سرانجام ولایتی از سفر دو روزه خود به مسکو برگشت، اما در برگشت از وعدههایی که موقع رفتن داده بود که گویا این سفر یک نقطهعطف در روابط استراتژیک بین دو کشور خواهد بود، خبری نبود. به گزارش خبرگزاریها، ولایتی که سفرش همزمان با سفر نخستوزیر اسراییل به مسکو بود، در پایان سفر خود قول داد که از سوریه و عراق خارج شود.
در مورد چشماندازی هم که ولایتی در مورد ۵۰میلیارد دلار مبادلات تجاری و سرمایهگذاری روسیه در زمینه انرژی داد، سخنگوی کرملین گفت نمیتوانم سخنان ولایتی را تأیید کنم و روسیه نوع مبادلات تجاری را نفت در برابر کالای روسی توصیف کرد.
خبرگزاری ایسنا ـ ۲۲تیر۹۷ نوشت: «دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاستجمهوری روسیه در واکنش به اظهارات علیاکبر ولایتی، مبنی بر آمادگی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه برای سرمایهگذاری در ایران در زمینه انرژی گفت: نمیتوانم این مسأله را تأیید کنم و نمیتوانم به جزئیات بیشتری در این رابطه بپردازم».
ولایتی پس از انجام مذاکرهای دو ساعته با رئیسجمهور روسیه روی این موضوع تأکید کرد: «رهبری به روابط ایران و روسیه بهعنوان رابطه راهبردی و استراتژیک از دیرباز نگاه میکنند و همچنان این سیاست جمهوری اسلامی ایران تحت اشراف و رهنمودهای رهبری دنبال میشود».(خبرگزاری ایسنا ۲۱تیر ۹۷)
بهرام قاسمی سخنگوی وزرات خارجه دولت روحانی سفر ولایتی به روسیه و همچنین سفر سایر مقامات دولت روحانی به کشورهای دیگر را « یک ابتکار دیپلماتیک از سوی دستگاه دیپلوماسی کشور» و «با توافق تمامی مقامهای عالی کشور در جهت تبیین آخرین مواضع ایران بعد از خروج آمریکا از برجام» دانست. (خبرگزاری ایرنا ۲۱تیر۹۷)
اما بهرغم تأکید خامنهای بر«روابط راهبردی و استراتژیک» با روسیه، و بهرغم تأکید سخنگوی وزارتخارجه «توافق تمامی مقامهای عالی کشور»، رابطه با روسیه از طرف رسانهها و مهرههای باند روحانی زیرضرب قرار گرفته است.
آنها با اشاره به مواضع روسیه، آن را را غیرقابل اعتماد و طرفی که در شرایط حساس همیشه نظام آخوندی را قال گذاشته و منافع خود را پیش برده توصیف کرده، بار دیگر تأکید کردهاند که اگر برای حاکمیت آخوندی راه نجاتی متصور باشد، تنها از جانب غرب و آمریکاست.
علی خرم دیپلمات سابق و وابسته به باند روحانی در روزنامه جهان صنعت ۲۳تیر ۹۷ «تجربه تلخ از عدم تعهد روس» ها را یاد آور میشود و میگوید: « به اعتقاد ولایتی اروپا آن طور که باید قابل اعتماد نیست و باید بهدنبال شریک سیاسی امینتر و قابل اعتمادتری بود. بهنظر میرسد روسیه بر اساس تعاریف سیاسی و دیپلماتیک ولایتی قابل اعتماد است. سرمایهگذاری روسها در ایران از دیدگاه ولایتی نسبت به اروپا و آمریکا ارزشمندتر است و باید از این فرصت استفاده کرد. اما تجربیات قبلی خلاف این موضوع را نشان میدهد و بیانگر آن است که نمیتوان اطمینان حاصل کرد که روسها مذاکرات و تعهدات خود را تا کجا جدی بگیرند...آیا روسها ایران را به سرانجام خطرناکی نزدیک میکنند؟...
اما درباره احتمال مذاکره ایران و آمریکا با توجه به شرایط فعلی بینالمللی و منطقهیی باید گفت مذاکرات هوشمندانه پیش از آن که کشور دچار آسیبهایی عمیقتر شود، ضرورتی غیرقابل انکار است...».
عبدالله رمضانزاده سخنگوی اسبق دولت نیز با این گفته که«حرفهای ولایتی را باید باور کنیم یا سخنگوی پوتین را، عجب تفاهمی دارند بعد مذاکرات!» به سراب رابطه با روسیه اذعان میکند.
ملاحظه میشود که چگونه رابطه «راهبردی و استراتژیک» نظام آخوندی با روسیه پی ریزی شده است که هنوز مرکب حرفهای علیاکبر ولایتی خشک نشده سخنگوی کرملین زیرآب تفاهمات ایجاد شده بین ولایتی و پوتین را میزند.
واقعیت این است همچنان که برجام اروپایی سرابی بیش نیست و این روزها تق آن درآمده است و حتی عناصر باند روحانی هم نسبت به تحقق و کارآیی آن برای نظام ابراز تردید میکنند، استراتژی نگاه به شرق خامنهای و بهویژه آویختن به دامن روسیه از طرف او و باندش هم بیش از برجام اروپایی مورد نظر باند روحانی، سست بنیان است و آن هم سرابی بیش نیست.
همچنان که در سالهای اخیر و بهویژه در ماههای اخیر شاهد بودهایم، هر زمان که اقتضا کند روسیه منافع خودش را بر رابطه با رژیم ترجیح میدهد، و برعکس خامنهای که رابطه با روسیه را «راهبردی» میداند در عمل رابطه روسیه با حکومت آخوندی دقیقاً بر مبنای رسیدن به منافع خودش است.
برای مثال تا وقتی که حضور نیروهای رژیم منافع روسیه در سوریه را تأمین میکرد، روسیه از این حضور استقبال و استفاده میکرد. اما وقتی که دید که منفعت آن به ضررش نمیارزد، ولادیمیر پوتین رئیسجمهور این کشور به صراحت خواهان خروج همه نیروها از سوریه شد.
به نظر میرسد که در جریان ملاقات ولایتی با ولادیمیر پوتین هم ولایتی در این زمینه شیر فهم شده است که به گزارش رادیو فرانسه ۲۲تیر ۹۷ پس از ملاقات با ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری روسیه، گفت: «حضور نظامی ایران در سوریه و عراق جنبه مستشاری دارد و هر گاه حکومتهای این دو کشور بخواهند، ایران نیروهای خود را از سوریه و عراق خارج میکند.»
رادیو فرانسه در ادامه گزارش خود مینویسد: «خروج نیروهای ایرانی از سوریه خواست مشترک اسراییل و روسیه است هر چند انگیزههای آنان در این زمینه متفاوت است. روسیه که بهگفته رهبران ایران خواستار احیای مقام پیشین خود در خاورمیانه و از جمله در سوریه است حاضر به تحمل شریک مزاحمی همانند قوای جمهوری اسلامی در سوریه نیست و این را بهگفته سفیر پیشین ایران در مسکو، نعمتالله ایزدی، به رهبران جمهوری اسلامی ایران فهمانده است».
بنابراین وقتی که روسیه رژیم را در سوریه دست بهسر میکند در سایر زمینهها و بهخصوص در زمینه رابطه بسیار حساستری مانند رابطه با آمریکا با توجه به تجربیات گذشته، آیا رژیم را سر بزنگاه قال نخواهد گذاشت؟