ایران را همه میشناسند، سرزمینی سرشار از غنیترین، زیباترین و با ارزشترین بناهای تاریخی و آثار باستانی و میراث فرهنگی غنی. تاریخی. با یادگارهایی قدیمی و تاریخی همچون تخت جمشید، بیستون و... که هر یک، گنجینهای از شگفتی را در خود نهفته دارند.
وضعیت بناهای تاریخی
اما چندی است که در تحت حکومت بیکفایت آخوندها این بناها و سرمایههای قدیمی هم به آتش نابودی سپرده میشوند.
در ۵ماه اول سال ۹۷، ۵آتشسوزی در این اماکن و بهدنبال آن، تخریب بناهای تاریخی و قدیمی ایران را شاهد بودیم، سوختن و از بین رفتن این بناهای تاریخی که فشردهٔ تاریخ چندین دهه یا چندین سده میباشند، بر دل هر ایرانی آتش میزند.
بنای سرهنگآباد اردستان - فروردین ۹۷
در ۱۵فروردین سال ۹۷ با آتشسوزی بنای تاریخی کوشک سرهنگآباد، معروف به کاخ چهلستون اردستان مواجه بودیم؛ بخش زیادی از سازههای چوبی این اثر ملی از جمله ایوان بنا در جریان حادثه از بین رفت.
نخستین گزارش تاریخی از بنای سرهنگآباد اردستان که به اعتقاد کارشناسان ترکیبی از کاخ چهلستون اصفهان و باغ عفیفآباد شیراز است، به سفرنامه حاج سیاح در حدود سال ۱۲۵۸ بازمیگردد.
بنای سرهنگآباد اردستان-فروردین ۹۷
کوشک سرهنگآباد(نزدیک به یک سده پس از احداث) در سال ۱۳۵۵ به شماره ۱۲۷۸ در فهرست آثار تاریخی ملی کشور ثبت شد.
این کوشک از جمله بناهای تاریخی فراموششده اردستان است که بهرغم رونق گردشگری در استان اصفهان طی این سالها، اسیر دست حادثهها شده و این روزها تنها سایهای از شکوه گذشته را برای رهگذران تاریخ بهیادگار گذاشته بود.
خانه دریابیگی - فروردین ۹۷
یکی از بناهای تاریخی ثبت ملی که در فروردین امسال طعمه آتش عمدی شد، خانه دریابیگی در لنگرود به شماره ثبت ۳۰۶۸۹ بود. مجموعه خانه تاریخی دریابیگی لنگرود در حاشیه غربی رودخانه این شهر در محله راهپشته واقع شده و ظاهراً در اوایل دوره قاجاریه ساخته شده که مقر فرمانده نیروی دریایی بوده است. آتشسوزی این خانه روز ۱۹فروردینماه ۱۳۹۷ بهوقوع پیوست که حدود ۸۰درصد این خانه بهدلیل بافت چوبی در آتش سوخت.
پارک ملی گلستان – تیر ۹۷
دوشنبه۱۲تیر آتشسوزی پارک ملی گلستان را دربرگرفت و در آن بیش از ۱۵۰هکتار مرتع و جنگل در آتش سوخت.
این پارک منطقه حفاظتشدهای در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی است.
این منطقه قدیمیترین پارک ملی ثبتشده در ایران و پناهگاهی کمنظیر برای حیات وحش است که ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲گونه جانوری از جمله نیمی از گونههای پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰کیلومترمربع گستره خود جای داده و به همین دلیل بهعنوان ذخیرهگاه زیست کره زمین در میراث جهانی یونسکو بهثبت رسیده است.
پارک ملی گلستان بدون تردید از ارزشمندترین مناطق ایران چه از لحاظ کمیت و چه از نظر تنوع زیست جانوری و گیاهی است. تنوع زیستی این پارک حتی فراتر از برخی کشورهای اروپایی است که صدها برابر این پارک وسعت دارند.
پارک ملی گلستان از بهترین زیستگاههای پستانداران بزرگی چون پلنگ، خرس قهوهای، گرگ، وشق، مرال، شوکا، گوسفند وحشی و بز وحشی، آهوی ایرانی و گراز است و بهویژه بهخاطر جمعیت فراوان قوچ و میش اوریال معروف است. گلستان در سال ۱۳۵۴ نخستین پارک ملی ایران شد که در فهرست میراث جهانی یونسکو بهعنوان یکی از ۵۰ذخیرهگاه زیستمحیطی کره زمین به ثبت رسیده است.
پل سیاه اهواز - تیر ۹۷
سال ۱۳۰۸ خورشیدی و همزمان با احداث راهآهن سراسری ایران، اولین پل شهر اهواز که بعدها بهدلیل رنگ سیاه بدنه و پایههای آن به پل سیاه شهرت یافت، به طول ۱۰۵۰متر و عرض ۶متر، تقریباً درست در محل احداث پل تاریخی اهواز، بر روی رودخانه کارون ساخته شد. این پل بهعنوان یک اثر تاریخی به شماره ۲۵۹۹ در فهرست آثار ملی ثبت است. روز ۱۴تیرماه خار و خاشاک، نیزارها و تعدادی تنه درخت اطراف پل آتش گرفت و با توجه به گرمای هوا و خشکبودن بوتهها و نیزارها حریق خیلی سریع گسترش پیدا کرد و پل سیاه را نیز گرفتار آتش کرد. این پل بهدلیل اقدامات بسیار کند و غیرمسئولانه مدیران حکومتی، تا ساعتها در آتش سوخت.
سوختن مسجد جامع ساری – تیر ۹۷
مسجد جامع ساری یکی دیگر از بناهای تاریخی ایران است که مربوط به سدههای اولیه پس از اسلام است. این بنای تاریخی در محله چناربن ساری و داخل بازار نرگسیه واقع شده است. در تاریخ ۸اسفند ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۲۷۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران بهثبت رسیده است. از این بنای ارزشمند اکنون فقط ویرانهای باقی مانده است.
مسجدی که بسیاری آن را از زیباترین مساجد قدیمی ایران میدانند، روز پنجشنبه ۲۱تیرماه ۱۳۹۷ در آتش سوخت و بخش عمدهای از آن از بین رفت. میگویند این آتشسوزی بر اثر اتصالات برق رخ داده است. اما متأسفانه در جامعهای که حکومت همه چیز را به یغما میبرد، آتشسوزی این اماکن قاعدتاً موضوعی فاقد اهمیت و غیرقابل کنترل است والا که در ساعت اولیه آتشسوزی، بهراحتی میشد آن را مهار کرد و از ضرر و زیان وارده به اماکن تاریخی کشورمان جلوگیری کرد.
سوختن مسجد جامع ساری – تیر ۹۷
چند نمونه از رخدادهای تلخ یکسال گذشته در حوزه میراث فرهنگی
در کنار رویدادهای تلخ یادشده، طی یک سال گذشته شاهد رخدادهای دیگری نیز در حوزه میراث فرهنگی و سایر بناهای تاریخی بودیم که نشان از کمتوجهی متولیان به این حوزه دارد. در سالی که گذشت تخریب خانههای تاریخی کاشان که نمایانگر معماری بینظیر ایرانی هستند، وضعیت نامناسب نگهداری از غارهای یزد که شماری از آنها از جمله غار «نباتی» بهثبت ملی رسیدهاند، مرمت ناشیانه مسجد «عبدالله خان» در بازار بزازان تهران و ویرانی خانه تاریخی «ضیایی» دزفول از بناهای ارزشمند ملی مربوط به اوایل دوره قاجاریه بهوقوع پیوست. با این حال اتفاقهای ناخوشایند در حوزه میراث فرهنگی و بناهای تاریخی همچنان ادامه دارد و حال کار به آتشگرفتن بناهای تاریخی و ویرانی کامل این بناها رسیده است.