در شرایطی که ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان محصولات کشاورزی چون سیب‌زمینی در منطقه است، اکنون شاهد پدیده‌یی نگران‌کننده هستیم: فروش قسطی این محصول اساسی.
چگونه کار به اینجا رسید؟
مردم ایران طی دهه‌های متمادی تحت تأثیر سیاست‌های غارتگرانه، فساد سیستماتیک، اولویت بودجه نظامی و امنیتی برای سرکوب و بالاخره اقتصاد رانتی در نظام ولایت فقیه، روزگار سختی را می‌گذرانند. به‌رغم تبلیغات دهان‌پرکن دولتهای رنگارنگ در این حاکمیت ایران‌ستیز هیچ برنامه‌یی برای حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان وجود ندارد. سیاست‌های تورم‌زا، نبود کنترل بر نقدینگی و سوءمدیریت در حوزه کشاورزی باعث شده که حتی کالاهایی که در داخل تولید می‌شوند، با افزایش قیمت‌های نجومی مواجه شوند.
سیب‌زمینی، که همواره یکی از ارزان‌ترین و در دسترس‌ترین محصولات کشاورزی بوده، امروز به کالایی لاکچری تبدیل شده که مردم برای خرید آن مجبور به پرداخت اقساطی شده‌اند.
کارگزاران چپاول‌گر حکومت «سال‌هاست برای کاهش خرید و تزریق مسکن گرانی، به مردم القا می‌کنند که خرید گوشت و مرغ برای سلامتی مضر است و حتماً در هفته از مواد و محصولات کشاورزی و سبزی و صیفی بیشتر استفاده کنند، اما حالا با گرانی سیب زمینی چه نسخه جدیدی برای مردم آماده کرده‌اند؟» (۱)
تورم و سقوط ارزش پول ملی
یکی از دلایل اصلی قسطی شدن کالاهای اساسی، تورم افسارگسیخته‌ای است که طی سال‌های اخیر گریبان‌گیر اقتصاد اشغال‌شده ایران شده است. نرخ تورم به‌طور مداوم در حال افزایش است و سیاست‌های دولت برای مهار آن شکست‌خورده‌اند. چاپ پول بی‌پشتوانه، کنترل‌های ناکارآمد بر قیمتها و ناتوانی در مدیریت نرخ ارز، عواملی هستند که به افزایش هزینه‌های زندگی دامن زده‌اند.
پدیده خرید اقساطی مواد غذایی
خرید اقساطی معمولاً برای کالاهای گران‌قیمت مانند خودرو، لوازم خانگی یا املاک معنا دارد، اما وقتی مردم برای خرید اقلام خوراکی روزمره مانند سیب‌زمینی و پیاز مجبور به پرداخت اقساطی شوند، گویای آن است که اقتصاد کشور دچار بحران جدی شده است. این وضعیت نه‌تنها نشانگر فقر گسترده در جامعه است، بلکه اثباتی بر کاهش امنیت غذایی و گسترش سوءتغذیه در میان اقشار ضعیف و متوسط جامعه محسوب می‌شود.
بر اساس پژوهش‌های انجام شده، بیش از ۵۵ درصد از ساکنان مناطق شهری ایران در سال ۱۴۰۱ دچار فقر غذایی بوده‌اند.
«به گزارش اقتصاد ۲۴، به‌تازگی یک مطالعه پژوهشی، وضعیت فقر و ناامنی غذایی در مناطق شهری ایران در سال ۱۴۰۱ را بررسی کرده است که بر اساس این مطالعه تنها ۴۵ درصد از ساکنان شهری از امنیت غذایی بهره‌مند بوده و ۵۵ درصد ساکنان این مناطق دچار فقر غذایی هستند. به‌گفته کارشناسان، عوامل مربوط به اقتصاد کلان هم‌چون تورم و رشد پایین اقتصاد کشور در یک دهه اخیر، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر فقر بالای غذایی در مناطق شهری کشور بوده است» (۲).
این آمار به‌وضوح نشان می‌دهد که قشر عظیمی از جامعه دیگر توانایی تأمین مواد غذایی اساسی خود را ندارند و این روند می‌تواند در آینده منجر به بحرانهای اجتماعی، بهداشتی و اقتصادی عمیق‌تر شود.
سقوط رفاه اجتماعی و آینده‌ای نامعلوم
در حالی که رسانه‌های دولتی تلاش دارند علت و مسبب این وضعیت را پوشیده باقی بگذارند ولی حقیقت این است که قسطی شدن مواد غذایی مانند سیب‌زمینی نشانه‌ای از فروپاشی اقتصادی کشور است. «زمانی که سیب زمینی به کیلویی ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان رسیده یک خانواده چهار نفره چطور می‌تواند در هفته مطابق برنامه غذایی خود اقدام به خرید سه – چهار کیلو سیب زمینی کنند! یعنی باید هفته‌یی ۴۰۰ هزار تومان برای یک محصول ساده غذایی هزینه کنند! این رقم در کدام سبد معیشتی کارگران و خانوار‌های کم‌درآمد ثبت شده است!» (۳)
بی‌ثباتی اقتصادی، تورم، کاهش ارزش پول ملی، فقدان سیاست‌های حمایتی و برنامه‌ریزی بلندمدت برای تولید ملی از جمله در بخش کشاورزی، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا مردم ایران را در تأمین ابتدایی‌ترین نیازهای خود نیز ناتوان سازند.
میزان‌سنج سقوط و ورشکستگی اقتصادی
فروش قسطی سیب‌زمینی و سایر اقلام خوراکی نه یک اتفاق عادی، بلکه هشداری جدی برای اقتصاد ایران است. این پدیده نشان می‌دهد که قدرت خرید مردم به‌طور چشمگیری کاهش یافته و کشور در مسیر سقوط اقتصادی قرار دارد. در حالی که بسیاری از کشورها با برنامه‌ریزیهای دقیق اقتصادی و حمایت از تولید داخلی، در مسیر پیشرفت حرکت می‌کنند، ایران تحت انقیاد آخوندها به‌دلیل سیاست‌های غلط و فساد اقتصادی، در حال عقب‌گرد است.
در چنین شرایطی آیا جز سرازیرشدن خشمناک به «کف خیابان» و برشوریدن و برشوراندن و برافروختن شعله‌های سوزان آتش برای افکندن به ریش و ریشه عمامه‌داران و پاسداران تباهی چاره‌ای دیگر باقی مانده است؟
منابع: ـــــــــــــــــــــــــــ
(۳-۱) «آبروریزی جدید: خرید سیب‌زمینی هم قسطی شد». تازه نیوز ۱اسفند ۱۴۰۳
