عنوانهای روزنامههای حکومتی در روز دوشنبه ۴آبان تابلویی از جنگهای باندی و وحشت از وضعیت وخامتبار نظام در عرصه داخلی و بینالمللی است. روزنامههای باند حسن روحانی اظهارات هراسآلود ظریف را تیتر مشترک کردهاند و روزنامههای باند علی خامنهای، روحانی را بهخاطر پوشیدن لباس ورزشی با مارک خارجی و رفتن به توچال مورد هدف قرار دادهاند. روزنامههای حکومتی در یک اقدام مشترک خبر تظاهرات دیروز بازاریان و کسبه پاساژ علاءالدین و چهارسو را با شعارهای ضدحکومتی تبدیل به خبر اعتراض به گرانی موبایل کرده و اشارهیی به شعارهای کسبه که میگفتند سوریه را رها کن فکری بهحال ما کن نکردهاند. از روزنامههای باند ولیفقیه شروع میکنیم:
رسالت: آب آبادان – یخچال توچال
سیاست روز: اوج تدبیر؛ تشدید تحریم با پز آمریکایی – اروپایی در توچال
صدای اصلاحات: خواب – ماساژ – توچال – استخر- مردم
فرهیختگان: اقتصاد در چاله، دولت در توچال
قدس: حاشیه سازی عکس دیگری از رئیسجمهور در شرایط نابسامان اقتصادی کشور؛ لطفاً مردم را عصبانی نکنید
وطن امروز: اقتصاد تو، چال، روحانی توچال – بازدید رئیسجمهور از مجتمع تفریحی تله کابین توچال در روزهای سخت و نابسامان بازار واکنش شدید افکار عمومی را در پی داشته است
روزنامههای باند خامنهای در صفحات داخلی وحشت خود را از واکنش اجتماعی به نمایش اشرافیت روحانی و مهرههای دولتش گوشزد کردهاند و بار دیگر موضوع عزل و برکناری وی را به میان کشیدهاند:
سیاست روز: این تذهبون! و اما ماجرای تلهکابین توچال! آیا مسئولان راه را گم کردهاند؟ آیا فراموش کردهاند که چرا انقلاب کردیم؟ جلوه گریهای اشرافگونه، مرفه نشاندادن زندگی برخی مسئولان، درد جامعه را میافزاید و این درد اگر ادامه بیابد، درمانش دشوار خواهد شد و شاید هم غیرممکن! آیا با چنین شرایطی که در جنوب کشور و استان خوزستان پیش آمده، رفتن مسئول امور اجرایی کشور به این منطقه لازم و جایز است، یا تلهکابین توچال و انتشار عکسهایی از آن که برخی از اعضای کابینه را نیز در کنار رئیسجمهور محترم نشان میدهد؟!
شاید بسیاری از مردم آن فیلم کوتاهی که از یکی از روستاهای دورافتاده استان کرمان را نشان میدهد دیده باشند. همان فیلمی که گزارشگر آن میگوید مردم این روستا چیزی برای خوردن ندارند به جز یونجه! بله یونجه. آیا رواست با وجود چنین مناطقی، مسئولی در اندیشه تفریح خود باشد؟!
کیهان: تصاویر آقای روحانی را در لباس ورزشی و در حالی که کلاه و لباس و کفش ایشان از برندهای معروف و گرانقیمت خارجی است، نشان میدهد... امسال را رهبر معظم انقلاب با هدف مقدس و منطقی سامان بخشیدن به عرصه اقتصادی کشور، «سال حمایت از کالای ایرانی» نامیدهاند و رعایت و ترویج این گفتمان بیش از همگان از رئیس قوه مجریه انتظار میرود و از این روی استفاده رئیسجمهور از لباسهای ورزشی گرانقیمت با مارک و برندهای غربی، نه فقط نمیتواند توجیه قابل قبولی داشته باشد بلکه بیحرمتی به مردم و تولیدکنندگان و کسبهای است که از قضا بر اثر ناکارآمدی تیم اقتصادی دولت ایشان از تولید بازمانده و کسب و کار خود را از دست دادهاند. پیرزنی به کریمخان زند شکایت برد که نیمهشب و هنگامی که در خواب بوده است، دزدان به خانهاش دستبرد زده و اموالش را به غارت بردهاند. کریمخان گفت؛ چرا خوابیده بودی که دزدان چنین کنند؟ و پیرزن گفت؛ پنداشتم که تو بیداری!
وطن امروز: سرمقاله:برای خاطر خدا، ملت و خودتان زین را رها کنید!
روحانی انگار آمده بود تا فقط آمده باشد؛ همین! دولت حسن روحانی، معمولی بود، خیلی معمولی! معادل چنین جملهای در ادبیات را، در جامعهشناسی، «بیگفتمان بودن دولتها» مینامند.
روحانی آردش را بیخته و الکش را آویخته است. دولت حالا به سواری میماند که از اسب افتاده ولی همچنان زین را رها نمیکند. چنین وضعیتی، ورای اینکه دولت معمولی روحانی را نامحبوبتر میکند، صورت منافع ملی را نیز با روی زمین کشیده شدن، بیشتر و بیشتر خراش خواهد داد. دولت باید زین را رها کند تا ما بیش از این روی خار و خاشاک مسیر برجام کشیده نشویم و زخمهایمان عمیقتر نشود! این عبارت که حالا کم کم رنگ کلیشه میگیرد اینجا بهدرد میخورد که: یک پایان تلخ، بهتر از یک تلخی بیپایان است.
حسن روحانی همچنان به تغییر تیم اقتصادیاش و سیاستهای غلط آن که ظاهراً همه جز دولت در آن اتفاقنظر دارند، تن نمیدهد. حساب از اسب «اقتصاد بازار» افتادن جامعه ایرانی و به زین چسبیدنش، البته کهنهتر از دوران «کلید» است. مهرههای اقتصادی دولت سازندگی همچون مسعود نیلی و... اما همچنان ما را روی خار و خاشاک این مسیر میکشند. همه اینها را گفتم تا به این برسم که دولت بیش از برجام در اتاق آی سی یو بوده است. دولت اگر میخواهد از این وضعیت خلاص شود، باید زین را رها کند.
وطن امروز: اما انتشار خبر حضور روحانی در یک مجموعه تفریحی آن هم در شرایطی که گرانیهای اخیر فشار زیادی بر طبقات متوسط و مستضعف جامعه تحمیل کرده است، واکنشهای زیادی را در فضای مجازی بهدنبال داشت. آنچه در این بین بیش از همه مورد انتقاد فعالان مجازی قرار گرفت، لباسهای حسن روحانی بود؛ وی در ارتفاعات توچال لباسهایی با برند خارجی که قیمت بسیار بالایی نیز دارند بر تن داشت که این مسأله در سال حمایت از کالای ایرانی خود قابل تأمل است. یکی از کاربران در توئیتر با اشاره به گرانیها و رفتن حسن روحانی به توچال در کنایهای نوشت: روحانی برای بررسی مشکلات اقتصادی مردم، حل بحران ارزی و قیمت نجومی سکه و بررسی چرایی افزایش سرسامآور قیمت خودرو و برخی کالاهای اساسی دیگر از تلهکابین توچال بازدید کرد. پرویز امینی، جامعهشناس نیز در توئیتی نوشت: این تصویر را که به تمامه نماد انحطاط و ابتذال در مدیریت کشور است باید برای همیشه در ذهن افکار جامعه قاب گرفت و در کتابهای درسی مدرسه و دانشگاه منتشر کرد که تا کجا میتوان در احساس مسئولیت نسبت به درد و رنج مردم سقوط کرد!
در همین راستا جمعی از طلاب، اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در نامهیی خطاب به رئیسجمهور نوشتند: دولت شما هم عملاً کشور را رها کرده است و به توچال گردی رو آورده است تا به خیال خود مردم گرانی دلار و سکه و اوضاع بغرنج اقتصادی را فراموش کنند.
در روزنامههای باند روحانی ضرورت حفظ برجام و تأکید بر مذاکره مضمون اصلی اغلب مطالب است:
آرمان:ظریف: تضعیف روحانی شرایط را بدتر میکند
ستاره صبح: ظریف: ناموفق بودن برجام برای ایران خطرناک است
جهان صنعت: سرمقاله: تعامل بینالمللی، نیاز امروز اقتصاد کشور
هر چند وزیر امور خارجه در جلسه اتاق بازرگانی سعی در تزریق امید و آرامش به افکار بازرگانان داشت اما این دست امیدواریها با واقعیت اقتصاد کشور فاصله زیادی دارد و باید بهدنبال راهکارهای اجرایی جدی قدم برداشته شود.
ادامه مذاکره و تعامل راهبردی با دنیا اهمیت انکارناپذیری دارد و این موضوع را باید با توجه به آن که در حال حاضر دیگر کشورها نیز اهمیت ویژهیی به دیپلوماسی میدهند مورد توجه و بررسی قرار دهیم و آنها را با خود همراستا کنیم... کنار گذاشتن نگاه بخشی و قدم گذاشتن در مسیری یکپارچه و تعامل با جامعه بینالملل راهکاری عملیاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد و با نگاهی کلان به آینده اقتصاد کشور بهترین عملکرد ارائه شود. در نهایت نباید فراموش کرد هیچ کشوری خارج از تعاملات بینالمللی امکان توسعه و رشد اقتصادی نخواهد داشت.
جمهوری اسلامی: ظریف: برخی از دوستان دلواپس از گذشته به این حرف من ایراد گرفتهاند که من گفتهام که فقط قدرت نظامی برای یک کشور کافی نیست، قدرت نظامی امر مهمی است اما تنها قدرت نظامی نیست و من همچنان بر این سخن خود تأکید دارم. دیپلوماسی قایقهای توپدار که تعداد توپها و برد آنها فقط ملاک برتری بود مربوط به قرن ۱۸و ۱۹میلادی است و از ابتدای قرن بیستم قدرت اقتصادی در کنار قدرت نظامی قرار گرفته است و این مؤلفه باعث پیشرفت یا عقبماندگی یک کشور شده است. از قرن بیستم به بعد دیپلوماتها تنها نمایندگان بخش خصوصی و امنیتی نبودند و حوزه دیگری بهعنوان موضوع اقتصادی به فعالیتهای آنها اضافه شد. در دوران تحریمهای گذشته یک عاملی که باعث میشد برخی از شرکتها و دولتهای خارجی با ایران کار نکنند و آنها این بهانه را مطرح میکردند، عامل بدنامی بود. میگفتند هزینه بدنامی کار با ایران باعث میشود که ما نتوانیم با ایران کار کنیم، این هزینه وجود داشت... در زمانی عدهیی در داخل میگفتند که کدام عاقلی میآید در ایران سرمایهگذاری کند، خارجیها نیز با خود میگفتند وقتی ایرانیها خود چنین نظر و پیشبینی در مورد خودشان دارند ما چرا به آنجا برویم سرمایهگذاری کنیم به همین بابت است که میگویم باید مواظب اینگونه سخنان و اظهارات بود. ما امروز نیاز به خیالبافی نداریم، نیاز به امید داریم، اگر ناامیدی از اقتصادمان را به دنیا تزریق کنیم نباید انتظار داشته باشیم که دنیا به اقتصاد ما امید داشته باشد... گروهی نیز منتظر نشستهاند که بگویند تحریمها موفق شد در حالیکه آنها گویی یادشان رفته که تا دیروز میگفتند برجام هیچ دستاوردی نداشته است و اکنون با برخی از اخبار بازار را تحریک میکنند که همه دارند از ایران خارج میشوند و ما بیچاره شدیم... آمریکاییها بهدنبال این هستند که برجام را نابود کنند و ایران را مجبور به خروج از برجام کنند، همه هدف آمریکاییها این است که ایران از برجام خارج شود. این یک هدف استراتژیک برای آنهاست و ما به این موضوع آگاه هستیم، این به این معنا نیست که ما در هیچ شرایطی از برجام خارج نمیشویم ولی به این معناست که ما هدف طرف مقابل را میدانیم... اخیراً اروپاییها گفتهاند که ما پنج هزار شرکت کوچک و متوسط برای کار با شما تجهیز میکنیم در حالیکه ما باید خودمان بهنحوی رفتار کنیم که انتخابکننده این شرکتها باشیم و خودمان شرکتهایی را که میخواهیم با ایران کار کنند را انتخاب کنیم چنانکه بهنحوی نباشد که فردا دلواپسان بگویند که شرکتهای ورشکسته اروپایی آمدند با ایران کار کنند.. ما میتوانیم برجام را موفق کنیم و همچنین میتوانیم ناموفق کنیم ولی باید به این نکته توجه کنیم که ناموفق شدن برجام برای ما خیلی خطرناک است گرچه ممکن است در مرحلهای مجبور شویم که این کار را بکنیم ولی قطعاً این انتخاب نظام نیست.. در کشور باید یک سیاست خارجه داشته باشیم و از نظر اجرایی نیز نمیتوانیم دو سیاست خارجه داشته باشیم و طبق قانون تعیینکننده سیاستهای کشور مقام معظم رهبری هستند
همانطور که در برجام تا آنجایی که امکانپذیر بود در قالب فرمایشات ایشان پیش رفتیم در مورد بحث پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم نیز میتوانیم در چارچوب فرمایشات ایشان عمل کنیم و بازار نباید بیهوده نگران FATF باشد... ما از انجام مذاکرات توسط بخش خصوصی در حوزه تخصصیشان استقبال میکنیم و معتقدیم که در این حوزهها مذاکرهکننده اصلی باید بخش خصوصی باشد، گفت: مثلاًًً شما باید به ما بگویید که ما چه چیزها را در این تعاملات اقتصادی باید با اروپاییها و یا چینیها جا بیاندازیم.
یک روزنامه باند خامنهای به اظهارات ظریف واکنش نشان داده است:
جوان: ظریف در سخنان دیروز اشاره کرد که «دیپلماسی قایقهای توپدار که تعداد توپها و برد آنها فقط ملاک برتری بود مربوط به قرن ۱۸و ۱۹میلادی است و از ابتدای قرن بیستم قدرت اقتصادی در کنار قدرت نظامی قرار گرفته است»، ضمن تأیید سخن جناب ظریف، تأکید میکنیم که مدل قایقهای توپدار نه، اما مدل قایقهای تندرو چرا؛ و این همان چیزی است که دولت حتی شعارش را هم نمیدهد چه رسد به اینکه بخواهد هم بدنه دولت و هم مردم را به انجام رفتارهای مقاومتی جزء به جزء و انجام شدنی ترغیب کند.
در روزنامههای باند ولیفقیه و باند مو سوم به اصلاحطلب در وحشت از پیآمد بحرانهای اجتماعی این تلاش دیده میشود تا علت بحرانها و ناکارآمدی را بر سر باند روحانی خراب کنند تا باند خود و تمامیت نظام را در ببرند
رسالت: این حق خوزستان نیست
بر اساس پیشبینی سازمان هواشناسی طی چند روز آینده هوای این استان به حدود ۴۶درجه سانتی گراد میرسد و در این شرایط خوزستانیهایی که در چند سال گذشته هوا نداشتند حالا آب هم ندارند.
در بسیاری از مناطق مانند آبادان و خرمشهر آب لولهکشی علاوه بر آن که گلآلود و بهقول یکی از اهالی آبادان پرلجن است، شور هم هست. یعنی این آب حتی به کار دوش گرفتن در این هوای گرم و آلوده هم نمیآید.
به نظر میرسد که مشکلات آب و هوای خوزستانیها بیش از آن که علتهای خارجی داشته باشد، ریشه در سوء مدیریت و ناکارآمدی مدیران اجرایی دارد. در کنار آب و تشنه بودن از عجایب روزگار است که نمونه آن را حتی در دورافتادهترین کشورهای آفریقایی که دولت در آنجا مفهومی ندارد نیز نمیتوان یافت.
عجیب است که آقای دکتر روحانی به جای سفر به خوزستان و دستورات اجرایی فوری برای حل مشکل آب مردم این استان ترجیح دادهاند به توچال گردی بروند و تله کابین سوار شوند.
بسیاری از وزرای کابینه، تحصیلکرده کشورهای غربیاند و هر از چندگاهی در نوشتهها و حرف هایشان متکبرانه قانونمداری و مالیات دادن غربیها را به رخ مردم میکشند اما اگر انصافی وجود داشت کسی میپرسید در کدام کشور غربی یا عربی یا حتی آفریقایی دنیا که طبیعتاًًً محرومترین مردمان دنیا هستند وقتی مردم یک استان با مشکل آب آشامیدنی مواجهند و آب خوردن ندارند، رئیسجمهور و هیأت همراهش اینگونه برای خود برنامه تفریحی هماهنگ میکنند یا حتی نمایندگان مجلسش به تعطیلات میروند؟
نمایندگانی که برای به تلویزیون نیامدن فوتبالیست اسپانیایی زمین و زمان را به هم میدوزند و برای ورود خانوادهها به ورزشگاه نامهنگاری کرده و دهها مصاحبه میکنند در کجای بحران آب خوزستان ایستادهاند؟ مشکل آب خوزستانیها حل شدنی است اگر دولتمردان اراده و انگیزهای برای آن داشته باشند.
آرمان: مردم نگرانند اما انگار دولت را باکی نیست
در یک مقطع دو، سه ماهه اتفاقاتی در حوزههای اقتصادی اعم از نرخ ارز، سکه و طلا رخ داده که هیچ گزارش و اظهارنظر درستی راجع به دلایل این اتفاقات و چگونگی شکلگیریاش ارائه نمیشود که احتمالاً به وزرا یا خود رئیسجمهور برمیگردد. بهرغم اینکه مردم از اتفاقاتی که رخ میدهد ابراز نگرانی میکنند، اما بهنظر میرسد دولت را اصلاً باکی نیست
به نظر میرسد نگرانیهای جامعه چندان برای دولت مسألهساز نیست. مجموع این مشکلات اوضاع را برای مردم بغرنج میکند.
ولی به هر صورت مسائلی در کشور در جریان است که بهنظر میرسد مسئولان به دلایل متعددی بنا بر سکوت دارند و این برای جامعهیی که در حال دست و پنجه نرم کردن با اینگونه مسائل است، گویی ظاهراً جریانی بهدنبال این است که کشور را کاملاًً قفل کند و مشکلاتش به حدی افزایش پیدا کند که هیچگونه راه و مفری برای برونرفت از آن تصور نشود.
آیا دلیل این اتفاقات بیعرضگی کارگزاران خودش است؟ یا دولت پنهان که بهنظر میرسد عزم جزمی در جهت مشکلآفرینی برای دولت دارد. به هر صورت یک مقدار با اینگونه شتابهای سنگین شرایط عادی بهنظر نمیرسد ضمن اینکه هیچ تلاشی هم برای آمادهسازی جامعه برای مواجهه با فشارها صورت نمیگیرد که چندان خوشایند نیست.
ابتکار: این حرفی است که رئیس کل بانک مرکزی به بهکیش گفته و تأکید کرده است در شرایط دشوار امروز واقعاً نمیداند چه باید کند و کاری از دستش بر نمیآید. با این توصیف و در صورتی که آقای سیف صادقانه و بدون عرف معمول که برخی مدیران برای نشاندادن خود میزنند که دیگر خسته شدهام و مرا ول نمیکنند گفته باشد که نمیداند چه کند بهتر است که در پایان دوره ۵ساله ماموریتش استعفا کرده و جایش را به فرد دیگری بدهد. واقعیت این است که گروه همکاران سیف نیز ممکن است از بیانگیزه بودن او برای ماندن یا نماندن آسیب ببینند و نهادی به اهمیت بانک مرکزی در این روزهای سخت از کارآمدی معمول هم دور بماند. بانک مرکزی در شرایطی که تحریمها هر روز برگ تازهیی را رو میکند و نیاز به چابکی و تیز هوشی و استفاده از انگیزه کار و تلاش بیشتر دارد نمیتواند زیر نظر کسی اداره شود که خودش اعتراف میکند کاری از دستش برنمیآید. دقت در نوع سخنان سیف در این روزهای سخت که حرفهای عجیب میزند و تمایلات عجیبتری مثل آرزوی تأسیس بانک مشترک با سوریه دارد و یا اینکه التهاب در بازار آرزو سکه را به عوامل روانی و بیرونی نسبت میدهد نشاندهنده نوعی استیصال است.
سایر بحرانهای اقتصادی اجتماعی همراه با دعواهای باندی در بقیه تیترهای روزنامهها دیده میشود:
آرمان: دولت گام های بنیادین برای تعمیق امید مردم برنداشت
ابرار: فرمانده قرارگاه عمار: بقایی باید اعدام می شد
ابرار: باهنر: میگویند اقتصاد را ببندیم و عرضه کوپنی شود
ابرار اقتصادی: تصمیماتی که ۷هزار میلیارد تومان به جیب افراد خاص سرازیر کرد؛ دستپاچگی دولت در مدیریت بازار ارز و سکه
ابتکار: لاریجانی و روحانی درباره اف.ای.تی.اف با رهبر انقلاب دیدار میکنند
جوان: سرگیجه در بازار سکه و ارز – سیف نمیدانم در شرایط کنونی ارزی چکار کنم