قانون نیست و این بیاعتنایی به خواست عمومی، میتواند تبعات جبرانناپذیری برای مشروعیت نظام داشته باشد.
هم میهن: دستنویس لا ریجانی و وضعیت وارونه- احمد زیدآبادی نویسنده و مشاور هممیهن:
وقتی از انسجام ملی سخن گفته میشود، منظور چیست؟ آیا منظور این است که همه نیروهای سیاسی باید یک حرف را بزنند… در فضایی که نه سیاست روشنی وجود دارد و نه مشخص است که قدرت هر نهاد چیست و تا کجاست، چگونه میتوان امر به تحکیم انسجام ملی و پرهیز از دوقطبیسازی کرد؟…
این موضوع به خودی خود، ابهام بزرگی پدید میآورد که آقای لاریجانی باید آن را شفاف و روشن کند. … به عهدۀ آقای لاریجانی است که اسیر فضای ابهام و بلاتکلیفی نشود و بهطور روشن جهتگیری کشور و سیاستهای آن را اعلام کند تا لااقل برای رسانهها مشخص شود که قرار است کشور به کدام سو به حرکت درآید و ملت حول چه سیاستِ تعریفشدهای انسجام یابد و از چه نوع دوقطبیسازی پرهیز شود.
هم میهن: اهمیت دیپلماتهای سابق/آیا نقدهای دیپلماتهای بازنشسته میتواند روابط کشورها را مخدوش کند؟
در حقوق و عرف روابط بینالملل، تنها مواضع صادره از سوی مقامهایی چون رئیسجمهور، وزیر خارجه، سفیران و سخنگویان رسمی برای دولتها اعتبار دارد. سخنان دیپلماتهای بازنشسته، هر اندازه مشهور و پرمخاطب، از منظر بینالدولی «اظهارنظر شخصی» تلقی میشود. دقیقاً به همین دلیل است که دولتها بهسادگی اعلام میکنند: «این موضع رسمی دولت نیست». …
در همه این نمونهها، منتقد، منتقد باقی ماند و دولت، دولت. این نمونهها نشان میدهد هیچ ساختار بالندهای از نقد سالم هراس ندارد. هراس از نقد دیپلماتهای بازنشسته، معمولاً نشانه چند عارضه سیاسی است: شخصمحوری به جای ساختارمحوری، حساسیت بیش از حد نسبت به «رنجش» طرف مقابل و نبود اعتمادبهنفس در روایت ملی. اگر نقد یک فرد بازنشسته بتواند رابطهای راهبردی را بلرزاند، خود آن رابطه پیشتر دچار ضعف و بیماری بوده است.
هم میهن: از بیعملی تا ابتذال سیاسی
رفتار نمایندگان در شعار دادن و مرگ به این فرد و آن فرد گفتن و حتی نحوه مواجهه رئیس مجلس با این مسأله، نشانه روشنی از فقدان تحلیل درست از مسائل اصلی کشور است. در این میان، نمایندگانی هستند که از طریق اتهامزنی به دستاندرکاران، سیاست را به ابتذال کشانده و میکوشند که تنش ایجاد کنند تا کمتر کسی به مسائل اصلی کشور بپردازند.
صفحه سیاسی ایران به نظر بیصاحب و فاقد مهار به نظر میرسد. نگاه از بالاتر به این صفحه موجب تعجب ناظر میشود. جامعهیی بهلحاظ سیاسی متشتت و بههم ریخته است که مرزهای دوستی و دشمنی در آن از میان رفته و اولویتهای شخصی و غیرقانونی بهجای مسائل مردم خودنمایی میکند. حتی در بالاترین و ضروریترین مسأله سیاسی کشور نیز دچار انفعال و بیعملی شدهایم. … ظاهراً باید به این نتیجه رسید که ما جامعه خودویرانگری هستیم. اگر دیگران هم به ما کار نداشته باشند، خودمان استعداد کافی برای نابود کردن خود را داریم.
هم میهن: دفاع از روسیه؟/ بررسی حملات دیروز قالیباف و تندروهای مجلس به روحانی و ظریف
نمایندگان مجلس با بازگشت از تعطیلات… نخستین روز کاری خود را با حمله به رئیسجمهور و وزیر پیشین امور خارجه آغاز کردند. … آخرین صحبت روحانی مربوط به ۲۰ مهر ۱۴۰۴ است… نکتهیی که توجهها را به خود جلب کرد، این بود که مجلس تا ۲۳ مهر تشکیل جلسه داشت اما در فاصله چهار روزه طرح این صحبتها تا تعطیلی مجلس، چنین واکنشهایی از سوی این افراد و شخص رئیس مجلس دیده نشده بود. اما ناگهان این صحنهها بعد از پایان تعطیلات بهوجود آمد که این تأخیر طولانی محل سؤال است. …
چرا چنین صحبتی از جایگاه هیأترئیسه مجلس و خطاب به دو مقام پیشین مطرح شده است؛ حتی اگر هر دوی آنها نسبت به نقش تاریخی روسیه انتقاداتی مطرح کرده باشند. سؤال سختتر این بود که رابطه راهبردی مذکور در چه سطحی است که حتی به فرض طرح انتقاداتی از سوی دو مقام فاقد مسئولیت اجرایی و بازنشسته، با خطر مواجه شده باشد. آیا مسکو چنین مسألهای را مطرح کرد؟ یا مسأله از بیخ و بن چیز دیگری است؟…
احمد شیرزاد، نماینده مجلس ششم: . الآن که دست آقای ظریف و روحانی از رسانه ملی کوتاه است و برعکس آقای قالیباف تریبوندار کشور هستند و هر وقت بخواهند صحبتشان پخش میشود، کاری که کردند جوانمردانه نبود. انتظار هم نداشتیم که آقای قالیباف اینچنین موضع بگیرد و باد به بیرق تندروها بیاندازد. این کار جای تأسف داشت». …
اینکه آقای روحانی و ظریف مطرح کردند این کشورها زمانی به قطعنامههای ضدایرانی رأی دادند، واقعیت است. …
اشرف بروجردی، فعال سیاسی اصلاحطلب و معاون وزیر کشور در دولت خاتمی: طرح چنین مسائلی با این شکل، خود بر ضدانسجام ملی است. اگر آقای قالیباف نگران انسجام ملی و گلهمند هستند یا نقدی دارند، نقدشان را مطرح کنند نه اینکه صحبتهایشان زمینهساز انجام این حمله و به هم خوردن انسجام داخلی شود. بالاخره آقای روحانی و آقای ظریف در این کشور جایگاه و طرفدارانی دارند
جهان صنعت: ۴ سؤال از «قالیباف»
۱-سالهاست که از همکاریهای راهبردی با روسیه حرف میزنید؛ حتی در این "مسیر یک طرفه"تسلیحات نظامی و مشخصاً پهپاد به روسیه دادید (و موجب تشدید دشمنی اروپا با ایران شدید) ولی هنوز که هنوز است برای ما مردم مشخص نیست این چیزی که شما آن را"همکاری راهبردی" مینامید دقیقاً چیست و به چه دردمان میخورد؟ مثلا در جنگ ۱۲روزه و در حالی که آسمان ایران در برابر F-۳۵های آمریکایی بیدفاع بود، آیا روسها همکاری راهبردی - و حتی غیر راهبردی - با ما کردند؟ آیا ایران را به سامانههای مدرن پدافندی مجهز کرده بودند یا جنگندههای سوخو را که سالهاست وعدهاش را میدهند، تحویل داده بودند؟ راستی یادتان هست که تمام ۶قطعنامه تحریمی ایران که در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده، با رأی روسیه همراه بوده است و اگر روسها، وتو میکردند، الآن حتی یک تحریم سازمان ملل هم نداشتیم؟ این چطور شریک راهبردی است که در وقت صلح، تحریم مان میکند، در وقت جنگ خودش از ما سلاح میگیرد و در وقت جنگ ما، مینشیند و تماشا میکند؟ یادتان هست که در آن ۱۲روز وقتی از پوتین پرسیدند: آیا روسیه به ایران کمک میکند؟ پاسخ داد: همین که کارکنان ما در نیروگاه اتمی بوشهر حضور دارند، بزرگترین کمک به ایران است؟!…
وقتی دوستان گرامی (!) از دیوار سفارت انگلیس بالا میرفتند یا سفارت عربستان را در تهران آتش میزدند، آیا به منافع ایران ضربه نمیخورد… فقط حرف دو دولتمرد اسبق حالتان را خراب کرده است…
. یک عده تریبوندار هر روز طرحی علم میکنند و حرفی میزنند که هم اعصاب مردم به هم میریزد و هم موجب وهن نظام جمهوری اسلامی میشوند. یک روز میآیند و از کیلنیک ترک بیحجابی حرف میزنند، یک روز وعده میدهند که ۸۰ هزار نیرو به خیابانها خواهند فرستاد، یک روز زنان و دختران این مملکت را که با سلیقه آنها لباس نمیپوشند را فاحشه میخوانند و از این افاضات ضدمردمی و ضد ملی که الی ماشاءالله کم هم نیستند... . شما بهعنوان رئیس خانه ملت، آیا یک بار شده در برابر این پتکهایی که روی روان مردم میزنند و این تیغهایی که روی صورت نظام میکشند، حرفی بزنید یا اقدامی جدی برای مهارشان بکنید؟ یا اینکه ترجیح میدهید یکی به نعل بزنید و یکی به میخ تا سر سال که انتخابات هیأت رئیسه مجلس فرا میرسد، بتوانید از همه طرفها رأی بگیرید و یک سال دیگر هم آن بالا بمانید؟…
سازندگی: جدال بر سر روسیه
نطق قالیباف و تاختن او به روحانی و ظریف در صحن علنی مجلس باعث شد که فضای گفتگو به سمت تند شدن برود… آنچه در ادامه نطق قالیباف سبب شد نمایندگان تندرو پا را از حد انتقاد فراتر گذاشته و مثل همیشه شعار «مرگ و نیستی» سر بدهند نطقهای برخی نمایندگان پایداریچی بود که مواضع آنها پیش از این نیز جنجالهایی را موجب شده بود. …
اگر روحانی و ظریف صرفاً نقدی را نسبت به روسیه یا سیاست «نگاه به شرق» بیان کرده باشند، آیا دلیل میشود که از سوی رئیس مجلس متهم شوند به «لطمه زدن به مسیر راهبردی» ؟ در دموکراسی سالم، نقد سیاست خارجی بخشی از کارکرد حکومت است؛ اما وقتی این نقد از نطق رسمی به اتهام تبدیل شود و قسمتی از آن به جمعآوری امضا برای شکایت و تهدید به زندان برسد، خطر آن بسته شدن فضای آزاد گفتوگوست. چنین تهدیدهایی هم نه به نفع نظام است، نه به نفع کشور… آنچه امروز دیده میشود، اولویت محض به شرق- بهویژه روسیه- است و صدای متفاوت عملاً در موقعیت دفاعی یا متهم قرار میگیرد.
آرمان ملی: تندروها به فکر مشکلات مردم نیستند - آیتا... محسن غرویان استاد حوزه و دانشگاه و عضو جامعه روحانیت مبارز
متأسفانه اخلاق در رسانههای ما بهطور کلی متروک شده و همچنین احکام فقهی مربوط به رسانهها مورد غفلت قرار گرفته و حتی در صدا و سیما مسائل شرعی و فقهی رعایت نمیشود و متأسفانه یک جناح تندرو خاص از این ابزارها علیه آرمانهای ملی و منافع ملت استفاده میکند. …
در خصوص ارتباط با جهان نیز کسانی که از لزوم تعامل با دنیا صحبت میکنند را نیز متهم میکنند که اینها غرب زده، غربگدا و غربگرا هستند و از این عناوین بیپایه و اساس برای مخالفان خود استفاده و به آنها هجمه میکنند. به نظر من اینها تماماً یک نوع عوامفریبی است و میخواهند ذهنیت مردم بهویژه نسل جوان را تخریب کنند…
اینها سعی میکنند که از رهبری هم جلوتر بیفتند… اینها حتی مشی اعتدالی مقام معظم رهبری را برنمیتابند…
من در مصاحبههای مکرر گفتم که ماهیت مسأله حجاب یک مسأله فرهنگی است و با چماق، باتوم، با زدن، گرفتن، بستن و اینگونه رفتارهای تند، خشن و فیزیکی قابل حل نبوده، نیست و نخواهد بود
کیهان: شرمآور نیست؟ البته که هست! (نکته)
یک گزارش موثق که نه فقط تعجبآور، بلکه شرمآور نیز هست حکایت از آن دارد که طی چند سال اخیر میزان ارز حاصل از صادرات که مطابق قانون باید به بانک مرکزی بازگردانده میشد و تاکنون بازگردانده نشده است، رقمی بیش از ۹۰ میلیارد دلار است! یعنی تقریباً دو برابر بودجه عمومی سالانه کشور (!). حالا میتوانید حدس بزنید که افزایش پیدر پی قیمت دلار و جهش افسارگسیخته قیمت کالا و خدمات مورد نیاز از کجا آب میخورد؟! و چه کسانی سفره مردم را کوچکتر و کوچکتر میکنند؟! در فهرست آنهایی که از بازگرداندن ارز حاصل از صادرات خودداری کردهاند نام هزاران شخص حقیقی، شرکت خصوصی، شرکتهای دولتی و شرکتهای (به قول حضرت آقا) شبهدولتی وجود دارد!... باز هم بخوانید!
۳- مقصود و منظور از صادرات تهیه ارز برای وارداتی است که تامینکننده نیازهای مردم است بنابراین وقتی ارز حاصل از صادرات به کشور بازنمیگردد، مفهوم واقعی آن اولاً؛ غارت ثروت ملی است. ثانیاً؛ ارزی که بازگردانده نشده است معمولاً صرف قاچاق کالا میشود. ثالثاً؛ عدم بازگشت ارز صادراتی، کمبود مصنوعی ارز در داخل را بهدنبال دارد که باعث افزایش قیمت دلار میشود و نتیجه آن، همانگونه که اشاره شد، افزایش افسارگسیخته قیمت کالا و خدمات مورد نیاز مردم و رنج و فشاری است که به ملت و مخصوصاً اقشار کمدرآمد تحمیل میشود.
۴- حالا نوبت طرح این پرسش از مسئولان محترم در دولت، مجلس، قوه قضاییه، مراکز اطلاعاتی و امنیتی است که در چه کارند؟! آیا وجود این پدیده پلشت با این همه خسارتی که به نظام و مردم تحمیل میکند، شرمآور نیست؟ البته که هست! (حسین شریعتمداری)
آرمان ملی: سپیدپوشان در سایه
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار، گفت: قانونی داریم تحت عنوان شغل سخت و زیان آور، که قانونگذار برای پرستاران گذاشته است که پرستاران با ۵سال بخشودگی که به آنها میخورد زودتر از موعد بازنشسته شوند که این قانون هم عملاً بهخاطر کمبود پرستار، با آن موافقت نمیشود. همه مشکلاتی که در سیستم نظارت سلامت داریم که منجر به این شده است که مردم از خدمات بهداشتی و درمانی مناسب و با کیفیت برخوردار نباشند، بهخاطر بحث ساختاری در وزارت بهداشت است. ساختاری که در وزارت بهداشت داریم در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. در وزارت بهداشت صدای بارز تعارض منافع است. طرف رئیس دانشگاه است، همزمان سهامدار بیمارستان خصوصی است. مسئولی که در دانشگاه است به جای اینکه نظارت کند بر بیمارستان خصوصی، خودش هم در آن بیمارستان خصوصی بیمار را عمل میکند. این در حالی است که در دیگر کشورها به این صورت نیست مثلا در آمریکا ۹۵درصد رؤسای بیمارستانها غیرپزشک هستند، یعنی کسانی که تعارض منافع ندارند. آن ۵درصدی هم که پزشک هستند، در زمان مسئولیتشان پزشکی نمیکنند و در بخش خصوصی فعالیتی ندارند… راهی که پیش روی پرستاران گذاشته شده است، مهاجرت و ترک و تغییر شغل است و عده زیادی از آنها که حدود ۵۰ تا۶۰هزار نفر هستند نیز خانهنشین شدهاند.
سیاست روز: سهم درمان بیماران خاص در کدام بند از بودجه گنجانده شده؟
چند سالی است اولین جمعیت حمایت از بیماران AIS یا همان اسکلروز جانبی آمیو تروفیک است تأسیس شده که شایعترین نوع بیماری نورونهای حرکتی است و منجر به از دست رفتن تدریجی عملکرد عضلات میشود و با تضعیف ماهیچهها به تدریج فرد به فلج عمومی مبتلا میگردد؛ بهگونهیی که توانایی هیچ حرکتی را ندارد و به مرور بیماری «ای ال اس» پیشرفت میکند؛ سلولهایی در مغز میرویند و البته مبتلایان به آن معمولاً تحت تأثیر این بیماری قرار میگیرند تا تفکر و حافظه افراد را نیز تحت تأثیر قرار دهد؛ معمولاً طول عمر مبتلا شدگان به بیماری «ای ال اس» یک تا چهار سال است اما «استیون هاوکینگ» فیزیکدان معروف جهان در ۲۱سالگی مبتلا به بیماری «ای ال اس» شده که توانست با هزینهای بس کلان تا سن ۷۶سالگی عمر کند! در حال حاضر درمان قطعی برای بیماران AIS وجود ندارد و داروهایی چون «ریلوزین» و «اداراوان» که از طرف سازمان FDA یا همان اداره مواد غذایی و داروی آمریکا تأیید شده؛ فقط جنبه متوقف کردن سرعت این ضایعه را دارد و تاکنون بیماری؛ در این زمینه درمان قطعی نداشته است.
بهارنیوز: هشدار درباره افزایش خودکشی در گروههای سنی پایینتر از ۱۲سال. اعتیاد رو به افزایش است
رئیس سازمان امور اجتماعی کشور در پاسخ به این پرسش که آیا خودکشی در میان دانشآموزان افزایش یافته است، توضیح داد: بله، متأسفانه بهویژه در گروههای سنی پایینتر از ۱۲سال که پیش از این بسیار نادر بود، اکنون شاهد افزایش موارد اقدام و حتی مرگ ناشی از خودکشی هستیم... . بطحائی با انتقاد از ضعف نظام آموزشی کشور در این زمینه خاطرنشان کرد: متأسفانه ما در نظام آموزشی کشور، چه در دوران مدرسه و چه در دوران دانشگاه، در این زمینه با مشکل جدی مواجه هستیم. بهگونهیی که یک نوجوان ۹ یا ۱۰ساله ممکن است، در مواجهه با کوچکترین فشار در زندگی، خانواده یا مدرسه، بلافاصله اقدام به خودکشی کند و متأسفانه در برخی موارد جان خود را از دست بدهد… وی در پاسخ به پرسشی درباره چرایی اعلام نشدن آمار دقیق آسیبهای اجتماعی از جمله اعتیاد و خودکشی توضیح داد: آمار برخی آسیبهای اجتماعی، از جمله خودکشی، بهدلیل آن که انتشارش میتواند به گسترش آن کمک کند، معمولاً بهصورت عمومی اعلام نمیشود.
بهارنیوز: کالابرگ نتوانسته به معیشت کارگران کمک کند
دولت چهاردهم طی ماههای گذشته، یارانه حدود ۹ میلیون نفر را با هدف تأمین منابع کالابرگ قطع کرده اما بررسیها نشان میدهند که نه تنها در این میان یارانه برخی کارگران و اقشار کمدرآمد نیز قطع شده، بلکه منابع ایجاد شده از این طریق نیز برای تداوم پرداخت کالابرگ کافی نخواهد بود... . . ولیالله صالحی، فعال کارگری و نماینده سابق کارگران در شورای عالی کار گفت: «زمانی میتوان از اثربخشی این طرح سخن گفت که مشخص شود حجم واقعی منابع چقدر است و آیا میتوان با همین منابع، فهرستی از کالاهای اساسی را برای همه اقشار جامعه ثابت نگه داشت؟ این طرحها مانند مُسکنهایی هستند که حتی اگر خواصی داشته باشند، خسارتهای بسیاری نیز به بار میآورند».
توسعه ایرانی: دستمزد پایین، مانع حضور نیروی کار ایرانی در مشاغل رسمی
بیکاری یکی از مهمترین چالشهای اقتصادی و اجتماعی کشور بهشمار میرود که پیامدهای گستردهیی در زمینههای معیشتی، فرهنگی و حتی امنیتی به همراه دارد.
مالک حسینی» معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: پارسال متوسط نرخ بیکاری در چهار فصل ۷.۵درصد بود و تدواوم این وضعیت برای شش ماه اول سال اتفاق خوبی است. ما بهطور ذاتی نرخ بالای بیکاری مزمن در همه سالها را داشتیم. در کنار این موضوع، آنچه اهمیت دارد و نشان میدهد که حال بازار کار خوب است، نرخ مشارکت است. نرخ مشارکت ما متأسفانه کاهشی شده و این زنگ خطر جدی است که وظیفه همه را گوشزد میکند. … . بهطور عام الآن با شرایط مزمنی در بازار کار در چند سال اخیر مواجه شدهایم و آن هم شکاف بین دستمزد با هزینههای خانوار است... حسینی در ادامه اظهار داشت: شکاف بین مزد و هزینههای خانوار یعنی یک شخص شاغل. در چهار سال گذشته بهطور مستمر نرخ تورم بالای ۴۰درصد را تجربه کردهایم. سال گذشته برای افزایش پایه حداقل نرخ دستمزد تلاش کردیم که چند واحد بالاتر از نرخ تورم باشد ولی موضوعاتی مثل جنگ و اتفاقات دیگر باعث شد، تورمهایی را دوباره در بخشهای دیگر تجربه کنیم که آن افزایش مزد را مقدار زیادی نامحسوس میکند. سیاستی که وجود داشت اینکه ما باید پایه را سال به سال بالاتر از نرخ تورم افزایش بدهیم تا این شکاف دستمزدی را در بازار با سبد هزینه خانوار حل کنیم... نزدیک به چهار میلیون نفر از آن اتباع، رسماً در بازار کار ما حضور دارند. دقت کنید به نسبتشان با نیروی کاری ایرانی فعال در بازار کار که تقریباً نزدیک ۲۴میلیون نفر است.
خراسان: معیار جیب مردم باشد، نه جیب خودتان!
قصه، غصه این روزهای بازار اقلام اساسی از مایحتاج سفره مردم تا وضعیت صنایع خرد و کلان است. مگر مناسبات سفره مردم تغییر کرده، آیا برنج بر سفرهها سنگینی میکند یا نوزادان را باید از «شیرخشک» هم محروم کرد؟
ماجرای بازار گوشت و لبنیات، از مدتها قبل دور از دسترس بود که حالا با افزایش سه برابری قیمت نهادهها افسانه شد.
مسأله دردناک و ظاهراً حل نشدنی اجاره بها، داستان ازدواج و تورم ۳۰۰ تا ۷۰۰درصدی لوازم خانگی و ده ها چالش جدی در امور اولیه مردم، گاهی این احساس را پدید میآورد که نکند مسئولان و تصمیم سازان، وضعیت معیشتی و حال و هوای سفره مردم را با حال و احوال جیبهای خودشان میسنجند و مقایسه میکنند.
خط فقر کجاست، شما کجایید؟
سخنگوی دولت سهشنبه گذشته در نشست خبری خود درباره آخرین برآورد «خط فقر» که مربوط به سال ۱۴۰۳ است، گفت: «بر اساس آمار سال ۱۴۰۳ خط فقر ۶۱۲۸۷۳۹تومان به ازای هر فرد است» (خبرگزاری مهر-۲۹ مهر).
حال با فرض اینکه از ۱۴۰۳ تا امروز، نرخ تورم و وضعیت اقتصادی در ثبات کامل قرار داشته که هرگز اینگونه نیست، یک خانواده چهارنفره، چنانچه درآمدی کمتر از ۲۴ میلیون تومان داشته باشد، فقیر محسوب میشود
تکلیف سفره و سبد معیشت این گروهها با سبقت وحشیانه قیمتها از درآمدها و نسبت ددمنشانه تورم با میزان افزایش سالانه حقوقها چیست؟
خراسان: بحران لبنی در راه!
افزایش ۲/۵برابری صادرات شیر خشک و آبپنیر در ۶ماه یعنی شیر خام تولیدشده با ارز ۲۸۵۰۰تومانی، تنها کمبود و افزایش قیمتش نصیب مردم میشود. آقای رئیسجمهور جلوی این چرخه معیوب را بگیرید!
نویسنده: مسعود حمیدی در دولت دهم حذف یارانه شیر ضربهای مهلک به سرانه مصرف لبنیات مردم وارد کرد و متأسفانه روندها و تصمیمات اتخاذشده نهتنها آن را جبران نکرد بلکه آن را تشدید کرد؛ یعنی دولت برای حمایت از تولید، قیمت شیر را که تابع واردات نهاده و خشکسالیها بود افزایش داد و هدفگیری یارانههای دولتی همواره به سنگ برخورد کردهاند و مردم از آن بیبهره ماندهاند. این راهبرد در دولت فعلی نیز چنین است؛ یعنی قیمت شیر افزایش پیدا کرد و کارخانهها هم لبنیات را افزایش قیمت دادند و کمکم لبنیات از سفره مردم حذف شد که آثار مخرب سلامتمحور آن را در دهههای آینده خواهیم دید.
از ابتدای سال جاری قیمت شیر مدام در حال افزایش بوده و کارخانهها هم لبنیات را افزایش قیمت دادند مردم قادر به خرید نبودند؛ راهحل برای کاهش خرید لبنیات در داخل چه بود؟ توسعه صادرات. اما آیا حدومرزی برای این توسعه صادرات در نظر گرفته شده است؟ به نظر میرسد چنین نباشد... بررسی دادههای گمرک کشور نشان میدهد در ۶ماه نخست امسال بیش از ۱۲ هزار و ۲۰۹ تن شیر خشک از گمرکات پنجگانه خراسان رضوی صادر شده در حالیکه در مدت ۶ ماه سال گذشته تنها ۵هزار تن شیر خشک صادر شده است و بهلحاظ وزنی در ۶ماه امسال حدود ۲.۴۴درصد و ارزشی حدود ۱.۸برابر نیمه اول سال گذشته صادرات این محصول انجام شده است. این روند در کشور نیز بوده است و حجم صادرات شیر خشک کشور در نیمه اول امسال ۲/۵برابر نیمه اول سال گذشته بود...
خراسان: خطر صنعت دستاوردسازی!
دولت بهجای تحقق اهداف برنامه هفتم، به کاهش شاخصهای کمی روی آورده است؛ از تنزل نرخ رشد اقتصادی از ۸ به ۵/۲ درصد تا افت ۲ میلیون واحدی در هدف ساخت مسکن
نویسنده: امینی در این حال تازهترین خبرها حاکی از آن است که دولت بهدنبال کاهش اهداف کمی برنامه هفتم در حوزههای مختلف است. کاهش هدف رشد اقتصادی از ۸ به ۲/۵درصد، کاهش هدف ساخت ۵ میلیون واحد مسکن به ۳ میلیون واحد و همچنین خبرهایی مبنی بر حذف تکلیف افزایش ظرفیت سکونتگاههای کشور از جمله این موارد بهشمار میرود. موضوعی که خطر ایجاد رویه دستاوردسازی به جای پیگیری فعال اهداف برنامه را آشکار میسازد.
به گزارش خراسان، آمارها و دادههای کلان زیادی وجود دارد که ایران را در شاخصهای مختلف، در رده برترین کشورهای دنیا از نظر ظرفیتهای طبیعی معرفی کرده است. قرار گرفتن در زمره ۱۰ کشور برتر از حیث ذخایر معدنی، رتبه پنجم داشتن منابع طبیعی، رتبه ۳ ذخایر نفتی در دنیا، قرار گرفتن جزو کشورهای دارای ظرفیت بالا برای تولید انرژی خورشیدی، نشان میدهد در صورت رفع موانع (فیزیکی، مالی، نهادی و بوروکراتیک...) تولید اقتصادی و حرکت هدفمند، امکان برخورداری از این ظرفیتها بیشتر و بیشتر خواهد شد.
با این حال، خبرهای چند روز اخیر، حاکی از آن است که با گذشت یک سال از برنامه هفتم پیشرفت و نیاز کشور به تحرک فوقالعاده برای رهایی از دور باطل رشد های پایین، دولت در حال تهیه لایحهای با هدف باز بینی اهداف کمی این برنامه است. اقدامی که هر چند با عنوان واقعبینی توجیه میشود، اما در عمل بهمعنای چشمپوشی از مسیرهای رشد درونزا و بروننگر است.
اقتصاد کلان در وضعیت دنده خلاص؟!
اصلاحیه سازمان برنامه و بودجه بر برنامه هفتم که در روزهای اخیر منتشر شده، نشان میدهد که دولت بهدنبال کاهش نرخ رشد سالانه هدفگذاری شده در برنامه هفتم از ۸ به ۲/۵درصد، کاهش رشد بهرهوری سالانه از ۲/۵ به ۰.۵درصد، کاهش هدف اشتغال زایی سالانه از یک میلیون به ۳۰۰هزار نفر، کاهش رشد صادرات غیرنفتی از ۲۳ به ۸.۸ درصد، کاهش سهم بودجه عمرانی از بودجه عمومی از ۲۵ به ۱۲درصد است. ضمن اینکه بند مربوط به هدف گذاری ۲۰درصدی برای کاهش فرسایش خاک نیز به کلی حذف شده است.
جمهوری اسلامی: بانک آینده معلول است علت را معالجه کنید
وقتی یک بانک ۷۱۷تریلیون تومان بدهی به سایر بانکها دارد، ۳۰۰ تریلیون تومان اضافه برداشت از بانک مرکزی دارد، ۱۰۰تریلیون تومان زیان فقط در ۹ماهه اول سال ۱۴۰۳ ثبت کرده، به زیان انباشته ۵۰۰تریلیون تومانی معادل ۳۱۵برابر سرمایه اولیه خود رسیده، جمع اضافه برداشت و بدهی این بانک به سایر بانکها یک کوادریلیون تومان یا ۱/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ (یک میلیون میلیارد تومان یا «یک ممت») شده و مسئول حدود ۷درصد تورم کشور است یعنی فقط بانک آینده هر خانواده ایرانی را نسبت به سال قبل ۷ درصد فقیرتر کرده، چطور میتوان پذیرفت که بانک مرکزی و مراکز نظارتی اقتصاد کشور از اینهمه شاهکار بیخبر بودند و حالا متوجه شدهاند که باید آن را منحل کنند؟ اینها شاخصهای مهم فساد یک مؤسسه اقتصادی هستند که نشان میدهند آن مؤسسه با دارا بودن آنها از درون میپوسد و قابل دوام نیست. بنابراین، مسئولان و از جمله بانک مرکزی فقط تماشاچی بودند و هنگامی که این غده چرکین ترکید، خبرش را اعلام کردند و دیگر هیچ!...
شرق: ریزش سرمایهگذاری در پتروشیمی
براساس دادهای منتشر شده از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، در سال ۱۴۰۳ میزان کل سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ۱.۵میلیارد دلار بوده است که پایینترین سطح در ۱۱ سال گذشته است. این در حالی است که طبق برنامه هفتم توسعه تا پایان سال ۱۴۰۴ باید ۲۶میلیارد دلار در این صنعت سرمایهگذاری شود.
به گزارش گروه رسانهیی شرق، مهفام سلیمانبیگی: براساس دادهای منتشر شده از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، در سال ۱۴۰۳ میزان کل سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ۱.۵میلیارد دلار بوده است که پایینترین سطح در ۱۱سال گذشته است. این در حالی است که طبق برنامه هفتم توسعه تا پایان سال ۱۴۰۴ باید ۲۶میلیارد دلار در این صنعت سرمایهگذاری شود. همچنین بهگفته برخی متخصصان با فقر سرمایهیی که این روزها پتروشیمی تجربه میکند... صنعت پتروشیمی تا امروز سالانه بین ۱۴ تا ۱۵میلیارد دلار برای کشور ارزآوری داشته است. بر اساس دادههای رسمی شرکت ملی صنایع پتروشیمی (NPC) تا شهریورماه ۱۴۰۴، ظرفیت اسمی تولید محصولات پتروشیمی ایران حدود ۹۶میلیون تن در سال بوده که از این میزان حدود دوسوم آن به تولید واقعی و نزدیک به ۳۴ میلیون تن به صادرات اختصاص مییابد. در پنجماهه نخست سال ۱۴۰۴، بیش از ۱۳میلیون تن محصولات پتروشیمی به ارزش تقریبی ۵.۵میلیارد دلار صادر شده است؛ رقمی که میانگین قیمتی حدود ۴۲۰ دلار به ازای هر تن را نشان میدهد. با اسنپبک و تشدید تحریمها برای ایران طبیعتاً افزایش هزینههای حمل و بیمه، کاهش قدرت چانهزنی در قیمت و اجبار به ارائه تخفیفهای درخور توجه به خریداران آسیایی خودبهخود ارزآوری این صنعت کاهش چشمگیری پیدا میکند. تا جایی که متخصصان پیشبینی
میکنند در نیمه دوم سال ۱۴۰۴، صنعت پتروشیمی ایران در نقطهای بسیار حساس قرار گیرد؛
سازندگی: رودخانهخواری
انتقاد محمد درویش از مصوبه دولت و عملکرد وزارت میراث فرهنگی
در میانه بحرانی که جنگلزدایی، خشکی تالابها و دستاندازی به کوهستانها سیمای طبیعت ایران را دگرگون کرده، مصوبه تازه دولت برای مجاز شناختن ایجاد تأسیسات گردشگری در حریم رودخانهها و دیگر پهنههای آبی، موجی از نگرانی و انتقاد برانگیخته است. مدافعان از «گشایش برای سرمایهگذاری» میگویند و منتقدان آن را «قانونیسازی رودخانهخواری» میخوانند. به موجب ابلاغیه تیرماه، استقرار زیرساختها و تأسیسات گردشگری در حریم رودخانهها، سدها و منابع آبی فاقد مانع اعلام شده است؛ رویکردی که از سوی وزارت میراث فرهنگی بهعنوان موتور محرک جذب سرمایه و رونق گردشگری معرفی میشود. با این حال جامعه محیطزیست هشدار میدهد چنین مجوزی در عمل به تشدید تجاوز به بستر و حریم آبراههها میانجامد و خطر را متوجه جان مردم و سرمایه طبیعی کشور میکند.
سازمان حفاظت محیطزیست با صراحت این مصوبه را ناسازگار با قوانین بالادستی دانسته و پیگیری لغو آن را اعلام کرده است.
بهارنیوز: چالش افزایش قیمت بنزین و ۶سناریو پیش روی دولت پزشکیان
در روزهایی که بازار ارز و کالا هنوز از نوسانهای تابستان آرام نگرفته، رئیسجمهور با یک جمله ساده دوباره آتش زیر خاکستر بنزین را زنده کرد: «حتی آب را هم به قیمت بنزین نمیدهند
دولت هم در بیانیههای متعدد اعلام کرده «برنامهیی برای گرانی بنزین ندارد»، ولی هیچ مقام رسمی نگفته که قیمتها تغییر نخواهند کرد. حال به این دوگانگی، اظهارات دو نماینده تندرو مجلس را هم اضافه کنید؛ امیرحسین ثابتی از «نرخ سوم» با ۵۰۰درصد افزایش گفته و حمید رسایی ادعا کرده که «قیمت بنزین به ۵۵۰۰تومان میرسد». هر چند دولت بلافاصله تکذیب کرد، اما انتشار همین ادعاها کافی بود تا بازار شایعه و نگرانی عمومی جان بگیرد.
ماجرا به همینجا ختم نشد. کمی بعد، انتشار مصوبهیی از دولت درباره «کاهش فاصله قیمت بنزین و گاز CNG» و «اصلاح تدریجی قیمتها» نشان داد که احتمالاً تصمیم کلان گرفته شده، فقط هنوز معلوم نیست از چه تاریخی اجرا میشود. در این میانه، دولت ساکت نیست، اما صریح هم نیست و همه چیز در هالهای از ابهام پیش میرود.
اما مسأله بنزین در ایران فقط یک کالا نیست، یک خاطره جمعی است. خاطرهای از شبهای خرداد ۱۳۸۶، وقتی کارت سوخت اجباری شد و از آذر ۱۳۸۹، وقتی قانون هدفمندی یارانهها اجرا شد؛ و البته که از آبان ۱۳۹۸ و شبی که افزایش ناگهانی قیمت، به یکی از بزرگترین اعتراضات دو دهه اخیر منجر شد. همین حافظه تاریخی است که هر سیاستگذار را محتاط میکند؛ چرا که هر تصمیم جدید درباره بنزین، در ذهن مردم «یادآور آبان» است. برای همین دولت پزشکیان هم میخواهد محتاط پیش برود: بدون شوک، بدون غافلگیری و با اقناع عمومی... . اکنون، اما دولت پزشکیان در چهار راهی دشواری بر سر مسأله قیمت بنزین ایستاده است:
از یک سو، تداوم قیمت فعلی، فشار بودجهیی و ارزی را تشدید میکند.
از سوی دیگر، هر تغییر ناگهانی ممکن است به اعتراضات اجتماعی و تورم جدید منجر شود.
افزایش بنزین یعنی افزایش کرایهها، رشد قیمت کالاها و بالا رفتن انتظارات تورمی.
تجربه آبان ۹۸ هنوز فراموش نشده و کسی نمیخواهد دوباره آن را تکرار کند.