نگاهی کلی به اعتصاب کامیونداران از آغاز تا کنون
اعتصاب رانندگان کامیون و کامیونداران از روز اول خرداد ۹۷ شروع شد و تا امروز ۱۲خرداد ادامه داشته.
اعتصاب از استانهای قزوین، لرستان، آذربایجان شرقی و مازندران شروع شد و به فاصله ۲روز به حدود ۷استان دیگر گسترش یافت و در هشتمین روز تمامی ۳۱استان کشور را در پهنه نزدیک به ۲۸۰شهر فراگرفت.
ستون فقرات اعتصاب را رانندگانی تشکیل می‌دهند که مالک کامیون خود بوده و اصطلاحا به آنها «خودراننده» گفته می‌شود یعنی کسانی که یک کامیون برای خود خریده و رانندگی آن را هم خودشان به‌عهده دارند. سایر رانندگانی که از طریق کامیونهای اجاره‌یی معیشت خود را تأمین می‌کنند قشر دیگر شرکت‌کننده در این اعتصاب هستند.
خواسته اعتصاب رانندگان کامیون
بخشی از خواسته‌های اعلام شده اعتصابیون که در رسانه‌های حکومتی درج شده به این شرح است:
اعتراض به وخامت وضعیت معیشتی خود
پایین بودن کرایه بار
بالا بودن هزینه‌های لجستیکی و...
نمایندگان مجلس رژیم طی روز یکشنبه ۶خرداد طی تذکری به وزیر راه و شهرسازی آخوند حسن روحانی برخی از خواسته‌های رانندگان اعتصابی را این‌گونه فهرست کردند:
- کافی نبودن سهیمه سوخت روزانه و ماهیانه کامیونها
- نداشتن بیمه تکمیلی و قرار نگرفتن شغل در ردیف مشاغل سخت و زیان‌آور و دریافت کارمزدهای نجومی و غیرقانونی توسط شرکتهای حمل و نقل و فساد موجود در خرید و فروش بار در پایانه‌های بار علی‌الخصوص در بنادر و همین‌طور توزیع ناعادلانه بار و تضعیف سالنهای اعلام بار توسط مسئولان مربوطه.
- کرایه‌های حمل و نقل پاسخگوی هزینه‌های لاستیک و قطعات که ۶۰٪ افزایش یافته نیست.
رسانه‌های تخصصی کامیونداران اعتصابی
متأسفانه و به‌علت حاکمیت دیکتاتوری مطلقه آخوندها در ایران و ممنوعیت تشکل‌یابی آزاد اقشار و طبقات اجتماعی، کامیونداران رسانه رسمی شناخته‌شده‌‌یی که در دسترس همگان باشد، ندارند. آنها کانال‌های تلگرامی متعددی دارند که روی شبکه آن کانال‌ها با همدیگر ارتباط دارند و همدیگر را می‌شناسند.
ادعاهای وزارت راه در مورد مذاکره کامیونداران اعتصابی با رژیم
روز دوشنبه ۷خرداد ۹۷ پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در ۳خبر پی‌درپی که از ساعت ۱۵ تا ۲۰ همان‌روز روی تارنمای خود به نمایش گذاشت، اعلام کرد هیاتی از سوی کانون انجمنهای صنفی رانندگان ناوگان حمل کالای سراسر کشور که برای مذاکره با عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و عبدالهاشم حسن‌نیا رئیس سازمان راهداری و حملونقل جاده‌یی کشور داشتند، با انتشار نامه‌یی خطاب به نمایندگان انجمنهای صنفی رانندگان شهرستانهای سراسر کشور، ضمن ارائه توضیحاتی درباره مصوبات مذاکراتشان با وزیر مربوطه، خواستار پایان اعتصاب رانندگان در کشور شدند.
به‌دنبال آن، اطلاعیه زیر با سربرگ کانون انجمنهای صنفی رانندگان ناوگان حمل کالای سراسر کشور منتشر شد:
اطلاعیه با با سربرگ کانون انجمنهای صنفی رانندگان
عبدالهاشم حسن نیا رئیس سازمان راهداری و حملونقل جاده‌یی کشور همان روز اعلام کرد: از روز شنبه تابه‌حال ۴جلسه با حضور نمایندگان صنوف کامیونداران، وزیر راه و شهرسازی و نمایندگان عضو کمیسیونهای اجتماعی و عمران مجلس برگزار کردیم و مقرر شد کارگروهی با حضور نمایندگان صنف و این سازمان برای ارزیابی مجدد مشکلات شرکتها و رانندگان کشور تشکیل تا مأمور پیگیری حل مشکلات شود.(منبع: پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی)
روز دوشنبه ۷خرداد ۱۳۹۷ پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت راه رژیم نامه‌یی منتشر کرد مبنی بر موافقت گروهی از نمایندگان کانون‌ها و انجمنهای صنفی رانندگان ناوگان حمل کالای سراسر کشور با تصمیمات گرفته شده در جلسه با وزیر راه و شهرسازی و وزیر کار. وزارت راه رژیم اعلام کرد که امضا کنندگان این نامه خواهان پایان اعتصاب شدند. اما در عمل اعتصاب ادامه یافت.
رژیم در اولین گام پذیرفت که ۲۰درصد به میزان کرایه بار اضافه شود و در همین راستا وزارت راه رژیم مدعی شد که تا ۸۰هزار بارنامه با کرایه افزوده ۲۰درصد هم صادر کرده است.
نتیجه دور اول مذاکرات کامیونداران اعتصابی با رژیم
پس از اعلام و انتشار این خبرها بلافاصله به تعداد شهرهایی که به اعتصاب پیوسته بودند اضافه شد.
دوشنبه ۷خرداد ۲۵۷شهر در اعتصاب کامیونداران شرکت کرده بودند.
سه‌شنبه ۸خرداد ۲۶۶شهر وارد اعتصاب شدند.
و چهارشنبه ۹خرداد بیش از ۲۷۰شهر به اعتصاب کامیونداران پیوسته بودند.
وضعیت در روز جمعه ۱۱خرداد(یازدهمین روز اعتصاب) حاکی از ادامه اعتصاب کامیونداران بود. در حالی‌که خبر اعتصاب رانندگان تاکسی کرمانشاه هم در همین روز مجدداً در کانال‌های تلگرامی منتشر شد.
اقدامات ضدانگیزه‌‌یی رژیم برای کنترل دامنه اعتصاب
روز جمعه ۱۱خرداد تلویزیون رژیم اعلام کرد کرایه تاکسی از فردا شنبه ۱۲ و نیم درصد افزایش می‌یابد. یکی از دلائل این حرکت ناگهانی رژیم و نحوه اعلام غافلگیرانه آن وحشت رژیم از گسترش اعتصاب کامیونداران و سرایت آن به تاکسی‌رانان تهران است که مدتهاست مطالبات صنفی‌شان توسط حکومت پشت‌گوش انداخته شده و تعویق به محال شده بود. اوج‌گیری اعتصاب کامیونداران و حمایت روز پنجشنبه ۱۰خرداد شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه که بزرگترین ناوگان حملونقل شهری ایران و خاورمیانه است و پیوستن احتمالی‌شان به اعتصاب کامیونداران می‌تواند چرخه اقتصادی را متوقف کند و بحرانهای پیش‌‌بینی نشده‌‌یی به وجود آورد. این چشم‌انداز آخوندها و اتاق مدیریت بحرانشان را واداشت پیشاپیش و با چنین تصمیم‌هایی تلاش کنند رانندگان و کامیونداران اعتصابی را از همراهی محتمل همکارانشان در بخش حملونقل شهری تهران محروم کنند.
البته وجه ناپیدای این تصمیم رژیم(افزایش کرایه تاکسی تهران) آنجاست که گرچه امیدوار است تاکسی‌رانان تهران(که اینان عمدتاً مالک تاکسی خود بوده و «خودراننده» محسوب می‌شوند) انگیزه خود را برای همراهی همکاران اعتصابی‌شان از دست بدهند اما افزایش کرایه تاکسی تهران می‌تواند به بروز نارضایی میلیونی شهروندانی بیانجامد که بخش مهمی از درآمدشان خرج کرایه روزانه‌اشان می‌گردد.
تلاش‌های رژیم برای شکستن اعتصاب
آخوندها برای شکستن اعتصاب رانندگان و کامیونداران تاکنون راهکارهای متفاوت و متعددی را آزمایش کرده‌اند که مهمترین آنها به این شرح است:
یکم: مذاکره با اعتصابیون و پذیرش ۲۰درصد افزایش کرایه که شرح آن در بالا آمد
دوم: روانه کردن کامیونهای سپاه و دیگر نهادهای نظامی برای بی‌اثر کردن اعتصاب که این نیز موفق نبود
رژیم در این مورد برخی شرکتهای حملونقلی را نیز به کار گرفت که رانندگان با برخورد با این قبیل کامیونها آنها را متوقف کردند و این طرح رژیم هم ناکام ماند. در حال حاضر رژیم برخی مایحتاج ضروری را با کامیونهای اسکورت نظامی جابه‌جا می‌کند.
سوم: دستگیری برخی اعتصابیون(وز ۹خرداد ۹۷ خبرگزاری حکومتی خانه ملت با انتشار مصاحبه با مزدوری به نام حسین هاشمی تختی‌نژاد، عضو کمیسیون عمران مجلس ارتجاع از حضور برخی اخلال‌گران در میان کامیونداران خبر داد و گفت:
«در جریان اعتصابات کامیونداران افرادی دستگیر شده‌اند که نه راننده بوده و نه کامیون داشته‌اند) اما از آنجا که دستگیری و برخورد با اعتصابیون این تهدید را دارد که این حرکت صنفی به سرعت به یک حرکت اعتراضی با شعارهای سیاسی تبدیل گردد، دست رژیم در این زمینه به‌شدت بسته است.
چهارم: نفوذ در میان اعتصابیون و شقه کردن آنها(روز پنجشنبه ۱۰خرداد ۹۷ یک راننده پیمانی که برای سپاه پاسداران کار می‌کند طی یک پیام ویدئویی صوتی این نقشه رژیم را افشا کرده نسبت به آن هشدار داد)
تهدیدها و چشم‌اندازهای اعتصاب رانندگان کامیون و کامیونداران
یکم: نگاهی به عناصر دخیل در اعتصاب کامیونداران
عناصر دخیل در اعتصاب رانندگان کامیون و کامیونداران را می‌توان به ۴گروه تقسیم کرد:
اول. کامیونداران «خودراننده»(بر اساس آمارهای موجود در سایت‌های مرجع کامیونداران، این گروه، ۸۰درصد کامیونهای کشور را در اختیار دارند)
دوم. رانندگان «دستمزدبگیر» که خود کامیون ندارند(اینها ۲۰درصد کامیونهای کشور را هدایت می‌کنند و عمدتاً راننده شرکتهای حملونقلی و نهادهای دولتی هستند)
سوم. شرکتهای حملونقلی(حداقل تعداد ۳۱۷شرکت حملونقلی در کشور وجود دارد) در حال حاضر و بر اساس قوانین موجود، ۱۳درصد تعرفه شرکتی از کرایه حمل بار متعلق به شرکت است اما از آنجا که تمامی مبادی بار و صاحبان کالای کلان یعنی گمرکات و ادارات دولتی و بنادر در دست رابطان و مرتبطات شرکتهاست، کامیونداران «خودراننده» بدون این شرکتها نمی‌توانند به‌راحتی کار کنند و به آسانی از بنادر و گمرکات مستقیماً بار دریافت کنند. در نتیجه محتاج رانت شرکتهای حملونقلی هستند و به همین علت شرکتها بین ۵۰ و گاه تا ۸۰درصد کرایه را برای خود برمی‌دارند! در حالی‌که به بیمه و لجستیک و... کامیونها کاری ندارند.
چهارم. دولت(وزارت راه و شهرسازی و سایر ارگانهای مرتبط حکومتی)
دوم: نگاهی به جبهه‌بندی اعتصابی‌ها و ضداعتصابی‌ها
رانندگان و کامیونداران «خودراننده» در یک جبهه قرار دارند
دولت در جبهه مقابلشان قرار دارد
شرکتهای حملونقلی ۲دسته‌اند:
یک گروه دارای ناوگانهای بزرگ حملونقلی هستند و از وابستگان نظام محسوب می‌شوند
گروه دیگر، شرکتهای کوچکی هستند که تعداد کمی کامیون داشته یا حتی از سرجمع شدن چند مالک خرده‌پا که یکی دو سه کامیون داشته و اتحاد آنها تشکیل شده و اساس درآمدشان را نه از رانت قدرت و رابطه با گمرکات و... بلکه از عمل کردن به‌عنوان رابط بین صاحبان کالا و کامیونداران به دست می‌آورند.
منافع این شرکتها تا حدی و به نوعی به منافع کامیونداران پیوند خورده یعنی هنگامی که رانندگان موفق شوند تسهیلات و امتیازاتی برای خود در پایان اعتصاب به‌دست آورند، از قبیل اضافه کرایه و امتیاز ویژه در تأمین امکانات لجستیک و... این دستاوردها برای چنین شرکتهایی نیز سودمند خواهد بود. اما از آنجا که این شرکتها در اساس موجودیت‌شان بسته به مجوزها و و قوانین دولتی است رژیم فشار زیادی به آنها وارد می‌کند تا از اعتصاب رانندگان حمایت نکنند.
سوم: بار اصلی اعتصاب کامیونداران روی دوش کیست؟
همان‌طور که از ترکیب عناصر دخیل در این اعتصاب بر می‌آید، این اعتصاب اساساً بر روی دوش «کامیونداران خودراننده» می‌چرخد که گرچه ۸۰درصد از تقریباً ۳۸۰هزار دستگاه کامیون را در اختیار داشته و کار اصلی حمل بار را انجام می‌دهند(مجلس اعلام کرده رانندگان نیم میلیون نفر هستند که احتمالاً شامل رانندگان دستمزد بگیر و رانندگان سایر صنف‌ها هم می‌شود) اما تنها بخش بسیار ناچیزی از درآمدهای حملونقلی نصیب‌شان می‌شود.
چهارم: نقطه‌قوت‌های کامیونداران اعتصابی
مهمترین نقطه قوت کامیونداران اعتصابی را خیلی خلاصه می‌توان به این ترتیب طبقه‌بندی کرد:
- وحدت منافع این رانندگان با رانندگانی که کامیون ندارند و با شرکتهای کوچک(چرا که به هر حال نتایج حاصل از اعتصاب مانند افزایش کرایه حمل بار و بیمه و دیگر دستاوردهای احتمالی اعتصاب رانندگان شامل حال اینان نیز خواهد شد) و تمامی رانندگان(حتی رانندگانی که در استخدام نهادهای حکومتی هستند و حتی رانندگان اعتصاب‌شکنی که این روزها مشغول حمل بار زیر سایه اسکورت پاسداران ضدخلقی هستند) تا حدی اشتراک منافع دارند و همین نقطه‌قوت این اعتصاب است.
- وحشت رژیم از برخورد و سیاسی شدن اعتصاب هم از امتیاز‌های دیگری است که کامیونداران اعتصابی از آن برخوردار هستند. زیرا همین وحشت، دست رژیم را در سرکوب علنی کامیونداران و دستگیریهای گسترده و آشکار بسته است.
پنجم: حرف آخر در مورد اعتصاب کامیونداران
این اعتصاب با تمام عظمت و گستردگی‌اش، وزن و جایگاه اجتماعی و سیاسی خودش را دارد و می‌تواند راهگشای اعتصاب‌ها و حرکات بعدی مشابه باشد. حرکاتی که در یک روند صعودی و در فازی دیگر می‌توانند در اتحاد با اعتصاب‌های اقشار و اصناف دیگر، کارهای مهمتری انجام دهد.
