بعد از دو کلان ضربه در لیست رفتن سپاه و لغو معافیت خرید نفت از رژیم، بنبست برجام که پیشتر نیز رژیم در آن گیر کرده بود دیوارهایش بلندتر شده است.
برجام هم در تنظیم رابطه نظام با جامعهٔ جهانی و هم در اختلافنظر باندهای حکومتی برای برونرفت از بحران ابعاد جدیدی پیدا کرده است.
این واقعیت با شکست مأموریت ظریف در سفر به آمریکا و گشودن راهی برای مذاکره و مراوده، موضوع برجام و کارآمدی آن را دوباره روی میز آورده و دغدغهٔ باندهای حاکم شده است.
این در شرایطی است که جواد ظریف در جریان سفر به آمریکا اعلام کرد برای مذاکره دارای اختیار است اما پس از بیثمری التماسهایش، بار دیگر منازعات درونی حاکمیت بالا گرفته است.
تسلیم و ذلت
آخوند احمد خاتمی در نمایش جمعه تهران ۱۳اردیبهشت ۹۸گفت: «ما با یک دیوانهای طرف هستیم یک قدم عقب بنشینیم ۱۰قدم جلو میآید. باید سر این دیوانه را به سنگ کوبید تنها راه هم این است آن که سر این دیوانه را به سنگ میکوبد ملت بزرگ ایران است.در این شرایط مذاکره تسلیم است و تسلیم یعنی ذلت».
در باند روحانی اما علائم متناقض دیده میشود، از یکسو عراقچی در ترکیه اعلام میکند ستانده ایران از برجام نزدیک به صفر است، برجام به پایان خود بسیار نزدیک شده و ممکن است هر لحظه به پایان برسد.(کیهان ۱۱اردیبهشت ۹۸)
از سوی دیگر حسین ملائک دیپلمات سابق رژیم خواستار مذاکره با آمریکا برای حفظ برجام شده و با یادآوری بیثمری مانورهای ظریف میگوید سخنرانیهای او تغییری در صحنه سیاسی ایجاد نمیکند: «آمریکا قدرتمند است و ما گریزی از مواجهه با آن نداریم. چنانچه تاکنون چندین مذاکرات در سالهای مختلف و در موضوعات مختلف با آنها داشتهایم در حالی که مکرراًً بر عدم مذاکره با آنها تأکید شده بود. اگر چه الزامی به داشتن رابطه رسمی دیپلماتیک با آمریکا نداریم اما مکانیسم های مذاکراتی بین دو طرف میتواند مورد توجه قرار گیرد. این مکانیسمها همانند دیالوگ انتقادی که با اروپا در سالهای گذشته برقرار بود میتواند در کنار جلسات و مجامع بینالمللی شکل گیرد».(سایت دیپلماسی ایرانی ۱۲اردیبهشت ۹۸)
بازی هنرمندانه!
نصرتالله تاجیک دیپلمات بازنشسته همسو با باند روحانی هم به عقبنشینی و تسلیم توصیه میکند: «اگر چه دولت ترامپ بهدلیل نقض برجام، بهدنبال آن است که فروش نفت ایران را به صفر برساند، اما ایران میتواند در این صحنه با استفاده از دیپلماسی فعال، بهبود اوضاع منطقهیی و بهبود اوضاع داخلی مدیریت مسائل اقتصادی، بازگشت اعتماد به مردم و تحقق خصوصیسازی واقعی و همچنین رشد بخش خصوصی، هنرمندانه بازی کرده و زمینههای اقدامات خصمانه ترامپ را کاهش و از بین ببرد». (روزنامه آرمان ۱۲اردیبهشت ۹۸)
نقش دولت پنهان
آخوندی وزیر سابق دولت روحانی با حمله به باند رقیب گفت: «یکی از دلایلی که امکان سیاستورزی به دولت رسمی نمیدهد، وجود دولت پنهانی است که همهچیز را کنترل میکند، بهعنوان نمونه دلیل اینکه دولت نتوانست برجام، اف.ای.تیاف و... را به سرانجام برساند، همین موضوع است»! و در ادامه میگوید «دولت پنهان» منحصر به چند سال اخیر نیست بلکه در تمامی عمر ۴۰ساله انقلاب اسلامی وجود داشته و فعال بوده است!».(کیهان ۱۴اردیبهشت ۹۸)
جنازه برجام بر روی میز
ملاحظه میشود بهرغم تلاش و تقلای چند ساله دولت روحانی برای امضای برجام اکنون جنازه آن آنچنان روی میز قرار گرفته که مذاکرهکننده اصلی برجام (عراقچی) هم با بیان این که« برجام به پایان خود بسیار نزدیک شده و ممکن است هر لحظه به پایان برسد»، در انتظار جمع شدن این جنازه از روی میز است.
پیش از این عراقچی گفته بود برجام در ای سی یو یعنی بخش مراقبتها ویژه مصدومان قرار دارد، اما اکنون پس از چند ماه رسیدگی به این بیمار و کرنش در مقابل اروپا و آویختن به«برجام اروپایی» و« سازوکار اروپایی»، که خودش مذاکرهکننده اصلی در آنها بوده اعلام میکند برجام بیمار، نفسهای آخرش را میکشد.
این گفته عباس عراقچی اعتراف به این واقعیت است که از چانهزنی با اروپا بر سر« برجام اروپایی» و« بسته اروپایی» نیز چیزی عاید حکومت آخوندی نشده و نمیشود.
بنابراین آنچه که از برجام برای رژیم باقی مانده، جنگ و دعوای باندی است که ریشه در درماندگی و بیراهحلی و بنبست رژیم برای مقابله با بحرانهای مختلف از جمله برجام دارد.
بنبستی که بعد از لیستگذاری و لغو معافیتهای نفتی توسط آمریکا بیش از هر زمان دیگری نمایان شده است و حکومت آخوندی برای برونرفت از این وضعیت با دوراهی مرگبارتری روبهرو است که در هر مسیر که گام بردارد نهایتش سقوط نظام است.