رسانه‌های حکومتی در روزهای اخیر بازتاب گسترده‌یی از بحرانهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران منتشر کرده‌اند. بازگشت مکانیسم ماشه، تشدید فشار تحریم‌ها، جدال‌های سیاسی پیرامون انتقال پایتخت و موضوع بنزین و انرژی، همگی در صدر تحلیل‌ها قرار دارند. در کنار این مباحث، نگرانی از بحران آب، افزایش تورم، مشکلات معیشتی و حذف یارانه‌ها نیز پررنگ بوده است.
خلاصه گزیده رسانه‌ها
شرق: بازگشت تحریم‌های ماشه و تجربه جنگ اخیر با اسراییل، منطقه را به بن‌بست دیپلماتیک و شرایط بحرانی‌تر سوق داده است.
خراسان (تابناک): انتقاد از پزشکیان بابت طرح انتقال پایتخت؛ آن را بی‌فایده و بی‌ارتباط با مشکلات فوری مردم دانست.
اعتماد (به‌نقل از عباس عبدی): آزادسازی قیمت بنزین، گازوییل و برق بدون مداخله دولت؛ اما هشدار درباره شعله‌ور شدن نارضایتی‌ها.
هم‌میهن: خطاب به پزشکیان؛ حل تحریم‌ها و بحران انرژی وظیفه اصلی دولت است نه طرح‌هایی چون انتقال پایتخت.
جهان صنعت: ناکامی‌ها همواره به مردم نسبت داده می‌شود؛ نقد سیاستهای ردصلاحیت و نمایشی بودن مشارکت سیاسی.
ستاره صبح: یدالله اسلامی؛ تحریم‌ها امید مردم را نابود کرده‌اند، «کاسبان تحریم» از این شرایط سود می‌برند.
اعتماد: مناظره پیشنهادی جلیلی و روحانی «بی‌فایده‌ترین مناظره» خوانده شد؛ جدال سیاسی بی‌حاصل در سایه بازگشت مکانیزم ماشه.
کیهان: FATF و CFT خیانتی به کشور معرفی شدند؛ برجام را منبع خسارت دانست.
تجارت فردا (نقل کیهان): آینده سیاسی پزشکیان با بحرانهای جدی و فشار تحریم‌ها در معرض تهدید است.
سیاست روز: انتقاد از لجبازی سیاسی جریانها؛ برجام را فتنه دشمن خواند.
میزان: گزارش از اجرای حکم اعدام ۶ «تروریست تجزیه‌طلب» در خوزستان.
دنیای اقتصاد: سیاست افزایش ظرفیت پزشکی موجب افت کیفیت آموزش و آسیب به نظام درمانی شده است.
اعتماد: بحران «بی‌شناسنامگی» در سیستان و بلوچستان و دیگر استانها، معضلی ریشه‌دار و بدون آمار شفاف.
تابناک: حذف برخی افراد از فهرست یارانه‌بگیران ناعادلانه است؛ ادامه طرح کالابرگ.
بهارنیوز: بحران آبی تهران با رسیدن سدها به حجم مرده؛ خطر «روز صفر آبی» نزدیک است.
خبرآنلاین: حداقل حقوق کارگران حتی کفاف خرید ارزان‌ترین خودروی داخلی را نمی‌دهد.
بهارنیوز: مشکلات معیشتی؛ از خرید قسطی گوشت یک میلیونی تا سقوط ارزش پول ملی و بحران بیمه بازنشستگان.
کامل گزیده رسانه‌ها
شرق: تهران و چرخه فشار-تهدید
بازگشت تحریم‌های موسوم به «ماشه» در هفته‌یی که گذشت و پیش‌تر از آن، تجربه تلخ جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسراییل، خاورمیانه را به نقطه‌ای پرابهام و متزلزل رسانده است؛ نقطه‌ای که بسیاری از تحلیلگران آن را «بن‌بست دیپلماتیک» می‌نامند. هر چند غرب در موضع‌گیریهای علنی خود هم‌چنان از «باز بودن درِ مذاکره» سخن می‌گوید، اما در عمل، پیش‌شرط‌های سختی را مطرح کرده‌اند که ایران آنها را نپذیرفتنی می‌داند.
این دوگانگی آشکار باعث شده فضای منطقه بیش از آن‌که به سمت گفتگو حرکت کند، به سوی تشدید فشارها و آماده‌سازی برای سناریوهای بحرانی‌تر پیش برود
تابناک- روزنامه خراسان: آقای پزشکیان! انتقال پایتخت به شهرهای جنوبی هیچ عقلانیت امنیتی ندارد/ پایتخت در تیررس دشمنان قرار می‌گیرد. رئیس‌جمهور برخی اوقات شبیه تحلیلگرانی سخن می‌گوید که از تریبون‌های مختلف مشکلات را فهرست می‌کنند بی‌آن که نسخه‌ای عملیاتی ارائه دهند.
چنین جملاتی در شرایطی که اقتصاد کشور در گرداب مشکلات معیشتی فرو رفته، بیش از آن‌که به حل بحرانها کمک کند، افکار عمومی را شگفت‌زده می‌کند؛
تابناک – اعتماد: عباس عبدی: بنزین، گازوییل و برق را آزاد کنید و دخالتی در آن نکنید/ چرا این همه خسارت به کشور و مردم وارد می‌کنید؟ گرانی بنزین، به‌ویژه در شرایط کنونی که زیرساخت‌های حمل ونقل عمومی، تولید خودروهای کم‌مصرف و فرهنگسازی مصرف بهینه هم‌چنان مغفول مانده است، نه‌تنها گرهی از مشکلات باز نمی‌کند، بلکه می‌تواند آتش نارضایتی‌ها را شعله‌ور سازد.
هم میهن: بیراهه
جناب پزشکیان؛ انتقال پایتخت نه جزو برنامه انتخاباتی شما بوده و نه مسأله مردم است و نه ایده درستی است. حتی اگر درست هم باشد، مسأله امروز و فوری ایران نیست. کشوری که سر یک میلیارد دلار چانه می‌زند که از کجا تأمین کند دنبال زدن چنین وزنه‌ای نمی‌رود. اهدافی که وظیفه قانونی و سیاسی شما بود حل مسأله تحریم‌ها و انرژی است که در ۱۴ماه گذشته، مثل دولت قبل هر دو بحران تشدید شده مسأله امروز مردم قیمت ارز و تحریم و سایه جنگ است … چرا تحریم‌ها به جای کاهش افزایش یافت؟ گفته بودید که اینها را برطرف می‌کنید حتماً می‌خواهید تقصیر خارجی‌ها بیندازید. اگر آنان تعیین‌کننده هستند پس چرا اصولاً وعده داده شد؟ باید می‌گفتید که اگر آنان اجازه دهند تحریم‌ها را برطرف می‌کنیم. …، همه هم خوب می‌دانند که… بیان کلیشه‌های رایج و تکراری که طرف زورگو است و تسلیم می‌طلبد و... مسائل ایران حل نخواهد شد که بدتر می‌شود.
جهان صنعت: ادعا و تقاضای غیرواقعی آقای رئیس‌جمهور
در جوامع همیشه ناکامی‌ها به مردم نسبت داده می‌شود و مقامات حکومتی خود را عاری از اشتباه و گناه و مسئولیت در قبال شکستها می‌دانند. این رفتار در مورد جمهوری اسلامی که در ایران حاکمیت را در دست دارد نیز صادق است. … حتی وقتی مسعود پزشکیان برای ورود به مجلس رد صلاحیت شد، حکومت از خطای پیش‌آمده در تعیین میدان و افراد بازیگر عذرخواهی نکرد یعنی با وجود محرز شدن اشتباه، رهبران جمهوری اسلامی هم‌چنان اصرار دارند که مردم انتخاب کنند اما انتخاب نشوند.
نامزدهایی که اگر کوچک‌ترین مخالفت یا زاویه با سیاستهای کلی نظام داشته باشند، رد صلاحیت می‌شوند و از راهیابی به مراجع تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی بازمی‌مانند، آیا می‌توانند مخالفت‌های شهروندان را ابراز و پیگیری کنند. مسعود پزشکیان که به ایرانیان توصیه می‌کند «اصلا فکر کنید ما نیستیم» به این سؤال پاسخ دهد که اگر همین حالا ایرانیان با سازوکارها، هدف‌گذاریها و راهبردنویسی‌های جمهوری اسلامی … مخالف باشند… کجا و چگونه می‌توانند این مخالفت خود را اظهار و ابراز کنند و چگونه می‌توانند این مخالفت را به کرسی بنشانند… بدترین و نادرست‌ترین جوابی که ممکن است به این سؤال‌ها داده شود، آن است که به تصاویر نمایشی تظاهرات‌های داخلی و مصاحبه‌هایی که از صدا و سیما پخش می‌شود استناد شود و سپس این نتیجه که هیچ مخالفتی وجود ندارد و تنها عده‌یی سرسپرده و خائن در جبهه مخالفان قرار گرفته‌اند.
ستاره صبح: نگران ایران و نگران زندگی - یدالله اسلامی- روزنامه‌نگار: علی لاریجانی گفته است «مردم نگران نباشند تحریم‌ها بیشتر بار روانی دارد… با همین تحریم‌ها که آگاهانه به هیچ پنداشته می‌شود امید و آرزوها بادرد وغم در هم آمیخته و با اندوه از میان رفته است. روزی تحریم‌های نعمت خوانده شد و جیب کاسبان تحریم چنان انباشته از ثروتهای باد آورده شده که دامن‌زدن و گسترش تحریم‌ها به دهانشان جنان شیرین آمده که دل کندن از آنها امری شبه محال شده است. … من نمی‌دانم ویژگی این پستها و موقعیتها چیست که هرکس فرصتی می‌یابد به رنگ قدرت می‌شود و با منطق حاکم بر جهان واقعی فاصله می‌گیرد… پزشکیان در بندرعباس از ناتوانی در تأمین حتی یک میلیارد دلار سخن می‌گوید. چه کسی مملکت را به این حال و روز رسانیده است؟ با دریای ثروت چرا فقرمطلق برای کشور ما رقم خورده است… چرا اردوغان به تحریم کنندگان ایران پیوست، پاسخ روشن است منافع ملی ترکیه را فدای هیچ رابطه‌ای با ما نمی‌کند
اعتماد: مناظره بی‌فضیلت
شاید این مناظره بی‌فضیلت‌ترین مناظره‌ای باشد که بتوان برای آن برنامه‌ریزی کرد. … آن‌هم یک سال بعد از پیشنهاد روحانی. حالا نزدیکان سعید جلیلی مشعوف از این موضوع می‌گویند زمان آن رسیده که مناظره برگزار شود. در شرایط فعلی وقتی برجام زیر سایه بدعهدی طرف غربی تمام شده این دو چهره قرار است با مناظره با هم چه چیزی را اثبات کنند؟! قرار است مسئولیت پایان برجام از زمین یکی به زمین دیگری بیفتد تا چه نتیجه‌یی حاصل شود؟… دو مسئول امنیتی و سیاسی پیشین در ساختارهای تصمیم‌ساز جمهوری اسلامی با نشستن روبه‌روی هم و خط و نشان کشیدن برای یکدیگر چه آورده‌ای برای جامعه داشته باشند؟ در شرایطی که همه می‌دانیم فعال شدن مکانیسم ماشه صرفاً یک رخداد فنی در عرصه بین‌المللی نیست، بلکه اقدامی برای تحت تأثیر قرار دادن فضای روانی جامعه است، طرح این موضوع جز ایجاد تنش بیشتر چه دستاوردی دارد؟ انگشت اتهام به سوی یکدیگر گرفتن در شرایط کنونی نه تنها گرهی از مشکلات کشور نمی‌گشاید، بلکه خود به معضلی مضاعف تبدیل می‌شود.
کیهان: از ده برابر کردن قیمت ارز تا طلبکاری درباره FATF و CFT
فقط وطن‌فروشان مزدور آمریکا می‌توانند این روند را انکار کنند و مدعی شوند که ۲۲سال فرصت مذاکره توسط ایران از بین رفت! هم‌چنان که یک دهه همکاری یکطرفه با FATF موجب نشد حتی یک تحریم از دو هزار تحریم ضدایرانی کاهش پیدا کند و حال آن‌که برخی اطلاعات مهم ایران در اختیار دشمنانش قرار می‌گرفت. بانیان خسارت‌های برجام ادعا می‌کردند با ادعای این توافق همه تحریم‌ها به شکل ابدی لغو می‌شود و چند صد میلیارد دلار پول به کشور می‌آید. اما وقتی کار برعکس شد، شرط‌های جدیدی مانند تصویب FATF و CFT و پالرمو و توافق آب و هوائی پاریس و برجام موشکی و... را پیش کشیدند و معلوم شد که چاه ویل تعهدات و نابودی منابع قدرت کشور حد یقفی ندارد!
کیهان: از پوست خربزه مذاکره تا فشار سیاسی بر پزشکیان - نشریه تجارت فردا، از نشریات وابسته به اصلاح‌طلبان، ضمن طرح این سؤال که آیا عمر سیاسی مسعود پزشکیان به پایان رسیده است؟، نوشت: … به نظر می‌رسد آینده سیاسی پزشکیان به‌مراتب دشوارتر از گذشته خواهد بود. او با بحرانهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، تشدید تحریم‌ها، و نارضایتی عمومی مواجه است. اگر نتواند در کوتاه‌مدت راه‌کارهایی عملی برای کاهش فشارهای معیشتی و بازسازی اعتماد از دست‌رفته ارائه دهد، جایگاهش بیش از پیش تضعیف خواهد شد… یادآور می‌شود برخی غربگرایان و افراطیون مدعی اصلاحات، پوست خربزه دلخوشی به مذاکره را زیر پای دولت گذاشتند و یک سال فرصت تدبیر و طراحی مستقل از مذاکره را از آقای پزشکیان دریغ کردند. اما همانها حالا که بن‌بستی در مقابل دولت ساخته‌اند، از پزشکیان می‌خواهند فرافکنی کند و کارشکنی آمریکا و اروپا را به نظام نسبت بدهد و استعفا کند تا آنها بتوانند ادامه مأموریت وطن‌فروشانه خود را با بهانه‌یی جدید پی بگیرند.
سیاست روز: کمی از ارتش و سپاه یاد بگیرید! یکی از دلایلی که اختلافات عمیق در کشور وجود دارد لجبازیهای سیاسی است و همین ویژگی است که باعث شده یک‌طرف حتی با سیاستهای غلط و اشتباه هم‌چنان بر آنها اصرار و تأکید کند و به حرف منطقی و معقول طرف مقابل خود بی‌توجه باشد. اصرار بر اشتباه و پافشاری بر آن درصد زیادی از مشکلات کشور را رقم زده است که اگر برخی از سیاسیون، مسئولان و دست‌اندرکاران امور، خود را از این وضعیت فارغ کنند، هم خود نفس راحتی خواهند کشید و هم مردم و کشور باور داشته باشید می‌توان در زمان کوتاهی شرایط را تغییر داد و باعث شد تا پیروزیهای پی‌درپی نصیب ایران شود. برجام ارزش آن را ندارد که بخواهید بر سر آن مجادله و دعوا کنید و از اصل قضیه جا بمانید\ برجام فتنه‌ای است برای نابودی ایران، مردم و انقلاب و تا زمانی که این مسأله هم‌چنان سرخط خبرها و مواضع باشد، بیراهه‌ای است که دشمن برای ایران تهیه و به سوی آن راهنمایی کرده است.
میزان- اعدام ۶ تروریست تجزیه‌طلب در خوزستان. ۶ تروریست تجزیه‌طلب وابسته به رژیم صهیونیستی که در اقدام تروریستی کور ۴ نیروی مدافع امنیت را به‌شهادت رسانده بودند، بامداد امروز به سزای اعمالشان رسیدند و حکم اعدام‌شان اجرا شد. [لنگر]
دنیای اقتصاد: خصوصی‌سازی در آموزش پزشکی
در سال‌های اخیر، سیاست افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی، با هدف ظاهری «افزایش حضور پزشکان در مناطق محروم» اجرا شده است. این اقدام، بدون توجه کافی به نیازهای واقعی و اصول آمایش سرزمینی، در شرایطی انجام شد که چالشهای کلان ساختاری بسیاری از فارغ‌التحصیلان را از طبابت منصرف کرده است. نتیجه این سیاست، افت محسوس کیفیت آموزش پزشکی و آسیب جدی به نظام تربیت پزشک در کشور بوده است.
اعتماد: داغ تحصیل «بی‌شناسنامه‌ها» در زاهدان
مرزنشینان سیستان و بلوچستان که با پاکستان و افغانستان همسایه‌اند، از سال‌ها پیش با بی‌شناسنامگی مواجهند، آنها نه تنها در این استان که در ۴استان دیگر از جمله خراسان، گلستان، کرمان و آذربایجان‌غربی هم حضور دارند و دولتها تاکنون نتوانسته‌اند برای رفع مشکل آنها چاره‌ای بیندیشند. آمار شفافی هم درباره آنها وجود ندارد و هر چه که هست همان اظهارنظر مسعود رضایی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در سال۱۴۰۲ است که گفته بود، طبق شنیده‌ها یک میلیون بی‌شناسنامه در کشور وجود دارد که بیش از ۴۰۰هزار نفر از این تعداد کودک و ۴۵۰۰نفر از آنها نیز در استان سیستان و بلوچستان زندگی می‌کنند
فردی که بدون داشتن هیچ‌گونه مهارتی وارد جامعه شود، مشکلاتی به همراه خواهد داشت و این مشکلات نه تنها برای خود او، بلکه برای نسل‌های بعدی‌اش نیز استمرار خواهد یافت. این چرخه تکراری ادامه خواهد داشت و نه تنها به افزایش جمعیت بی‌سواد کمک خواهد کرد، بلکه موجب افزایش آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی نیز خواهد شد.
تابناک: دلایل حذف برخی از افراد از لیست یارانه چیست؟/استمرار طرح کالابرگ
رحیم زارع؛ عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس
در ارتباط با دلایل حذف برخی افراد از لیست یارانه، اظهار کرد: بانک جامع ایرانیان این وظیفه را دارد که دهکها را مشخص کند.
مواردی هستند که از لیست یارانه بگیران حذف شده‌اند که درست نیست. اگر فردی خانه‌یی خریده و یا فروخته است نباید یارانه او قطع شود.
مناطقی که ضریب محرومیت آنها ۷ و ۹ هستند مانند میناب در هرمزگان یا برخی مناطق و شهرهای استانهای سیستان و بلوچستان، ایلام، خوزستان و... باید دقت نظر بیشتری صورت بگیرد.
باید حداقل معیشت مردم حفظ شود. بسیاری از افراد در مناطق محروم با یارانه زندگی می‌کنند. در این خصوص باید دقت نظر صورت بگیرد تا یارانه آنها قطع نشود.
بهارنیوز: روز صفر آبی نزدیک است؟
آمارها نشان می‌دهند که سدهای تامین‌کننده آب پایتخت، یکی پس از دیگری به حجم مرده رسیده‌اند؛ یعنی جایی که ذخایر آبی عملاً قابل استفاده نیستند یا تنها به‌سختی و با کیفیت پایین به شبکه منتقل می‌شوند.
... . یکی از اولین سدهایی که به حجم مرده رسیده است، سد ماملوست
تسنیم گزارش داد که با توجه به ظرفیت ۲۸میلیون متر مکعبی حجم مرده در این سد و کاهش ذخیره آن به ۱۹میلیون مترمکعب، عملاً ماملو از مدار بهره‌برداری خارج شده است.
درصد پرشدگی سدهای امیرکبیر ۱۵درصد، لتیان ۲۵درصد، لار دو درصد، طالقان ۴۱درصد و ماملو هشت درصد است. سخنگوی صنعت آب تأکید کرد: به‌جز سد طالقان، بقیه سدهای تهران یا به حجم مرده رسیده‌اند یا نزدیک به آن هستند.
مفهوم «روز صفر آبی» به روزی اشاره دارد که مخازن آب شهری به‌قدری خالی می‌شوند که آب تنها از طریق تانکر و روش‌های اضطراری توزیع شود. آنچه امروز سدهای تهران را در شرایط بحرانی قرار داده، بیش از هر چیز نتیجه سیاستهای نادرست و مدیریت ناکارآمد منابع آبی است.
خبرآنلاین: تورم چگونه خودرو را از دسترس خانوار ایرانی دور کرد؟/ ارزان‌ترین خودروی ایران با چند ماه حقوق برابری می‌کند؟
بر اساس مصوبه شورای عالی کار، حداقل حقوق پایه کارگران در سال۱۴۰۴ حدود ۱۰میلیون و ۳۹۰هزار تومان تعیین شده است. اگر مزایایی مثل حق مسکن ۹۰۰هزار تومانی و بن خواروبار ۲میلیون و ۲۰۰هزار تومانی را هم به این مبلغ اضافه کنیم، دریافتی ماهانه یک کارگر مجرد به حدود ۱۳ تا ۱۴میلیون تومان می‌رسد.
بهارنیوز: از خرید قسطی گوشت تا مشکلات بیمه تکمیلی
گرانی‌های صد درصدی، محروم ماندن یک میلیون دانش‌آموز از تحصیل و رشد ۳۰درصدی قیمت لوازم التحریر، خرید قسطی گوشتِ کیلویی یک میلیون تومان، پر کشیدن غذاهای معمولی و ساده مثل آش رشته از سفره مردم، افزایش زیر میزی و گران شدن هر روزه دارو و درمان، مشکلات بیمه تکمیلی بازنشستگان و سقوط بی‌سابقه‌ٔ ارزش پول ملی که به تبع آن قدرت خرید مردم هر روز کاهش می‌یابد، شاخصهای زندگی مردم در یک سال اخیر است که همه از برنامه‌های غلط نشات گرفته است.
