اعتصاب کارگران تأسیسات و پالایشگاههای نفت و گاز و پتروشیمی که از روز شنبه ۱۱مرداد۹۹ از پالایشگاه پارسیان و پتروشیمی لامرد آغاز شدهاست، با پیوستن شمار دیگری از کارگران در ۱۸شهر و ۴۱مرکز نفتی ادامه یافته و ششمین روز خود را پشت سر گذاشت.
تاکنون کارگران پالایشگاههای نفت و گاز و پتروشیمی آبادان، اهواز، ماهشهر، قشم، کنگان و لامرد و دشتآزادگان و فازهای ۲۲ و ۲۴ پارسجنوبی، کارگران نیروگاه برق پارس جنوبی، پالایشگاه گاز پارسیان به علاوهٔ چندین شرکت مرتبط در عسلویه دست از کار کشیده و به این اعتصاب پیوستهاند.
اعتصاب نفتگران صنعت نفت و پتروشیمی در چند منطقه نخستین اعتراض هماهنگ کارگران در چند دهه اخیر بهشمار میرود. بخش بسیار بزرگی از کارگران اعتصابی دارای قرارداد پیمانی و در نتیجه فاقد امنیت شغلی هستند و دستمزدهای آنان با تأخیرهای چند ماهه پرداخت میشود. دستمزدهایی که در عینحال فاصلهٔ زیادی با هزینه معیشتی و خطر فقر دارند. این اعتصاب بهویژه کارگران بخش نفت و پتروشیمی را به دیگر کارگران پیمانی از جمله در شهرداریها و راهآهن پیوند میدهد.
خواستهای اعتصاب کنندگان
نفتگران علاوه بر شرایط سخت کاری ـ از جمله کار در گرمای طاقتفرسای ۶۰درجهـ بهخاطر احقاق حقوق مسلم خود تأکید کردهاند تا رسیدن به تمامی خواستهایشان دست از اعتصاب برنخواهند داشت. آنها خواستار پرداخت دستمزد و مزایای معوقه و توقف بینظمی در پرداخت آن هستند و افزون بر این به کاهش ۵۰درصدی حقوق نسبت به سال۹۶ و ۹۷ با توجه به نزول ارزش پول ملی، مشخص نبودن وضعیت قرارداد پرسنل و امنیت شغلی و اجرای طرح طبقهبندی مشاغل معترضاند و خواستار بازگرداندن کارگران اخراجی میباشند.
پایداری اعتصابکنندگان و غلبه بر سانسور
رژیم که طبق معمول در موارد مشابه با بگیر و ببند اولیه مانع ادامهٔ اعتراضات میشد، تاکنون قادر به جمعوجور کردن این اعتصاب نشده است. اظهارات یکی از کارگران به ستوهآمده و خشمگین که فیلمی از آن بهطور گسترده در شبکههای اجتماعی پخش شده، حاکی از آن است که نفتگران مصمماند به هر قیمت به اعتصاب خود ادامه دهند. وی در این کلیپ به مأموران رژیم تأکید میکند:
«بگیرید، دستگیر کنید، دوباره برمیگردیم و به اعتصاب خودمان ادامه میدهیم».
حاکمیت آخوندی بر آن بود تا با توطئهٔ سکوت از بازتاب این اعتراضات ممانعت کند اما پایداری کارگران برای احقاق حقوق خود سرانجام بر سانسور رژیم غلبه کرد و برخی از روزنامههای حکومتی را به ارائهٔ خبر و گزارش در مورد این اعتصاب واداشت.
از جمله روزنامهٔ اعتماد در گزارشی که ظاهراً مربوط به اعتصاب کارگران هفتتپه بود، مجبور شد به موضوع اعتصاب کارگران صنایع نفت بپردازد:
«پافشاری کارگران مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفتتپه برای استیفای حقوق قانونی و صنفی، به الگویی برای باقی کارگران معترض در سایر واحدهای تولیدی استان خوزستان و استانهای مجاور تبدیل شده چنانکه از ابتدای هفته جاری، کارکنان و کارگران پالایشگاههای آبادان و پارسیان، پتروشیمی لامرد، پالایشگاه فازهای ۲۲ و ۲۴ پارس جنوبی کنگان و پالایشگاه نفت سنگین قشم هم، در تجمعات اعتراضی، خواستار پرداخت حقوق و مزایای عقبافتاده خود شدهاند و اعلام کردهاند که تا رسیدن به خواستههای خود به اعتراضات ادامه میدهند».
هراس از ادامهٔ اعتصاب
سایت حکومتی فرا (۱۶مرداد۹۹) نیز به «اعتراضات کارگری این بار از صنعت نفت آغاز شده است» اذعان کرد و آنرا «مسألهای قابل تأمل و مهم» محسوب کرد و نوشت:
«اعتراض کارگران صنعت نفت از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به ادامه اعتراضات کارگری دامن بزند با این حال تاکنون نه وزارت نفت و نه هیچ مقام رسمی دیگری در این باره واکنش نشان نداده است».
اهمیت اعتصاب در صنعت نفت؟
بهروشنی پیداست که به علت تکپایگی اقتصاد کشور و وابستگی آن به صنعت نفت، اعتصاب نفتگران بسیار متفاوت با اعتصاب سایر کارگران بوده و برای رژیم از اهمیت حیاتی برخوردار است. بهعلاوه اکثر صنایع کشور نیز وابسته به نفت میباشند. از این رو رژیم پیوسته تلاش کرده است تا از هر طریق ممکن از جمله تهدید، تطمیع، وعدههای دروغین و اعطای امتیازهای اندک و موقت از بروز اعتراضات و اعتصاب در مراکز نفتی جلوگیری کند. لذا این بار نیز درصدد بود که با توسل به لطایفالحیل به اعتصابها پایان دهد، اما کارگران شجاع با اتحاد و پایداری حیله و نقشهٔ رژیم را نقش برآب کردهاند.
در یک نمونه رئیس شرکت اکسیر صنعت فاز ۱۳ پارس جنوبی پس از اینکه کارگران آن در روز پنجشبه ۱۶مرداد دست از کار کشیده و به اعتصابکنندگان پیوستند، با ارسال یک لیست حقوقی از کارگران خواست تا اعتصاب خود را بشکنند که با مخالفت سراسری کارگران مواجه شد. رئیس شرکت فریبکارانه با انتشار نامهیی به کارگران وعده داد که چنانچه بر سر کار خود برگردند، بر اساس میزان حقوقشان از ۳۰ تا ۶۵ هزار تومان پاداش خواهند گرفت! در این نامه آمده:
«به پاس حضور در کارگاه و شروع به کار پرسنل برای تمامی همکارانی که به کارگاه مراجعه و مشغول به کار میشوند مطابق با جدول ذیل مبلغ تشویقی محاسبه و پرداخت گردد»
اتحاد نفتگران مانع سرکوب
پیوستن کارگران پالایشگاه اصفهان به همکاران خود در چهارمین روز از آغاز اعتصاب نفتگران در جنوب کشور، رخداد قابل توجهی بود که بیشتر بر هراس رژیم افزود. زیرا پیوستن بیشتر کارگران به اعتصاب به اتحاد و قدرت نفتگران افزوده و به درجات زیادی دست رژیم را در سرکوب اعتصاب خواهد بست و سایر کارگران را نیز برای پیوستن به این اعتصاب تشویق خواهد نمود. هر چند نامحتمل نیست که رژیم در هراس از شتاب و گسترش اعتصاب به سرکوب روی آورد. اما با توجه به ایستادگی کارگران و درماندگی و ضعف رژیم در شرایط بحرانی کنونی از پیش معلوم است که کاری از پیش نخواهد برد و نمیتواند صدای نفتگران را خاموش سازد.
مریم رجوی، رئیسجمهور برگزیدهٔ مقاومت در پیامی از اعتصاب نفتگران حمایت کرده و نوشت:
«با درود به کارگران اعتصابی در تاسیسات و پالایشگاههای نفتی در خوزستان، بوشهر، هرمزگانه، فارس، اصفهان و ایلام که برای احقاق حقوق خود بهپا خاسته اند، از عموم زحمتکشان در سراسر کشور بهویژه کارگران و نفتگران میخواهم که به پشتیبانی از آنان برخیزند». (۱۴مرداد)