به نظر می‌رسد فرصت باقی‌مانده به پایان مهلتی که رژیم برای اروپا تعیین کرده بود دم به دم کمتر می‌شود و رژیم کماکان چشم به راه امدادهای اروپایی، خیره به در مانده است!
رژیم از یک‌سو تهدید می‌کند که دیگر صبر نخواهد کرد و در تاریخ ۱۶تیر گام دوم را برخواهد داشت. اما در حین ادای تهدیدهایش، در کریدورهای اجلاس جی۲۰در ژاپن و اجلاس ۴+۱ در وین به اینسو و آن‌سو می‌دود و در اتاق‌های دیپلمات‌های حاضر در این دو اجلاس را از پاشنه در آورده تا شاید فرجی برای خروج از بن‌بستی که با دست خودش ساخته مفری پیدا کند!
با توجه به این دو اجلاس اکنون آرایش سیاسی در رابطه با رژیم و سرنوشت برجام به چه صورت است؟
نقاط «گرهی» در مشکلات «برجامی» رژیم
رژیم گلایه و شکایت می‌کند که اروپا تاکنون در طی ۵۰روز گذشته توجهی به خواسته‌هایش نکرده است. خواسته رژیم راه‌اندازی اینس‌تکس با محوریت معاملات نفتی و تبادلات بانکی است.
حرف اروپا هم این است که رژیم زبان تهدید و اولتیماتوم را کنار بگذارد و به خواسته‌های غرب که شامل سه محور اصلی است عمل کند:
- دست برداشتن از ماجراجویی اتمی،
- تخفیف و کنترل پروژه موشکی،
- قطع دخالت‌های منطقه‌یی.
مواضع طرف‌حساب‌های برجام
آمریکا کلاً مخالف «اینس‌تکس» است و آنرا شکافی در تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری علیه رژیم می‌بیند.
سیاست آمریکا همچنین گسترش ائتلاف و اجماع بین‌المللی علیه رژیم است و درصدد است که از اجلاس جی ۲۰ در راستای افزایش فشار به رژیم، حداکثر بهره‌برداری را به‌عمل آورد. تحرکات تروریستی اخیر رژیم خلیج‌فارس و دریای عمان و عربستان، به آمریکا کمک کرده تا اروپا کم و بیش به این نتیجه برسد این رژیم می‌خواهد «اینس‌تکس» را داشته باشد، بدون این‌که بهای آنرا بپردازد.
در نتیجه مواضع اروپایی‌ها به‌رغم این‌که خواهان حفظ برجام هستند، بیش‌از‌پیش به آمریکا نزدیک شده و از رژیم فاصله گرفته‌اند. به‌عنوان نمونه؛
- آلمان و انگلستان گفتند که لگدپرانیهای رژیم علیه کشتیهای تجاری و اهداف نفتی در عربستان کار رژیم و نیروهای نیابتی آن بوده است.
- ماکرون گفت پهپاد آمریکایی در حریم فضای بین‌المللی مورد هدف قرار گرفته است،
- ماکرون همچنین گفت برجام پاسخگوی شرایط کنونی نیست و بایستی برجام جدیدی با وارد کردن منع توسعه موشکی و دخالت‌های منطقه‌یی از سوی رژیم تنظیم گردد و صراحتاً نشان داد که در این زمینه با آمریکا اتفاق‌نظر دارد.
- همانگونه که یک دیپلمات ارشد اروپایی به رویترز گفت: «برای ایرانی‌ها تکرار خواهیم کرد که موضوعات هسته‌یی قابل مذاکره نیستند. ما خواستار آنیم که آنها در توافق هسته‌یی بمانند اما نمی‌پذیریم که ما را بازیچه قرار بدهند.»
- در مورد روسیه و چین هم، وردی‌نژاد از مشاوران آخوند روحانی گفت:« روس‌ها و چینی‌ها بر اساس توافق هسته‌یی حاضر نشدند خارج از اینس‌تکس که اروپایی‌ها به‌دنبال راه‌اندازی آن هستند مناسبات اقتصادی و مالی و مستند به برجام را با ایران عملیاتی کنند».
اقدامات آمریکا در اجلاس جی۲۰و نتایج آن تاکنون
رئیس‌جمهور آمریکا تا هنگام تنظیم این یادداشت با شماری از سران کشورها در ژاپن دیدار کرد و در همهٔ دیدارها موضوع ایران را مطرح نمود.
بنا به خبرهایی که تا روز جمعه ۷تیر ۹۸ انتشار یافته، ترامپ در این دیدارها چند نکته را مطرح کرده است؛
- یکی پیوستن و مشارکت این کشورها در کارزار وارد آوردن فشار حداکثری به رژیم و قطع مراودات با رژیم به‌علت رفتارهای بی‌ثبات کننده‌اش در منطقه.
- آمریکا همچنین از سایر کشورها خواسته است که نقش فعال‌تری در مقابله با رژیم که مانع صلح در منطقه است، به‌عهده بگیرند.
- همزمان با رئیس‌جمهور آمریکا، برایان هوک مسئول امور ایران در وزارت‌خارجهٔ آمریکا، روز جمعه ۷تیر در ملاقات با نمایندگان سه کشور اروپایی خواستار همکاری بیش‌از‌پیش آنها علیه رژیم شد.
نگاهی به موانع برجام
روشن است که منافع اقتصادی، سیاسی، اروپا حفظ برجام است و مقامات اروپایی آنرا پنهان نمی‌کنند اما در این رابطه از یک‌سو با باج‌خواهی رژیم مواجه هستند که خواهان این است که اروپا یکسویه خسارات ناشی از خروج آمریکا از برجام را جبران کند.
- اما اروپا با مواضع سخت آمریکا مواجه است که نمی‌خواهد اجازه بدهد اروپا در سیاست فشار حداکثری‌اش شکاف ایجاد کند. در نتیجه اروپا به‌خصوص شرکتهای اروپایی حاضر نیستند به‌خاطر رژیم با آمریکا و تحریم‌های آن روبه‌رو شوند.
- مانع جدی و عمدهٔ دیگر هم خود رژیم است که با لگدپرانیهای تروریستی، امنیت آبراه خلیج‌فارس را به خطر انداخته که نتیجه آن افزایش بالفعل و بالقوه قیمت نفت است که اقتصاد کشورهای اروپایی از این نظر بسیار ضربه‌پذیر هستند.
- مانع دیگر مردم و مقاومت ایران هستند که هر گونه مراوده با این رژیم تروریستی و خون‌ریز و تبهکار را در افکار عمومی جهان و مردم اروپا قرین ننگ و رسوایی کرده است.
در این مذاکرات، چه «چیز»هایی تبادل می‌شود؟
اکنون باید دید از آنجا که هر مذاکره نوعی داد و ستد است، طرفین مذاکره وین یعنی رژیم و ۵کشور دیگر که اساساً سه کشور اروپایی هستند از یکدیگر چه می‌خواهند و آیا خواسته‌هایشان عملی است یا نه؟
- خواسته اروپا مشخص است. اروپایی‌ها در ازای ارائه امتیازات تجاری با رژیم در کادر اینس‌تکس، سه خواسته مشخص اتمی، موشکی و منطقه‌یی را از رژیم طلب می‌کنند.
- متقابلاً خواسته رژیم این است که بدون دادن هر گونه امتیازی در این سه زمینه، اروپایی‌ها فراتر از غذا و دارو سایر نیازهای رژیم را هم برآورده کنند و مشخصاً از رژیم نفت بخرند.
چشم انداز مذاکرات؟
مشخص است که با چنین مواضعی کار به سرانجام نمی‌رسد. کما این‌که در یک سال گذشته و در ۵۰روز اخیر هم طرفین به هیچ توافقی نرسیده‌اند.
منطق رژیم باج‌خواهی در چارچوب سیاست مماشات است که به‌نظر می‌رسد زیر دندانش مزه کرده است. در حالی که شرایط از دیماه ۹۶به این سو و با مواضع قاطعی که هیأت حاکمهٔ کنونی آمریکا در برابر رژیم اتخاذ کرده است به کلی با شرایط دوران غلبه مماشات متفاوت است. بنابراین مانع اصلی به سرانجام نرسیدن تعامل با اروپا و پا نگرفتن اینس‌تکس، خود رژیم و بن‌بستی است که در آن گرفتار شده است.
اما رژیم می‌خواهد با شانتاژ و فرافکنی بن‌بست را به طرف اروپایی نسبت دهد. و جوسازی کند که اروپا حاضر نیست پای تعهداتش بیاید. برخی کارشناسان رژیم روی همین توقعات بی‌منطق رژیم دست می‌گذارند و خواستار اتخاذ یک سیاست واقع‌بینانه از جانب رژیم هستند. واقع‌بینی مورد نظر آنها دادن امتیاز در هر یک از سه موضوع اتمی، موشکی و منطقه‌یی است که رژیم اگر کوچکترین شکافی در آن باز کند به‌قول خود خامنه‌ای پدرش در می‌آید. اگر هم تن ندهد، باز به‌قول خامنه‌ای، آش همین آش و کاسه همین کاسه!
یعنی در اثر خفگی اقتصادی از پا در می‌آید. بی‌سبب نیست که برخی طرف‌های درگیر در این ماجرا با خونسردی می‌گویند: عجله‌ای در کار نیست! آن که زمان برایش ارزش حیاتی دارد همان کسی است که دچار خفگی شده است!
مثالی است معروف در آموزش امداد پزشکی که می‌گوید: در مواجهه با بیمار اورژانس،
نه شکستگی مهم است،
نه خون‌ریزی اولویت دارد،
بلکه باز کردن «راه هوا» است که اولویت حیاتی دارد.
این قانون اکنون در مورد منازعه اخیر و وضعیت طرف‌های درگیر در آن نیز مصداق دارد!
