رسانه‌های حکومتی در سه‌شنبه ۲۷ آبان به‌طور هم‌زمان درگیر سه محور تبلیغاتی بودند: مدیریت شکاف‌های درونی رژیم در آستانه انتخابات شورای شهر، حمله به جریانهای منتقد درون حاکمیت پس از اوج‌گیری بحرانهای اقتصادی و اجتماعی، و انکار مسئولیت ساختاری در برابر فقر، ناکارآمدی و فروپاشی خدمات عمومی. بخش مهمی از این روایتها تلاش دارد افکار عمومی را از بحرانهای واقعی—از خودسوزی شهروندان تا ناترازی انرژی و مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی—منحرف کند.
گزیده رسانه‌های حکومتی
هم‌میهن
تبلیغ مدل انتخابات «تناسبی» در تهران و برجسته‌سازی نقش احزاب اصلاح‌طلب؛ تأکید بر اختلافات درونی اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان و تلاش برای بازسازی وزن سیاسی طیف‌های حکومتی در آستانه انتخابات شوراها.
فرهیختگان
مطالبه‌گری نمایشی از دبیر شورای عالی امنیت ملی؛ تأکید بر بازگرداندن «مرجعیت رسانه‌یی» به داخل و کنترل دوگانه‌سازی سیاسی؛ خط تبلیغی معطوف به امنیتی‌سازی فضای رسانه‌یی.
وطن امروز
حمله مستقیم به اصلاح‌طلبان به‌عنوان «فراریان از مسئولیت» در قبال دولت پزشکیان؛ تلاش برای القای این‌که دولت چهاردهم تماماً محصول جریان اصلاحات است.
کیهان
چند خط تبلیغی موازی:
تمسخر ایده مذاکره و طرح مفهوم «مذاکره مسلح»؛
حمله به بهزاد نبوی و ادعای «آلزایمر سیاسی»؛
متهم‌کردن اصلاح‌طلبان به قبیله‌گرایی و ریاکاری درباره انتصابات دولت؛
روایت ایدئولوژیک درباره «غرب‌زدگان» و معرفی آنان به‌عنوان «سربازان شیطان»؛
بستن پرونده مذاکره با آمریکا و زمینه‌سازی برای فشار بیشتر علیه منتقدان داخلی.
شرق
نقد نرم و کنترل‌شده دولت پزشکیان؛ اشاره به خودانتقادی رئیس‌جمهور و ضعف ساختاری دولت، هم‌چنین تضاد میان رویکرد «توسعه‌گرا» و «مقاومت‌محور» در سیاست خارجی دولت چهاردهم.
ستاره صبح
بازتاب خودسوزی در اهواز و مرگ فؤاد شمس، با تمرکز بر بحران مشروعیت و ناکارآمدی ساختار حکمرانی.
بهارنیوز
هشدار درباره ناترازی شدید گاز و چشم‌انداز خاموشی‌های زمستان.
اعتماد
گزارش فاجعه‌بار از مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا در خوزستان و افزایش بی‌سابقه بیماریهای تنفسی کودکان.
هم‌میهن (اقتصاد)
بررسی بخشنامه بودجه ۱۴۰۵، تشریح جهش فقر تا بیش از ۲۵میلیون نفر و انفجار تورم در کالاهای اساسی؛ هم‌چنین اشاره به افزایش بودجه نهادهای موازی و مذهبی.
ستاره صبح (اقتصاد)
تمرکز بر رانت ارزی و تمرکز ثروت در دست اقلیت بسیار کوچک.
جهان صنعت
چند محور:
اثرات اخلاقی و اجتماعی تورم و تعمیق نابرابری؛
بحران «معادله بنزین» و هشدار درباره التهاب اجتماعی؛
ناکامی پروژه‌های مشترک با چین به‌دلیل تحریم‌ها و نبود تضمین مالی؛
اتلاف ۸هزار میلیارد تومان در پروژه‌های دانش‌بنیان نفت؛
بحران ساختاری برنامه‌ریزی و «بودجه به‌مثابه توزیع رانت».
آرمان ملی
هشدار درباره رسیدن فقر مطلق به حدود ۴۲درصد جمعیت و وجود ۷میلیون شهروند در وضعیت گرسنگی.
کامل رسانه‌های حکومتی
هم میهن: استارت احزاب برای اولین آزمون تناسبی/تحلیل و بررسی وضعیت گروه‌های سیاسی در فاصله ۶ ماه مانده تا انتخابات شورای شهر هفتم
جریانات انتخاباتی بیش از این‌که شهری باشند، حاشیه‌ها و البته پشتوانه‌های سیاسی دارند، ماجرایی که از دوره اول شوراها وجود داشت و هم‌چنان هم وجود خواهد داشت. …
قرار بر این است برای اولین بار در تاریخ، یک انتخابات به‌صورت تناسبی برگزار شود؛ نوعی از انتخابات که به‌صورت طبیعی جایگاه احزاب را بالاتر از آنچه که هست قرار می‌دهد و این بار احزاب و گروهها هستند که لیست می‌دهند؛ موضوعی که البته فعلاً در تهران انجام خواهد شد…
پنج حزب شاخص جبهه اصلاحات ایران (اتحاد ملت، توسعه ملی، کارگزاران سازندگی، اعتماد ملی و ندای ایرانیان)، … نکته مهم این است که جبهه اصلاحات مدتی است تصمیمی مهم را در حوزه سیاست‌های کلان خود گرفته… آنها می‌گویند دیگر با نامزد اجاره‌ای وارد جریان انتخابات نخواهند شد…. اگر نامزدهایشان تأیید صلاحیت نشوند، موضعی مشابه انتخابات مجلس دوازدهم خواهند گرفت و از کاندیدا و لیستی حمایت نمی‌کنند، …
در بین جریان سیاسی میانه‌رو یا به عبارت دیگر اعتدال‌گرا، شاخص‌ترین حزب «اعتدال و توسعه» است؛ حزبی که نزدیک به حسن روحانی محسوب می‌شود…
برخلاف اصلاح‌طلبان که بسیاری از معادله‌هایشان پیرامون حضور و یا عدم حضور جبهه اصلاحات می‌چرخد، درباره اصول‌گرایان حداقل نگرانی از بابت ردصلاحیت در کمترین میزان ممکن است و آنها با خیال راحت به بررسی صلاحیتها نگاه می‌کنند. اما نکته‌های اصلی که وجود دارد، پیرامون جبهه‌بندی‌هایی است که آنها ایجاد کرده‌اند و این جبهه‌بندی‌ها به شکلی است که آنها را عملاً به جریانهایی جدا تقسیم کرده است…
فرهیختگان: ۳مطالبه از دبیر شورای عالی امنیت ملی
یکی از ابهامات برجسته‌یی که در جریان جنگ ۱۲روزه برای بخشی از جامعه ایجاد شد، مربوط به توان پدافندی و نبرد هوایی جمهوری اسلامی ایران بود. در این راستا، انتظار می‌رود دبیر شورای عالی امنیت ملی نقش فعالتری در زمینه اطمینان‌بخشی به افکار عمومی ایفا کند. …
بحث بازگرداندن مرجعیت رسانه‌یی به داخل کشور که پس از تحمیل جنگ ۱۲روزه اهمیت دوچندان یافته، هم‌چنان به‌عنوان یک مسأله حل‌نشده باقی مانده است. … انتظار می‌رود دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در این زمینه رویکرد‌های خود را در بین اصحاب رسانه که از آنها توقع سدکردن مسیر دوقطبی‌ها را دارد، تشریح کند. برای آینده نیاز به برنامه‌ریزی برای تقویت تولید محتوای داخلی با هدف کاهش رغبت مخاطب به رسانه‌های خارجی، وجود دارد. …
انتظار دیگری که در سیاست داخلی مطرح است، مدیریت مؤثر فضای دوقطبی و جلوگیری از جدال‌های غیرضروری میان جریانهای سیاسی است. …
بازی تکراری سران اصلاحات برای فرار از پذیرش مسئولیت دولت اصلاح‌طلب پزشکیان
وطن امروز: مسؤولیت‌ناپذیران
از روزهایی که جبهه اصلاحات با معرفی مسعود پزشکیان به‌عنوان نامزد نهایی خود، پیروزی در انتخابات ۱۴۰۳ را جشن گرفت و کابینه‌ای هم‌سو با خود را در دولت چهاردهم مستقر کرد، بیش از یک سال گذشته اما اکنون نشانه‌هایی از یک عقب‌نشینی سیاسی معنادار به چشم می‌خورد. این دولت که با نقش‌آفرینی مستقیم برخی چهره‌های دولت روحانی و با چینش وزرا و مدیران اقتصادی از دل جریان اصلاحات شکل گرفت، امروز با پدیده‌یی مواجه است که دیگر نمی‌توان آن را «نقد درون‌جریانی» توصیف کرد؛ در هفته‌ها و ماه‌های اخیر، نشانه‌های روشنی از تلاش اصلاح‌طلبان برای فاصله‌گذاری با دولت دیده می‌شود؛ … . این صحنه، برای افکار عمومی ایران، صحنه تازه‌یی نیست و بیشتر شبیه تکرار یک سناریوی قدیمی است؛ گرفتن قدرت و فرار از مسؤولیت. …
در سازمانها، بانکها و هلدینگ‌های بزرگ نفتی، گازی، پتروشیمی و صنعتی، موج انتصابات به‌روشنی نشان می‌دهد حلقه نزدیک به اصلاح‌طلبان سهم اصلی را به دست آورده است. حتی برخی امضاکنندگان نامه جنجالی نمایندگان مجلس ششم به رهبری، امروز روی صندلی‌های مهم‌ترین شرکت‌های اقتصادی کشور نشسته‌اند؛ صندلی‌هایی که در دولت روحانی هم به این راحتی نصیب‌شان نشده بود. این یعنی دولت چهاردهم فقط در سطح شعار، اصلاح‌طلب نیست؛ رگ و پی انسانی و مدیریتی آن هم عمدتاً اصلاح‌طلب است…
افکار عمومی دیر یا زود این سؤال ساده را از اصلاح‌طلبان خواهد پرسید: وقتی نامزد را شما معرفی کرده‌اید، ستاد را شما اداره کرده‌اید، کابینه را شما بسته‌اید و مدیریت‌های میانی و هلدینگ‌ها را شما گرفته‌اید، چطور می‌خواهید ادعا کنید دولت پزشکیان دولت شما نیست؟…
کیهان: مذاکره مسلح! (گفت و شنود)
گفت: البته ایشان گفته است؛ «اگر روزی قرار باشد در چارچوب شرایطی که گفته شده مذاکره با ایالات متحده اتفاق بیفتد قطعاً یک مذاکره مسلح است»!
گفتم: مذاکره مسلح! دیگر چه نوع مذاکره‌ای است؟! به حق چیزهای نشنیده!
گفت: بالاخره این آقایان از مذاکره دست برنمی‌دارند و هر دفعه با یک پوشش جدید آن را مطرح می‌کنند! «مذاکره مسلح»! هم یکی از همین پوشش‌هاست.
طرف از لپه بدش می‌آمد. در یک مهمانی برایش دلمه بادمجان آوردند. وقتی پوست بادمجان را کنار زد و چشمش به لپه‌ها افتاد، صاحبخانه را صدا کرد و گفت؛ فکر کردی اگر پالتو تنش کنی نمی‌شناسمش؟!
کیهان: آلزایمر حادّ مدعیان مذاکره با آمریکا
بهزاد نبوی، رئیس سابق جبهه اصلاحات می‌گوید باید با آمریکا مذاکره راهبردی انجام دهیم. …
نخست این‌که حافظه آقای نبوی درست کار نمی‌کند، چرا که دوره ریاست‌جمهوری خاتمی اصلاً مقارن با دوره ریاست اوباما نبوده که بخواهد با او ملاقات کند! دوره ریاست‌جمهوری خاتمی سال ۱۳۸۴ به پایان رسید و اوباما سه سال بعد رئیس‌جمهور شد که دوران ریاست وی مقارن با دوران ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد در ایران بود.
ثانیاً آقای روحانی پس از ۱۵دقیقه تماس تلفنی گفت که اوباما را بسیار مؤدب یافته است اما همین فرد به ظاهر مؤدب، سر آقای روحانی را در برجام نه یک‌بار بلکه چندبار کلاه گذاشت، تحریم‌های ویزایی و آیسا و... را به اجرا گذاشت و شرکت‌های طرف همکاری با ایران را از همکاری ترساند و حتی مانع صدور ویزا برای آقای ابوطالبی (معاون سیاسی دفتر روحانی) به‌عنوان نماینده ایران در سازمان ملل شد.
ثالثاً بستن کلمات قلنبه و سلنبه مانند راهبردی و جامع و بزرگ به واژه مذاکرات، موجب تولید معنا برای مذاکرات پوچ و بی‌محتوایی که به واسطه چندبار خیانت و جنایت طرف آمریکایی، سالبه به انتفای موضوع شده، نمی‌شود… مجموعاً می‌توان گفت که به نظر می‌رسد آلزایمر سیاسی حادّ، گریبان امثال آقای نبوی را گرفته است.
کیهان: رفتار منافقانه مدعیان اصلاحات درباره فرد منصوب پزشکیان
به نظر می‌رسد جنجال علیه انتصاب سقاب اصفهانی آن هم با وجود هماهنگی کاملش با آقای پزشکیان، صرفاً یک اقدام سیاسی‌کارانه و مظلوم‌نمایانه از سوی افراطیون مدعی اصلاحات، برای فرافکنی بی‌کفایتی آشکار خویش ظرف یک سال گذشته بوده است
کیهان: ننگ این قبیله‌گرایی بر پیشانی مدعیان اصلاحات می‌ماند
انتصاب رئیس سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی با حکم پزشکیان که اصلاح‌طلبان او را از قبیله خود نمی‌دانند، سندی محکم در اثبات سه دهه ادعای منتقدان اصلاحات درباره قبیله‌گرایی آنان است.
به‌نوشته روزنامه جوان؛ قبیله‌گرایی اصلاح‌طلبان، سزاوار سرزنش و تقبیح است. …
البته بودند اشخاصی با پایگاه فکری اصلاح‌طلبی که علیه قبیله‌گرایی جریان اصلاحات برآشفته شدند و هجمه‌ها علیه دولت و شخص رئیس‌جمهور را دعوایی کاسبکارانه توصیف کردند. محمدجواد آذری جهرمی در حمایت از تصمیم رئیس‌جمهور نوشت: «جوان با دانش و انگیزه‌مند و مخالف ما در انتخابات، شرف و ارجحیت دارد بر پیرمرد‌های بی‌خاصیت و ظاهراً هم جهت با ما در انتخابات، که با کسب زوری کرسی‌های مدیریت کلان، دولت را منفعل و ناکارآمد کردند! کشور را کارآمد اداره کنید نه بی‌خاصیت»!
کیهان: سربازان شیطان (یادداشت روز)
اگر «فرار از پاسخگویی» یک رشته ورزشی در المپیک یا یک سرفصل درسی در دانشگاه بود، غرب‌زدگان ایرانی قهرمان بلامنازع این رشته در المپیک و استاد تمام این درس در دانشگاه می‌شدند
هفته گذشته مجلس شورای اسلامی به بررسی عملکرد دولت مورد حمایت آنها در برنامه هفتم پیشرفت پرداخت و نمره مردودی به دولت داد… آیا غرب‌زدگان ایرانی… نسبت به نمره مردودی دولت ابراز نگرانی و یا حتی اعتراض کردند؟… آنها به لطف رسانه‌های زنجیره‌یی‌شان ماجرای خودسوزی دلخراش یک جوان اهوازی و مرگ تأسف‌آور یک روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب را جوری بالا کشیدند که این موضوع مهم کشور مانند یک مسأله فرعی به حاشیه رود و گم شود. … حالا آنها برای «فرار از پاسخگویی» چند روزی است سراغ یکی دیگر از ترفندهای قدیمی و همیشگی‌شان رفته‌اند: «رئیس‌جمهور اختیارات لازم را ندارد… ریشه عملکرد ضعیف و بعضاً خسارت‌آفرین دولتها را نه در میزان اختیارات رئیس‌جمهور که در سستی، بی‌عملی و بی‌برنامگی دولتمردان باید جست‌وجو کرد. غرب‌زدگان ایرانی همیشه به جای اعتراف به این واقعیت؛ با هوچی‌گری و حاشیه‌سازی این حقیقت را پنهان می‌کنند. … اگر یأس و ترس از ویژگی‌های جنود شیطان باشد؛ غرب‌زدگان ایرانی سربازان شیطانند.
کیهان: پرونده مذاکره، با حمله آمریکا بسته شد برای مشکلات مردم چه برنامه‌یی دارید؟
جریان غربگرا و طیف تندرو مدعی اصلاحات، با نگاهی سطحی و خوش‌بینانه، فراموش کرده‌اند که تجربه‌های گذشته از جمله مذاکرات برجام، راه به جایی نبرده و صرفاً ابزار فشار و امتیازگیری یک‌طرفه غرب بوده است. … با توجه به سابقه روشن خباثت، بدعهدی و جنگ‌افروزی آمریکا، سخن گفتن از «مذاکره مسلحانه» چیزی جز بستن چشم بر واقعیات و بازی با واژه‌ها نیست.
شرق: کمدی تراژدی «دولت» در ایران.
شاید هیچ رئیس دولتی در سال‌های پس از انقلاب و چه‌بسا قبل از انقلاب هم‌چون آقای پزشکیان در زمان در قدرت بودن این‌چنین به انتقاد از خود نپرداخته باشد؛ انتقادی که البته شکایت و گلایه تند و شدید از اوضاع و احوال به‌خصوص حکمرانی اقتصادی را نیز در بر می‌گیرد… این در حالی است که اگر چه دولت در ایران بسیار بزرگ است، اما ضعیف و ناکارآمد است و هر روز بر ابعاد این ناتوانی در ارائه خدمات به مردم در حوزه‌های بهداشتی، درمانی، آموزشی و... نیز افزوده می‌شود… با این‌حال، این خودانتقادی (خودویرانگری!) رئیس دولت هر چند با نهایت خلوص، تواضع و... باشد، اما نه‌تنها گره از کار کشور و حکومت نمی‌گشاید، بلکه گره‌ها را کورتر می‌کند
شرق: تخاصم با آمریکا یا مشکل سوء‌رفتار؟
تا آنجا که به دولت چهاردهم بر‌می‌گردد، به نظر می‌رسد تکلیف این دولت چندان روشن نیست. نظراتی که تاکنون رئیس این دولت و وزیر خارجه‌اش ابراز کرده‌اند، حاکی از نوعی بلاتکلیفی است. دکتر پزشکیان همواره دیدگاه اول را بازتاب داده است. ایشان در مقاله‌یی در ۲۳ تیر ۱۴۰۳ در تهران‌تایمز که با دیدی توسعه‌گرا تنظیم شده بود، نوشت: «دولت من قصد دارد سیاستی فرصت‌گرا را پیگیری کند که با ایجاد «تعادل» در روابط با همه کشورها، منطبق با منافع ملی، توسعه اقتصادی و نیازهای صلح و امنیت منطقه و جهان باشد… این در حالی است که مواضع آقای دکتر عراقچی تاکنون عمدتاً دیدگاه دوم را بازتاب داده است. او در سخنرانی خود در نشست رأی اعتماد در مجلس گفت: «نبرد ما با نظام سلطه نبردی دائمی است». او تأکید کرد «دیپلماسی مقاومت» که برگرفته از «مکتب مقاومت» است، در کانون توجه سیاست خارجی دولت چهاردهم قرار خواهد داشت
یان ایران‌مهر- استاد دانشگاه مشهد
ستاره صبح: اما و اگرها درباره خودسوزی و خودکشی
جامعه با دو تراژدی روبه‌رو است. خودسوزی اعتراضی احمد بالدی در اهواز و خاموشی فؤاد شمس، فعال رسانه‌یی؛ این دو رخداد نشانه انباشت آسیب‌ها در ساختار اجتماعی و مدیریتی کشور هستند که حل آنها، مستلزم بازنگری و تغییر رویکرد حکمرانی است. …
. تهدید مشروعیت: در شرایطی که رئیس‌جمهور هشدار می‌دهد «نمی‌توانیم حکومت کنیم، در حالی‌که مردم گرسنه هستند»، ناتوانی در جذب نخبگان دلسوز و هم‌زمان، ناتوانی در حفظ معیشت یک خانواده‌ٔ فرودست، اعتماد عمومی را مخدوش و پایه‌های مشروعیت نظام حکمرانی را تهدید می‌کند... .
اگر ساختار حکمرانی نتواند زندگی شرافتمندانه را برای یک شهروند فرودست تضمین کند و نتواند فرصت مشارکت را برای یک نخبه‌ٔ متخصص فراهم آورد، در واقع، خود به عامل تولید بحران تبدیل می‌شود... ...
بهارنیوز: اوضاع خاموشی و کسری گاز در زمستان امسال
آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی گفت: ما یک درصد جمعیت و یک درصد مساحت جهان را داریم، اما شش درصد انرژی جهان را مصرف می‌کنیم. او اظهار داشت: طبق آمار و برآوردها ما با ناترازی حدود سیصد و بیست میلیون متر‌مکعب گاز در روز مواجهیم.
اعتماد گزارش داد: مرگ هزار و ۶۲۴نفر در اهواز در یک سال به‌دلیل آلودگی هوا / مریم: «از ۱۰سال پیش به‌خاطر آلودگی هوا به آسم مبتلا شدم»
- «یک‌هزار و ۶۲۴نفر به‌دلیل آلودگی هوا در یک‌سال گذشته در خوزستان جان خود را از دست داده‌اند». این را دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در حالی اعلام کرد که آلودگی هوا در روزهای اخیر در خوزستان مرزهای بحران را رد کرده است.
دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در روزهای اخیر باز هم زنگ خطر را به صدا درآورده و نسبت به افزایش ۶۶درصدی مراجعات قلبی و تنفسی ناشی از آلودگی هوا در ۱۸ماه گذشته هشدار داده که ۷۰درصد مربوط به کودکان زیر ۱۴سال و ۵۰درصد از آنها کودکان زیر ۶ سال هستند... . «مصیب رفیعی‌پور»، مدیر امور بیماریها و مراکز تشخیصی درمانی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز گفته است: «آلودگی هوا که در سال ۱۴۰۱ پنجمین عامل مرگ کودکان زیر پنج سال بوده، امسال به‌عنوان دومین عامل مرگ این کودکان معرفی شده است». پیش از این هم دانشگاه علوم پزشکی اهواز اعلام کرده بود: «در یک‌سال گذشته بیش از ۱۰۰هزار کودک زیر ۱۴سال که به واسطه آلودگی هوا دچار مشکلات قلبی و تنفسی شده بودند، به مراکز درمانی مراجعه کردند. هم‌چنین در نیمه نخست امسال، بیش از ۶۰ هزار نفر به دلیل عوارض قلبی - تنفسی ناشی از آلودگی هوا به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند». اینها نشان می‌دهد شرایط برای بزرگسالان هم وخیم است
هم میهن: نشانه اصلاحات اقتصادی؟/ ارزیابی کارشناسان از بخشنامه دولت برای ۱۴۰۵ و چشم‌انداز اقتصادی سال آینده
گزارشهای رسمی نشان می‌دهد اندازه جمعیت فقیر ایران در سال‌های پایانی دهه ۱۳۸۰ کمتر از ۱۰میلیون نفر بود اما در فاصله ۱۰سال بعد، از آغاز دهه ۱۳۹۰ تا پایان آن، این عدد از ۲۵میلیون نفر عبور کرده است. در صورت عدم تدبیراندیشی مناسب، جمعیت فقیر هم‌چنان رشد پیدا می‌کند... تورم ۱۲ماه منتهی به مهرماه ۱۴۰۴ به ۳۸.۹درصد رسیده؛ اما در این یک سال، رشد تورم نقطه‌به‌نقطه نان و غلات ۹۸.۱درصد بوده. در حالی‌که بیش از ۶۰درصد جمعیت ایران از کانال نان، بقای خود را تأمین می‌کنند، این بخش بیش از ۲ برابر تورم کلی رشد داشته است. رشد تورم نقطه به نقطه حمل ونقل عمومی هم ۵۵.۷ درصد بوده، رشد قیمت آب، برق و سوخت ۵/۶۹درصد، رشد قیمت سبزیجات ۷۷.۷درصد و رشد قیمت میوه ۹۴درصد بوده است. عبارت کسری بودجه شاید کمی ثقیل باشد و عموم مردم ربطی بین این عبارت و زندگی خودشان احساس نکنند... … . ردیف‌های زیادی به دولت پنهان اختصاص پیدا کرده است. این نهادها بودجه می‌گیرند و علیه دولت تبلیغ می‌کنند. بودجه می‌گیرند و فرهنگ کشور را دچار مشکل کرده‌اند. ما امروز می‌بینیم بسیاری از نهادهای مذهبی نیز بودجه‌های کلانی دارند. …... . در بودجه ۱۴۰۴ بودجه مجلس بین لایحه دولت و قانونی که تصویب شد، بیش از هزار میلیارد تومان اختلاف وجود دارد. بیشترین رشد بودجه مربوط به همین بودجه مجلس بوده است. بودجه مجلس در سال ۱۴۰۱، ۱۵۵۰میلیارد تومان بوده اما امسال به هفت هزار و ۶۰۰میلیارد تومان رسیده است.
هم میهن: بودجه‌ای برای گذر از بحرانها
ایران در حال حاضر با این دو معضل آن‌چنان درگیر است که بدون شک روز و شب مسئولان دولتی به‌دنبال راه‌کار برای آن هستند. در بخش مربوط به رفع ناترازی انرژی، تصمیم دولت چیست؟ به اعتقاد دولت، مداخله دولت در بازار انرژی ایران در سال‌های گذشته عملاً به این ناترازی دامن زده و باعث مصرف بی‌رویه شده است. برای مثال، ایران جدا از قطعی برق و آب در تابستان و گاز در زمستان، در حال حاضر یکی از بزرگترین واردکنندگان بنزین است.
اگر در سال ۱۳۹۸ ایران توانست معادل ۶میلیارد دلار بنزین صادر کند، امسال مجبور شده که ۶میلیارد دلار بنزین وارد کند
ستاره صبح: ثروت ۹۰میلیون ایرانی در جیب ۱۰هزار نفر
در ١۴سال اخیر به‌طور مداوم یک حرکت پاندولی را تجربه کردیم و به‌طور مستمر افزایش نرخ ارز ترجیحی اعمال شد که هدف از اجرای آن عدم افزایش کالاهای اساسی بوده است. ارز ترجیحی تخصیص داده شد تا کالاهای اساسی در بازار گران نشود، اما در عمل شاهد بودیم که کالاهای اساسی در بازار گران شدند. حتی در این مدت رشد قیمت کالاهای اساسی بیش از کالاهایی بود که از بازار آزاد تأمین ارز می‌شدند. در این میان رانت قابل توجهی نصیب یک جریان اقلیت شد...
جهان صنعت: وقتی قیمتها رفتار را تغییر می‌دهند
در سطح اجتماعی نیز پیامدهای اخلاقی تورم گسترده است. شکاف میان گروه‌های جامعه بیشتر می‌شود؛ کسانی که دارایی دارند، با افزایش قیمت سود می‌برند و کسانی که فقط درآمد دارند، از تورم زیان می‌بینند. این نابرابری، حس بی‌عدالتی را تقویت می‌کند و زمینه بی‌اعتمادی نسبت به سیاست‌گذار را به‌وجود می‌آورد. وقتی مردم احساس کنند نظام اقتصادی آنها را به‌طور ساختاری «تنبیه» می‌کند، انگیزه برای رعایت اخلاق، قانون و نظم اجتماعی کاهش می‌یابد.
جهان صنعت: نامعادله بنزینم؟... نامعادله بنزین به جایی رسیده که اگر با آگاهی و همراهی شهروندان همراه نشود می‌تواند فضا را ملتهب کند. دولت و مجلس و دیگر نهادهای مؤثر باید با شهروندان بیشتر از پیش و به‌طور مؤثر درباره زیانهای تثبیت قیمت بنزین سخن بگویند. این نامعادله شاید سخت‌ترین راه‌حل‌ها را بطلبد و به این ترتیب بهتر است در این باره با احتیاط راه رفت.
جهان صنعت: همکاری دوجانبه یا منافع یک‌جانبه پکن؟
در حوزه ریلی دو پروژه بزرگ با شکست مواجه شدند: برقی‌سازی مسیر تهران-مشهد و احداث قطار سریع‌السیر تهران-قم-اصفهان. هر دو پروژه با مدل EPC+F تعریف شده بودند و قرار بود بانک‌های چینی تأمین مالی آنها را برعهده گیرند اما به‌دلیل بازنشدن اعتبار اسنادی و نداشتن تضمین بانکی کافی هیچ‌کدام از این پروژه‌ها به مرحله اجرایی نرسیدند. شرکت‌های چینی به‌مرور از پروژه‌ها کنار کشیدند و در نهایت سهم واقعی آنها در سرمایه‌گذاری به صفر رسید. این تجربه نشان می‌دهد که در پروژه‌های بزرگ زیربنایی نبود تضمین مالی و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها عملاً مسیر ورود سرمایه چینی را مسدود کرده است.
جهان صنعت: میلیاردها تومان حمایت، خروجی یک‌پنجم
بررسیها نشان می‌دهد که با وجود هزینه بیش از ۸هزار میلیارد تومان به شرکت‌های دانش‌بنیان، اهداف مورد نظر در صنعت نفت طی چهار سال گذشته محقق نشده است... . حجم بزرگی از پروژه‌ها بدون خروجی صنعتی باقی مانده‌اند؛ از تولید نمونه‌های آزمایشگاهی فاقد استانداردهای واقعی نفت گرفته تا عدم پذیرش تجهیزات در مناقصات شرکت‌های بزرگ به‌دلیل نداشتن گواهی‌های فنی معتبر. علاوه بر این نبود غربالگری فناورانه باعث شد گروه قابل توجهی از شرکتها بدون داشتن زیرساخت تولید واقعی تنها با یک دفتر کوچک و چند کارمند، موفق به دریافت گرنت شوند. گلوگاههای اداری در اخذ تأیید عملکرد تجهیزات نیز بسیاری از طرح‌های نوآورانه را ماه‌ها و حتی سال‌ها پشت صف تأیید فنی نگه داشت تا جایی که بخشی از پروژه‌ها عملاً از دستور کار کنار گذاشته شد. نتیجه آن که از مجموع ۲/۸هزار میلیارد تومان هزینه‌شده، تنها حدود ۴/۱ تا ۸/۱هزار میلیارد تومان خروجی مفید ایجاد کرده و بیش از ۵/۵هزار میلیارد تومان بدون اثرگذاری صنعتی مشخص باقی مانده است. برآورد کلی بازده طرح نشان می‌دهد که مجموعاً تنها ۲۰ تا ۲۵درصد از این برنامه به نتیجه رسیده و بخش قابل توجهی از آن بیشتر به پرداخت یارانه شباهت داشته تا توسعه فناوری... .
جهان صنعت: اقتصاد بی‌دولت، دولت بی‌اقتصاد
بودجه‌ها هر سال حجیم‌تر، پراکنده‌تر و نامنسجم‌تر شده‌اند اما حتی یک‌بار هم نتوانسته‌اند نقش «قطب‌نما» را ایفا کنند. دولتها با کسری بودجه مزمن، درآمدهای ناپایدار، هزینه‌های فربه و وابستگی شدید به نفت پیش می‌روند زیرا برنامه‌ریزی در ایران نه بر پایه تحلیل و داده بلکه بر پایه «محاسبات سیاسی» انجام می‌شود. نتیجه؟ اصلاحات اقتصادی دائما به تعویق می‌افتد، تصمیم‌های سخت در کشو می‌ماند و مسیر توسعه بارها از نو آغاز می‌شود. مسأله فقط ضعف فنی نیست بلکه مسأله ساختار حکمرانی است. برنامه‌ریزی در ایران فاقد سه ستون اساسی است؛ تفکر توسعه‌ای در سطح حکومت، نهادهای اجرا کننده کارآمد، نظارت و پاسخگویی و استقلال در عمل.
وقتی این سه عنصر نباشند، برنامه تبدیل به شعار می‌شود و بودجه تبدیل به دفترچه توزیع رانت. هر کدام از دولتها بخش‌هایی از برنامه را اجرا کرده‌اند که برایشان کم‌هزینه‌تر یا سیاسی‌تر بوده و بخش‌های دشوار، ساختاری و بلندمدت را به بعد موکول کرده‌اند. این «گزینش سیاسی اهداف برنامه» یکی از اصلی‌ترین دلایل گم‌شدن برنامه‌ریزی در ایران است.
آرمان ملی: سفره مردم در محاق بازیگران پنهان بازار ارز
حسین راغفر تحلیلگر اقتصادی: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته حدود ۴۲درصد از جمعیت کشور دچار فقر مطلق هستند و علاوه بر آن حدود ۷میلیون نفر هم دچار گرسنگی هستند یعنی زیر خط فقر که این شرایط قطعاً جهت تأمین حداقل معیشت دشواریهای بسیاری ایجاد می‌کند و البته با آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی بسیاری همراه خواهد بود.
