بحرانهای متعدد و چند لایه در سلطنت مطلقه فقیه، شتاب دم افزونی یافته است. ساختارهای اقتصادی-اجتماعی و سیاسی- فرهنگی روزبهروز از هم پاشیده میشوند. معیشت میلیونها تن از مردم ایران زیر خط فقر و بقا در نوسان است. تا جایی که نان هم قسطی شده است. ملتی که جنبش مشروطیت، انقلاب ضدسلطنتی و چندین قیام سراسری را پشت سر گذاشته، همچنان اسیر فاشیسم دینی است و روزگارش همچون شبهای تیره زمستان است. یک مثال آن تهیه مسکن و سرپناه برای خانوادهای است که میخواهد با کرامت و آبرومندی زندگی کند، اما قیمتهای نجومی مسکن آنرا مبدل به آرزویی محال کرده است.
انقراض نسل خانههای زیر ۲۰۰ میلیون تومانی
پنج سال پیش بود که گفته شد دیگر خانهیی زیر ۲۰۰میلییون تومان در تهران پیدا نمیشود و به افسانهها پیوسته است. «تقریباً خرید خانه به قیمت ۲۰۰میلیون تومان، امری محال است» (دنیای اقتصاد ۱۸تیر۱۳۹۸). بانک مرکزی اعلام کرده بود متوسط قیمت یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی تهران ۱۳.۳ میلیون تومان است که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۰۴.۳ درصد افزایش نشان میدهد!یعنی اینکه با ۱۰۰ میلیون تومان، کمتر از ۸ متر و با ۲۰۰ میلیون تومان کمتر از ۱۶ متر میتوان خانه خرید!
ازآن ایام فقط ۵ سال گذشته است اما گویا از یک قرن هم عبور کردهایم. «زمان مورد نیاز برای تهیه خانه در شهر تهران به اندازه یک ۱۰۰ سال گمان زده میشود. مطابق با گزارشهای مرکز پژوهشهای مجلس، افرادی که ماهانه ۲۰ درصد از درآمد خود را پسانداز کنند، حدود ۷۰ سال زمان لازم است تا بتوانند یک ملک خریداری کنند» (گسترش نیوز۲۳آذر۱۴۰۲).
شتاب بحرانها در این بخش چنان عیان است که میشود با یک متر ساده آن را اندازه گرفت. در سال ۱۴۰۰ یک خانوار پس از کسر هزینههای خوراکی، قدرت خرید ۷.۴ متر خانه را داشت. «حال اگر کل هزینههای خانوار از درآمد کسر شود، بهطور میانگین قدرت خرید یک خانوار شهری در سال ۱۴۰۰حدود ۱.۷مترمربع است. بررسیها نشان میدهد در شرایط فعلی این رقم به حدود ۱ متر رسیده است» (اقتصاد ۱۰۰-۲مرداد۱۴۰۲).
«اما اگر کل هزینههای خانوار را از درآمد کسر کنیم، مدتزمان انتظار برای خانه دارشدن در سال ۱۳۹۶برابر ۳۴.۵سال و در سال ۱۴۰۰برابر ۴۷.۴سال محاسبه میشود» (آفتاب یزد۲۲تیر۱۴۰۲).
اکنون به ۱۴۰۲ بیاییم و به قیمتهای سرسامآور مسکن در تهران نگاهی بیاندازیم.
خرید خانه محال شد
بر اساس دادههای بانک مرکزی، در آذرماه، متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در منطقه ۱۲ حدود ۵۴ میلیون تومان بوده است. این مقدار نسبت به ماه گذشته، با یک رشد ۹ درصدی همراه بوده است. در آبان ماه، قیمت در این منطقه حدود ۴۹ میلیون تومان بوده است. قیمت هر متر مسکن در این منطقه نسبت به سال گذشته، ۷۱ درصد رشد داشته است. در محله بهارستان آپارتمانی با ۴۹ مترمربع زیربنا و ۱۷ سال عمربنا، ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان و در محله دروازه شمیران، واحدی دیگر با ۶۵ مترمربع زیربنا و ۲۰ سال ساخت، ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان قیمتگذاری شده است. در میدان شهدا، واحدی ۷۰ متری و ۳۰ سال ساخت با قیمت ۴ میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان و در محله جمهوری، واحدی با ۱۲۳ مترمربع زیربنا و این سن بنا، ۶ میلیارد تومان آگهی شده است» (ساناپرس۲۳دی۱۴۰۲).
این در شرایطی است که متقاضی مسکن دیگر بهدنبال خرید آن نیست و فقط در تلاش است تا با اجاره و ودیعههای کمرشکن یک سالی را در زیر یک سقف و سرپناه بهسر برد. افزایش نرخ بهره در وامهای مسکن نیز هر گونه نزدیک شدن به وامهای دولتی را منتفی کرده است. معلوم است که در شرایط رکود تورمی تقاضا برای خرید مسکن کاهش مییابد چرا که احساس امنیت شغلی و درآمدهای قابلقبول هم وجود ندارد.
قیمت مسکن در ۵ سال اخیر ۱۰برابر و طی ۳۰ سال ۱۴۳۴ برابر شد
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس با یادآوری اینکه قیمت مسکن و اجارهبها در بازه زمانی ۵ ساله یعنی از سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۲، ۱۰ برابر شده اظهار کرد: «در سبد خانوارهای ایرانی، اصلیترین هزینه مسکن است و اگر نتوانیم تورم مسکن را کنترل کنیم، تلاشهای دولت برای مهار تورم در سایر حوزهها خیلی در زندگی مردم ملموس نخواهد بود» (تسنیم۱۶مهر۱۴۰۲)..
یک روز پس از سالگرد انقلاب ۵۷ و پوچ شدن همه وعدههای فاشیسم دینی در ۴۵ سال گذشته، تازهترین گزارش رسمی دولت آخوند رئیسی نشان میدهد که تورم قیمت آپارتمانهای تهران به ۴۶.۵ درصد رسیده است.
با تمرکز روی روند تصاعدی افزایش قیمت مسکن کم کم به اعدادی میرسیم که عمق فاجعه را گویاتر بازگو میکند.
از سال ۱۳۷۲ تا ۱۴۰۲ میانگین قیمت مسکن در تهران ۱۴۳۴ برابر شده است. هزینهای که بر دوش اجاره نشینها و بیخانمانهاست. در حالی که میانگین هزینه مسکن در جهان بین ۱۸ تا ۲۳ درصد است این درصد به بالای ۱۰۰ درصد در بسیاری از مناطق ایران رسیده است.
۸ مدل بیخانمانی در کشور
چندی پیش مرکز پژوهشهای مجلس آخوندی نیز گزارش تکاندهندهای از انواع بیخانمانی در ایران ارائه داده بود. «در این گزارش آمده است: بیخانمانی پدیدهای است که در کشور اشکال متنوع به خود گرفته است. پشتبامخوابی، موتورخانهخوابی، ماشینخوابی، گورخوابی، اتوبوسخوابی، خانهبهدوشی، شغلگزینی سرپناهجویانه و همخانگی دو یا چند خانواده در یک واحد مسکونی از جمله مصادیق آشکار آن است. این موارد نشانگر شکستهای فاحش نظام مسکن کشور در تأمین مسکن برای گروههای مختلف درآمدی بهویژه کمدرآمدها و آسیبپذیرهاست» (فرارو۲۳مرداد۱۴۰۲)..
در شکست طرحهای رژیم آخوندی همین بس که: «قوانین «مالیات بر خانههای خالی» و «مالیات بر خانههای لوکس» یک ناکارآمدی تمام و کمال در حوزه قانونگذاری بود. و مالیات وصولی دولت به اندازه هزینه تصویب این قوانین نشد» (تجارتنیوز۱۶بهمن۱۴۰۲).
آٰری؛ بیخانمان کردن اهالی ایران توسط فاشیسم دینی خونخوار و غارتگر، سابقهیی ۴۵ ساله دارد. دجالی که میخواست آب و برق را مجانی کند، جان انسانها را به آسانی گرفت. اما امروز این جوانان آگاه و شورشی هستند که سر مار ارتجاع را نشانه گرفتهاند تا ایرانزمین آزاد و آباد گردد.