آیا قتل‌عام زندانیان سیاسی عملی خلق‌الساعه یا واکنشی جنون‌آمیز از جانب خمینی بود؟
مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا، روز بعد از گردهمایی جهانی ایران آزاد گفت:
«نوزدهم ژوئیه(۲۸تیر) سالگرد شروع به‌اصطلاح کمیسیونهای مرگ در ایران است و هزاران مخالف سیاسی زندانی را به‌طور غیرقانونی اعدام کردند».
به گواه شاهدان قتل‌عام، مقدمات جنایت از زمستان ۶۶ در سراسر زندانها انجام شد و تا خرداد ۶۷ بسیاری از زندانیان شهرستانها را به شهرهای مختلف تبعید کردند تا مانع واکنش جمعی خانواده‌ها در شهرهای کوچک شوند.
۲۷تیر۶۷: یک ماه پس از فتح مهران توسط مجاهدین و روشن شدن چشم‌انداز فتح تهران، خمینی با عقب‌نشینی از ادعای جنگ تا رفع فتنه از عالم، آتش‌بس با عراق را پذیرفت.
۲۸تیر۶۷: بسیاری از زندانیان اوین را به سلولهای انفرادی منتقل کرده و با دادن فرمهای جدیدی به زندانیان، نخستین قربانیان را انتخاب کردند.
مسعود ابویی ـ از شاهدان قتل‌عام(زندانی سالهای ۶۰ تا ۶۸):
«درست روز ۲۸تیرماه یعنی یک روز بعد از پذیرش قطعنامه از طرف خمینی، ماها را به انفرادیها منتقل کردند».
۲۸تیر۶۷: غلامرضا کاشانی اقدم و تعدادی از زندانیان زیرحکم را اعدام کردند.
۲۹تیر۶۷: فرح اسلامی، حکیمه ریزوندی، مرضیه رحمتی، نسرین رجبی و جسومه حیدری را به بهانه امن نبودن زندان ایلام خارج کرده و روز بعد آنان را در اطراف صالح‌آباد تیرباران کردند.
محمود رویایی ـ از شاهدان قتل‌عام(زندانی سالهای ۶۰ تا ۷۰):
«این کشتار مطلقاً بی‌حساب و کتاب و خلق‌الساعه نبود. تمام آماده‌سازیها از چند ماه قبل انجام شده بود هیأتهای مرگ مشخص شده بودند. محل و شیوهٔ اعدامها روشن بود فقط منتظر فرمان از طرف خمینی بودند فرمانی که روز ۲۸تیر یعنی درست یک روز بعد از پذیرش آتش‌بس توسط خمینی صادر شد».
